عید قربان در گلستان؛ آیین‌های شکوهمند نوادگان رستم

ایرنا/ در سرزمین گلستان، عید سعید قربان با آداب و رسوم ریشه‌دار قوم سیستانی به جشنی از ایمان، همدلی و فرهنگ بدل می‌شود. از قربانی و دید و بازدید تا پخت کلوچه‌های سنتی و رفع کدورت‌ها، سیستانی‌های گلستان این عید بندگی را با شکوهی بی‌نظیر پاس می‌دارند.

عید قربان برای سیستانی‌ها فراتر از یک مناسبت دینی است؛ این عید، صحنه‌ای است برای درخشش فرهنگ داد و دهش، ایثار، مهمان‌نوازی و احترام به بزرگان.

---

بازار

---

سیستانی‌ها با تکیه بر هویت ریشه‌دار خود، این روز را به فرصتی برای تقویت همدلی و مشارکت تبدیل می‌کنند. حتی در تنگناهای مالی، روح سخاوت و همبستگی در میان این قوم زنده می‌ماند و عید قربان را به جشنی از پیوندهای عاطفی و اجتماعی بدل می‌سازد.

روزها پیش از فرا رسیدن عید، سیستانی‌های گلستان با شوق و اشتیاق آماده استقبال از این روز مبارک می‌شوند. از خرید لباس نو برای کودکان و اعضای خانواده گرفته تا تهیه شیرینی، میوه، آجیل و پخت نان‌ها و کلوچه‌های سنتی، خانه‌تکانی و آراستن منزل برای پذیرایی از مهمانان، همه و همه بخشی از مقدمات این جشن بزرگ است.

محمد آذری از محققان فرهنگ عامه و مدیر بنیاد نیمروز به ایرنا گفت: قربانی کردن، یکی از مهم‌ترین آیین‌های عید قربان در فرهنگ سیستانی است.

به گفته وی، سیستانی‌ها با ایمانی عمیق و اعتقادی راسخ، گوسفندان را با نام خدا ذبح و گوشت آن را با نیازمندان تقسیم می‌کنند. این رسم نه‌تنها از منظر دینی، بلکه از دیدگاه انسانی و اجتماعی نیز ارزشی والا دارد.

مدیر بنیاد نیمروز ادامه داد: حتی خانواده‌هایی با توان مالی اندک، با همیاری و مشارکت، گوسفندی تهیه کرده و گوشت آن را در میان محرومان توزیع می‌کنند. این روحیه تعاون و نوع‌دوستی، از بارزترین ویژگی‌های فرهنگی سیستانی‌هاست که در عید قربان به اوج خود می‌رسد.

دید و بازدید، تار و پود پیوندهای اجتماعی

دید و بازدیدهای عید قربان، یکی دیگر از جلوه‌های زیبای فرهنگ سیستانی است. سیستانی‌ها با آراستن «اتاق میهمان» یا «عید گشتنی»، با سفره‌هایی پر از شیرینی، میوه و آجیل، آماده پذیرایی از اقوام و دوستان می‌شوند. کودکان با لباس‌های نو، شادمانه در کوچه‌ها و خانه‌ها می‌گردند، پیران با عطر عود و اسپند به استقبال مهمانان می‌روند، زنان با دستانی حنابسته سفره‌های چای و شیرینی می‌گسترند، و مردان با دل‌هایی سرشار از مهر، به دیدار یکدیگر می‌شتابند.

دیدار با بزرگان، سادات، خانواده‌های شهدا و کسانی که عزیزی را از دست داده‌اند، در فرهنگ سیستانی از واجبات عید است. این دیدارها تنها یک رسم ساده نیست، بلکه نمادی است از احترام، همدلی و استحکام پیوندهای خانوادگی و طایفه‌ای.

ازدواج، آغاز زندگی در روزی مبارک

یکی از زیباترین رسوم سیستانی‌ها در عید قربان، برگزاری مراسم ازدواج است. به باور این قوم، آغاز زندگی مشترک در این روز فرخنده، خوش‌یمن و پربرکت است. به همین سبب، در مناطق سیستانی‌نشین گلستان، گاه چندین مراسم عروسی به‌صورت همزمان در یک روستا برگزار می‌شود. این رسم، ریشه در فرهنگ چند هزار ساله سیستانی‌ها دارد و نشان‌دهنده اهمیت عید قربان در باورهای دینی و فرهنگی آنهاست.

عید قربان برای سیستانی‌ها، روز آشتی و پیوند است. به گفته آذری، در این روز بازار حلالیت‌طلبی و گذشت داغ‌تر از همیشه است. بسیاری از افراد به همراه ریش‌سفیدان و بزرگان طایفه، به دیدار کسانی می‌روند که کدورتی با آنها داشته‌اند تا با وساطت عید، دل‌ها را به هم نزدیک کنند و کینه‌ها را از میان بردارند. این رسم، جلوه‌ای از روح بزرگ‌منشی و مهربانی سیستانی‌هاست.

آذری تأکید می‌کند که عید قربان برای سیستانی‌ها تنها یک مناسبت مذهبی نیست، بلکه فرصتی است برای بازآفرینی روح برادری، مهربانی و وفاداری. این عید، زمانی برای رهایی از تعلقات دنیوی و گام نهادن در مسیر قرب الهی است.

اگرچه برخی آیین‌های عید قربان با گذر زمان تغییر کرده‌اند، اما روح والای نهفته در آن همچنان پابرجاست. عید قربان، عید انسانی است که از خاکستر خویشتن برمی‌خیزد و با احیای جان‌ها و پیوندهای انسانی، معنا می‌یابد.

استان گلستان، با جمعیتی بالغ بر ۲ میلیون نفر از اقوام و مذاهب گوناگون، نمونه‌ای درخشان از وحدت و همزیستی است. عید قربان در این سرزمین، با آداب و رسوم سیستانی‌ها، به جشنی از ایمان، فرهنگ و همدلی تبدیل می‌شود که گویی گوهری گران‌بها از دل تاریخ به نسل‌های آینده منتقل می‌گردد.

آخرین خبر گلستان در اینستاگرام : Instagram.com/golestan_today

آخرین خبر گلستان در اینستاگرام :
Instagram.com/golestan_today