زندگی زیر سقف لرزان

ایرنا/ گودبرداریهای غیراصولی ساختمان که باعث آسیب دیدن یا حتی فرو ریختن برخی از ساختمانهای همسایگان میشود به نوعی «زندگی زیر سقف لرزان» برای صاحبان خانههای همجوار محسوب میشود.
گودبرداری برای احداث ساختمان بلندمرتبه این روزها در سطح شهرهای مختلف به خصوص در شهرکرد و شهرهای اطراف و آن هم در بافت فرسوده زیاد شده است و در صورت غیر اصولی بودن ، این واژه یادآور خطر ریزش ساختمان و احتمال آسیبدیدن و یا زخمی شدن افراد و آوارگی همسایهها میشود.
روز ششم اردیبهشتماه سالجاری خبری مبنی بر فروریختن ساختمان در یکی از محلههای شهرکرد با یک کشته و ۲ مصدوم گزارش شد.در این حادثه ناگوار یکی از استادان دانشگاه جان باخت و مادر و یکی دیگر از اعضای خانواده مصدوم شد که پس از گذشت چند روز مادر خانواده نیز بر اثر شدت جراحت فوت کرد.
آوارگی و ترک خانه(بی خانمانی اجباری) به دلیل گودبرداری ساختمان مجاور
یکی از افرادی که به دلیل گودبرداری غیر اصولی ساختمان مجاور، با تاکید نظام مهندسی و کارشناسان بیمه مجبور به رها کردن اسباب و وسایل خانه و ترک خانه خود شده است میگوید: ۲ هفتهای است که به دلیل گودبرداری ساختمان کناری، منزل مسکونی خود را با نظر کارشناسان تخلیه کردهام و چند روزی در خانه پدر خود و چند روز در خانه اقوام ساکن شدم.
جاسم ملکپور افزود: روز جمعه که فرزندم را برای شرکت در کنکور سراسری به محل آزمون بردم، بعد از مراجعه به خانه با توجه به اینکه همسایه مجاور با لودر در حال گودبرداری منزلش خود بود ، خانه ما لرزشهای زیادی داشت که از همان روز بچهها را از خانه به بیرون بردم.
به گفته وی، روز شنبه با حضور ناظر ساختمان در حال احداث و کارشناسان بیمه در منزل مسکونی ما که سه طبقه مسکونی و تجاری است، به ما حکم تخلیه خانه را دادند و از آن روز تاکنون از حضور در خانه ترس و دلهره داریم.
وی با بیان این مساله که چرا افراد نباید در خانه خود هم امنیت داشته باشند گفت:هماکنون دیوارهای پشت خانه به دلیل گودبرداری ترک برداشته و این مساله خانه ما را ناامن کرده است.
ملکپور با اشاره به اینکه بعد از گذشت چند روز و با حضور مهندس ناظر سازه نگهدار نیز برای خانه ما نصب شده است افزود: بر اساس نظر برخی کارشناسان ساخت و ساز ، تا زمانی که فنداسیون ساختمان در دست احداث شده ریخته نشود خانه ما برای اسکان امنیت ندارد.
یکی دیگر از شهروندان چهارمحال و بختیاری نیز با اشاره به اینکه علاوه بر اینکه گودبرداری غیر اصولی باعث وارد شدن خسارت به منازل مجاور میشود گفت: ساخت و سازهای جدید برای همسایههای مجاور مزاحمت و سختیهایی ایجاد میکنند.
لیلا اسماعیلی افزود: در برخی موارد علاوه بر سر و صدا و مزاحمتهای رفت و آمد ماشینهای سنگین، ملکهای همجوار نیز خسارات میبینند.
وی گفت: مطالبه خسارت ناشی از گودبرداری و ساخت و ساز غیراصولی ساختمان مجاور امکانپذیر است، اما مردم به دلیل ناآگاهی از این قوانین و یا آشنا بودن با مالک ساختمان مجاور، از این کار خودداری میکنند.
اصول گودبرداری چیست؟
اصول گودبرداری و تخریب شامل دستورالعملهای اجرایی هستند که مسوولان پروژه باید به خوبی از آنها آگاه باشند تا این مرحله حساس در ساخت و ساز را به شیوه اصولی و تابع مقررات ساختمانی اجرا کنند.
