کمبود منابع، چالش بحرانها در خراسان جنوبی است

ایرنا/ مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی با تاکید بر اهمیت پیشبینی و آمادگی دستگاههای اجرایی در شرایط عادی و بحرانی، گفت: هرچند تکالیف قانونی به روشنی مشخص شده، اما کمبود اعتبارات، امکانات و نیروی انسانی آموزشدیده مهمترین مشکلات پیشروی دستگاههای اجرایی است.
محمد علی آخوندی در جلسه هماهنگی و هم افزایی و ارتقای سطح آمادگی دستگاههای متولی برای پاسخگویی به معاینات و تعیین تکلیف متوفیان(در شرایط اضطرار بحران) اظهار کرد: بر اساس ماده ۱۳ و ۱۴ قانون مدیریت بحران و ماده ۵۵ قانون شهرداریها هر دستگاه اجرایی موظف است ، وظایف پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی را بهصورت کامل و دقیق پیشبینی و اجرا کند، اما در عمل به دلیل محدودیتهای اعتباری و تجهیزاتی این برنامهها ناقص باقی مانده است.
وی با اشاره به نمونهای از مشکلات عملی، گفت: برای مثال شهرداریها با بودجههای محدود نمیتوانند تجهیزات ضروری مانند خودروهای سردخانهدار را برای حمل و نگهداری اجساد در زمان بحران تامین کنند زیرا هر خودروی سردخانهدار حدود ۲۰ میلیارد تومان هزینه دارد که برای شهرداریهای استان توجیهپذیر نیست لذا اعتبار این تجهیزات حیاتی به خاطر اولویتهای دیگر مانند آبرسانی یا خدمات شهری تخصیص نمییابد.
مدیرکل مدیریت بحران خراسان جنوبی افزود: در بحرانهایی مانند زلزله، سیل یا حوادث انسانی نظیر حوادث معادن، اهمیت آمادهسازی و هماهنگی بینبخشی بیشتر نمایان میشود، به عنوان مثال در حادثه معدن طبس، شهرداریهای همجوار و دستگاههای مرتبط همکاری کردند و خودروهای سردخانهدار از شهرهای دیگر به محل حادثه منتقل شد، اما سوال اصلی این است که آیا این تجهیزات همیشه آماده استفاده هستند و قابلیت فعالیت بهینه در زمان بحران را دارند؟
وی با اشاره به نیاز به همکاری بین بخشی و جانشینی دستگاهها در شرایط بحران، تصریح کرد: در حوزه امداد و نجات هلال احمر به عنوان دستگاه مسئول، آتشنشانی و بنیاد مسکن به عنوان دستگاههای پشتیبان و دانشگاه علوم پزشکی به عنوان جانشین در برخی موارد ایفای نقش میکنند که این تقسیم وظایف باید با دقت و هماهنگی کامل صورت گیرد تا در مواقع اضطراری کارایی لازم حاصل شود.
آخوندی همچنین به محدودیتهای اعتباری دستگاهها اشاره کرد و گفت: برخی دستگاهها برای تامین تجهیزات مورد نیاز بیش از یک دهه است که بودجه بهروزرسانی دریافت نکردهاند و این موضوع مشکلات زیادی در تامین آمبولانس، تجهیزات امدادی و ماشینآلات سنگین عمرانی ایجاد کرده است؛ علاوه بر این، نگهداری و مدیریت اجساد، مخصوصاً اتباع خارجی در بحرانها نیز نیازمند برنامهریزی و تجهیزات مناسب بوده که به دلیل کمبودها تاکنون مغفول مانده است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی با اشاره به پیگیریهای انجام شده برای جذب اعتبارات ملی افزود: در سالهای اخیر سازمان مدیریت بحران کشور اعلام کرده که در قالب حمایت ۵۰ درصدی آماده همکاری است، اما اعتبارات تخصیص یافته اغلب به پروژههای خاص مانند بازسازی پس از سیل در شهرستانهای خاص اختصاص مییابد و امکان انعطاف در تخصیص منابع به سایر نیازها محدود است.
