«علم شویی» آیین ۳۰۰ ساله ساحل نشینان به عشق ابا عبدالله






فارس/ آیین سنتی و مذهبی «علم شویی» همچون سالهای گذشته، در ابتدای محرم در بندرعباس با حضور پرشور مردم برگزار شد.
آیین کهن «علم شویی» که یکی از قدیمیترین و نمادینترین مراسمهای مذهبی جنوب ایران محسوب میشود، امسال نیز مطابق سنت دیرینه در روز دوم محرم در ساحل خونسرخ بندرعباس برگزار شد.
این آیین مذهبی که در سال ۱۳۸۱ با شماره ۶۷۶۸ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده، نمایشی از پیوند تاریخی و اعتقادی مردم بندرعباس با فرهنگ عاشورایی است.بر اساس باورهای محلی، آغاز این سنت به ماجرای ورود ۱۲ چوب صندل با نامهای متبرک ائمه اطهار(ع) از سوی دریا به ساحل بندرعباس بازمیگردد. چوبهایی که پس از یافتن، به حسینیه ۱۲ امام منتقل شده و از آن زمان بهعنوان علمهای مقدس نسلبهنسل پاس داشته میشوند.
مراسم علم شویی طی یک فرآیند نمادین و دقیق برگزار میشود؛ علمها ابتدا از حجره داخل حسینیه منبر گپ خارج شده و به ساحل خونسرخ منتقل میشوند. در اینجا، علمکشان تا سینه در آب پیش رفته و با خواندن دعا و صلوات، علمها را شستوشو میدهند. سپس، با احترام به حسینیه بازگردانده میشوند تا در مراسم شامگاهی با پارچههای نذری و پنجههای تزئینی آراسته شوند.
حسینیه منبر گپ، با قدمتی نزدیک به ۴۰۰ سال، مرکز اصلی برگزاری آیینهای محرم در بندرعباس است و نقش محوری در زنده نگهداشتن سنتهایی چون علم شویی و تعزیهخوانی دارد. پس از این مراسم، تا روز عاشورا، خانوادههای نذرکننده، علمها را به خانههای خود میبرند و با برگزاری مجالس عزاداری، این نمادها را در قلب خانههای خود جای میدهند.
آیین علم شویی، که ریشه در دوره قاجار و حتی پیشتر در فرهنگ شیعی مهاجران حیدرآبادی دارد، امروزه به نمادی از هویت دینی، فرهنگی و تاریخی مردم بندرعباس تبدیل شده و هر ساله با شکوه بیشتری برگزار میشود.
امسال نیز هزاران نفر از مردم، اعم از پیر و جوان، زن و مرد، در ساحل خونسرخ حضور یافتند تا بار دیگر این میراث معنوی را گرامی بدارند و با شستوشوی علمها در آبهای نیلگون خلیج فارس، ارادت خود را به سیدالشهدا(ع) و راه کربلا به نمایش بگذارند.
علم شویی، تنها یک رسم مذهبی نیست، بلکه آیینهای است از عمق پیوند مردم جنوب با تاریخ، فرهنگ و ایمان؛ سنتی که همچون امواج خلیج فارس، در حرکت است اما هرگز از ریشههای خود جدا نمیشود.