به همان اندازه که مرحله ساخت مهم است، تخریب و درک روشهای گودبرداری ساختمان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
بی توجهی به مسایل فنی در گودبرداری، قبل از گودبرداری باید آزمایش خاک انجام و برای ساختمانهای مجاور سازه نگهبان در نظر گرفته شود
دانشیار دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه شهرکرد با اشاره به اینکه بلندمرتبه سازی و احداث ساختمانهای سه تا پنج طبقه امروزه در مناطق مختلف گسترش پیدا کرده است گفت: بیتوجهی به مسائل فنی باعث بروز مشکلات زیاد و خسارت جبرانناپذیر در بحث اجرا میشود.
رضا کامکار افزود: یکی از مسائل مهم در ساخت و سازههای شهری، ایجاد پایداری مناسب در هنگام تخریب و گودبرداری، اجرای سازه نگهبان برای ساختمانهای مجاور است که رعایت نشدن مسائل فنی و ایمنی در تخریب، گودبرداری و ساخت سازههای نگهبان باعث تخریب برخی ساختمانهای مجاور گودبرداری در ساخت و سازهای شهری شدهاست.
وی با اشاره به اینکه هماکنون مهندسان مجربی در بحث گودبرداری و سازه نگهبان در سطح استان مشغول فعالیت هستند گفت: در زمان اجرای یک طرح ساختمانی و اجرای عملیات خاکبرداری عمیق ، باید گزارش خاک منطقه با انجام آزمایش خاک انجام شود تا مشخصات مکانیکی خاک محل احداث طرح مشخص شود.
به گفته وی، مهندسان ناظران و مجری طرحهای ساختمانی باید قبل از اجرای مرحله گودبرداری به خصوص گودبرداری عمیق و یا گودبرداری در محلی که ساختمان در مجاورت محل احداث طرح است، علاوه بر آزمایش خاک، نسبت به مقامسازی ساختمان مجاور با سازهای نگهبان نیز اقدام کنند.
وی افزود: شناخت دقیق خاک منطقه، اجرای محاسبات سازه نگهبان در گودبرداری عمیق و نظارت دقیق برای اجرا در مراحل نخست احداث یک ساختمان که همان گودبرداری است، مورد تاکید قرار دارد و در صورتی این مراحل انجام نشود تخلف برای مهندسان ناظر و مجری اعمال خواهد شد و در صورت بروز حادثه مجری، کارفرما و یا ناظر مقصر شناخته میشود.
اجرای سازه نگهبان برای ساختمانهای مجاور در زمان گودبرداری الزامی است
رییس آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرکرد مرکز چهارمحال و بختیاری نیز گفت: اجرای سازه نگهبان در زمان گودبرداری برای احداث ساختمان جدید بریا ساختمانهای مجاور و اطراف ساختمان در دست اجرا ضروری است.
عنایت الله راهنورد افزود: با توجه به اینکه اجرای عملیات گودبرداری باید با حضور ناظر، مجری و سازنده طرح اجرا شود و در کمترین زمان سازه نگهدارنده بررای ساختمان مجاور نصب شود.
به گفته وی، برای نصب سازه نگهبان باید از یکی از متداولترین انواع سازه نگهبانها استفاده شود و ساختمان همجوار نیز بیمه شود.
وی اظهار داشت: بعد از نصب سازه نگهبان و اجرای فنداسیون کف، استحکام ساختمانهای همجوار افزایش پیدا میکند.
نظارت باعث کنترل گودبرداریهای غیر اصولی و کاهش عوارض ناشی از گودبرداریها شده است
رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان چهارمحال و بختیاری گفت: نظارت ناظران در تمام مراحل ساخت و ساز در همان مراحل ابتدا و گودبرداری، باعث کنترل گودبرداریهای غیراصولی و کاهش عوارض ناشی از گودبرداریها شده است.
مهران کوهی کمالی افزود: با توجه به اینکه ساخت و ساز در بخش خصوصی تعریف و دستورالعمل خاص دارد، باید با نظارت، ناظران سازمان نظام مهندسی ساختمان و بر اساس مقررات ملی که برای ناظران تعریف شده، انجام شود.
به گفته وی، در برخی مواقع به دلیل به روز نشدن طرح تفصیلی، تعدادی از طرحهای ساخت و ساز بر اساس نقشههای طراحی شده اجرا نمیشود و یا بدون نظارت ناظران نظام مهندسی انجام میشود که این مساله باعث بروز حوادث میشود.