وی در ادامه اظهار کرد: دستگاههای متولی باید وظایف خود را بازنگری کنند و کمبودهای دقیق خود را احصا کرده و در قالب پیشنهادهای مشخص به مراجع ملی ارائه دهند تا زمینه تخصیص اعتبارات و پشتیبانی لازم فراهم شود، همچنین باید پیشبینیهای لازم برای تامین نیروی انسانی آموزشدیده، تجهیزات و زیرساختهای لازم از جمله سردخانهها و ماشینآلات در شرایط عادی صورت پذیرد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی تاکید کرد: برنامهریزی جامع و مستمر، تخصیص به موقع اعتبارات، و هماهنگی بین بخشی، از مهمترین مولفههای موفقیت در مدیریت بحران است لذا با توجه به حساسیت شرایط منطقه و وقوع بحرانهای اخیر از جمله حوادث طبیعی و جنگ، ضروری است دستگاههای اجرایی آمادگی کامل داشته باشند تا بتوانند با کمترین آسیب، به مردم خدمت کنند.
ضرورت آمادگی برای مدیریت اجساد در بحران
مدیرکل پزشکی قانونی خراسانجنوبی هم با تأکید بر تغییر ماهیت جنگهای امروزی گفت: جنگ امروز زمینی نیست بلکه هیچ نقطه امنی در آن وجود ندارد و این وضعیت لزوم همکاری گسترده میان سازمانهای نظامی، انتظامی و سایر دستگاههای مسئول را بهویژه در شرایط بحرانی گوشزد میکند.
غلامعباس عزیزی اظهار کرد: شرایط کنونی و تجربه جنگ ۱۲ روزه گذشته، اهمیت آمادگی در حوزه مدیریت بحران بهویژه در بخش مدیریت و ساماندهی اجساد را دوچندان کرده است.
وی با اشاره به دغدغه اصلی دستگاه متبوع خود افزود: آنچه امروز در حوزه پزشکی قانونی از اهمیت بالایی برخوردار بوده، بحث انتقال، نگهداری ، تشخیص هویت و صدور جواز دفن اجساد در شرایط بحرانی است.
مدیرکل پزشکی قانونی خراسانجنوبی تصریح کرد: در مرحله نخست، خارجسازی سریع و ایمن اجساد از زیر آوار اهمیت دارد و باید با رعایت اصول ایمنی، امکان انتقال آنها را به مراکز نگهداری فراهم کرد.
وی افزود: پس از انتقال، موضوع ساماندهی نگهداری اجساد مطرح است تا امکان معاینه و بررسی علمی فراهم شود، چراکه در بسیاری از موارد هویت اجساد نامشخص بوده و نیاز به انجام آزمایشهای DNA برای احراز هویت وجود دارد.
عزیزی ادامه داد: در بحرانهای انسانساز امروزی، موضوع تشخیص هویت از طریق نمونهبرداری ژنتیکی به یکی از اولویتهای جدی پزشکی قانونی تبدیل شده است و در گام بعد باید علت فوت نیز بهطور دقیق بررسی و اعلام شود.
وی با بیان اینکه ظرفیت نگهداری و انتقال اجساد در استان نیاز به بازنگری و افزایش دارد، یادآور شد: در شرایط فعلی وضعیت سردخانهها مطلوب نیست و باید پیشبینی لازم برای احداث سولههایی با ظرفیت سردخانهای مناسب انجام شود تا در صورت بروز بحران، با کمبود امکانات مواجه نشویم.
مدیرکل پزشکی قانونی خراسانجنوبی تأکید کرد: باید پیش از وقوع بحران، محدودیتها شناسایی و برای رفع آنها برنامهریزی شود، چرا که وظیفه اصلی و ساختاری ما در زمان بحران، شناسایی هویت و سپس تعیین علت فوت اجساد است و این امر نیازمند زیرساخت مناسب و آمادگی کامل دستگاههاست.