وی اظهار داشت: مهندسان ناظر ساختمان براساس وظیفهای که دارند باید در هر مرحلهای که تخلفی بر اساس مباحث مقررات ساختمان رخ داده باشد برای رعایت ایمنی تخلف را به شهرداری گزارش دهند و شهرداران مکلف هستند، پس از دریافت گزارش اقدامات لازم را انجام دهند.
کوهی کمالی گفت: اجراییات شهرداریها نیز مکلف هستند که نظارتهای لازم را بر ساخت و سازهای در سطح شهر انجام دهند تا از بروز حوادث در ساخت و سازهایی که غیر مجاز و بدون حضور ناظر در حال اجراست جلوگیری شود.
وی با اشاره به اینکه در سالجاری یک فقره و پارسال نیز یک فقره تخریب ساختمان به دلیل گودبرداری غیر اصولی ساختمان مجاور در شهرکرد رخ داده است گفت: این اتفاقات بیشتر به دلیل اشتباه در اجرا و نبود مهندسان ناظر اتفاق افتاده است.
رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان چهارمحال و بختیاری گفت: با حضور ناظران در تمام مراحل ساخت و ساز مخاطرات کاهش پیدا میکند.
به گفته وی،هماکنون پنجهزار مهندس عضو سازمان نظام مهندسی استان هستند که از این تعداد چهار هزار نفر دارای پروانه فعالیت هستند و گواهی صلاحیت از راه و شهرسازی را دریافت کردند.
کوهی کمالی افزود: هماکنون مهندسان ناظر در رشتههای نقشهبرداری عمرانی، معماری، برق، مکانیک و شهرسازی مجور فعالیت دارند و تاکنون در رشته ترافیک مهندسان پروانه فعالیت دریافت نکردند.
وی افزود: سالانه ۱۰۰ دوره آموزشی برای ناظران برگزار میشود.
قانون درباره گودبرداری غیر اصولی چه میگوید
رعایت اصول فنی در گودبرداری ضروری است، درخواست دستورموقت ساخت و ساز برای گودبرداری غیر اصولی امکان پذیر است
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه در زمان ساخت و ساز یک واحد مسکونی چند بخش پیشبینی و پیشگیری قبل از حادثه، حین حادثه و بعد ازحادثه مورد تاکید است گفت: در صورتی که گودبرداری خطرناک و بدون رعایت موازین فنی باشد و منجر به ورود خسارات به همسایه همجوار شده یا خواهد شد، میتوان در قالب دستور موقت و دعوایی مناسب، اقدام کنند.
سید محمد موسوی با اشاره به اینکه هنگام خاکبرداری و گودبرداری، مقررات ناظر به نظارت فنی و دقت بر صحنه است افزود: قبل از انجام گودبرداری باید مستحکمسازی ساختمانهای همجوار انجام شود و به خانوادههای مستقر در آن خانهها هشدارهای لازم برای سکونت نداشتن در خانه داده شود.
وی گفت: در صورتی که خسارتی بر خانه همسایه همجوار وارد شده باشد برای جلوگیری از خسارت جانی مالک ساختمان در دست احداث باید خانه و یا محل اسکان موقت را برای افراد خسارت دیده فراهم کند و در صورتی که این امر صورت نگیرد همسایه همجوار میتوانند دادخواست توقف طرح را داشته باشد.
به گفته وی، نظام مهندسی، شهرداری، راه و شهرسای و دهیاریها ملزم به رعایت اصول و ارایه اخطار به کارفرمایان خواهند بود تا در این عرصه خسارتهای حداکثری و حداقلی کاهش پیداکند.
وی گفت: برای کاهش خسارت ناشی از گودبرداری غیراصولی باید دستور العمل جدید برای پیشگیری از خسارت ناشی از گودبرداری غیر اصولی تهیه و تدوین و در جلسه پیشگیری از وقوع جرم استان مصوب شود.
به گفته وی،هماکنون بعد از وقوع حادثه قوانین مشخص از جمله مسوولیت مدنی و پرداخت خسارت وجود دارد و میطلبد برای زمان و گودبرداری و یا اجرای طرح قوانین تهیه و تدوین شود.
براساس اعلام سازمان آتش نشانی سال گذشته در بازدیدهای که توسط پرسنل آتشنشانی شهرکرد انجام شد، نزدیک ۶۰ ساختمان ناایمن شناسایی شده است.