قاچاق برق در پوشش ماینر؛ خسارت سنگین به زیرساختهای انرژی کشور

ایرنا/ افزایش بیرویه استفاده از دستگاههای استخراج رمزارز (ماینر) در کشور، بهویژه بهصورت غیرمجاز در سال های اخیر به یکی از چالشهای جدی در حوزه انرژی و اقتصاد از جمله در استان البرز تبدیل شده است.
استخراج رمزارز اگرچه در ذات خود بخشی از اقتصاد دیجیتال و آیندهنگر محسوب میشوداما در ایران بهدلیل یارانه سنگین انرژی و نبود چارچوب شفاف نظارتی در سالهای ابتدایی به بستری برای سوءاستفاده پنهان برخی سودجویان بدل شده است.
در یکسال گذشته، آمارهای ارائهشده از سوی وزارت نیرو، توانیر و شرکتهای توزیع برق در استانهای مختلف از جمله البرز نشان میدهد که تعداد زیادی دستگاه رمز ارز غیرمجاز در اقصینقاط کشور کشف و ضبط شدهاست؛ دستگاههایی که به طور عمده در اماکن مسکونی، صنعتی متروکه، مزارع و نقاط دیگر مستقر بودهاند.
بر اساس محاسبات کارشناسان، فعالیت هر دستگاه ماینر معادل مصرف یک کولر گازی در روزهای گرم تابستان است؛ از همینرو، تداوم فعالیت گسترده و بیضابطه این دستگاهها یکی از عوامل پنهان بحران برق، قطعیهای ناگهانی و فشار مضاعف به نیروگاهها و شبکههای انتقال بهشمار میرود.
از سوی دیگر چالش اصلی نه در وجود فناوری بلکه در فقدان شفافیت، سوءاستفاده از برق یارانهای، فشار بر شبکههای فرسوده و مهمتر از همه تهدید امنیت انرژی در فصل پیک مصرف است؛ مقابله با این روند، مستلزم همکاری همهجانبه نهادهای امنیتی، قضایی، شرکتهای توزیع برق و آگاهیبخشی عمومی است.
براساس آمار اعلام شده بیش از ۲۵۰ هزار دستگاه ماینر غیرمجاز از سال گذشته تاکنون در استانهای مختلف کشور از جمله البرز توسط شرکتهای توزیع نیروی برق با همکاری دستگاههای نظارتی و امنیتی کشف و جمعآوری شده است.
این اقدام در پی اجرای طرح ملی مقابله با استخراج غیرقانونی رمزارزها صورت گرفته است؛ طرحی که با هدف کاهش مصرف غیرمجاز برق، جلوگیری از خاموشیهای گسترده و حفاظت از زیرساختهای فرسوده شبکه برق کشور کلید خورده است.
بر اساس اعلام شرکت توانیر، بیشترین حجم کشفیات مربوط به استانهای تهران، خراسان رضوی، اصفهان، فارس، کرمان و آذربایجان شرقی بوده است.در بسیاری از این موارد، ماینرها در اماکن مسکونی، باغها، سولههای متروکه، مراکز صنعتی نیمهتعطیل کشف شده است.
طبق گزارش شرکت توانیر ، "مصرف برق دستگاههای استخراج رمزارز تا پنج برابر بیشتر از مصارف خانگی متداول است و این در شرایطی است که بیشتر ماینرهای کشفشده از انشعابهای برق یارانهای استفاده میکردند.
شناسایی این مراکز اغلب از طریق بررسی هوشمند الگوهای مصرف، گزارشهای مردمی و پایش ماهوارهای صورت گرفته است و این روند با جدیت در ماههای آینده نیز ادامه خواهد داشت.
براساس اعلام وزارت نیرو، فعالیت غیرمجاز این دستگاهها سبب وارد آمدن خسارات سنگین به شبکه توزیع و همچنین افزایش ریسک خاموشی در ساعات اوج مصرف، بهویژه در ماههای گرم سال شده است.
همزمان بااقدامات صورت گرفته ، وزارت اقتصاد نیز در حال بازنگری در فرآیند صدور مجوزهای قانونی برای استخراج رمزارز است تا فعالیت قانونی در این زمینه تسهیل شده و فعالیتهای غیرمجاز را به حداقل برساند.
اقدامات مقابله ای در استان البرز
دستگاههای اجرایی و امنیتی استان البرز در سال های اخیر مقابله با ماینرهای غیر مجاز را با جدیت دنبال کرده به طوریکه اسفند سال گذشته در یک اقدام هماهنگ ۲ هزارو۸۰۰ دستگاه ماینر غیرمجاز که از ۴۷۰ نقطه استان شناسایی و جمع آوری شده بود در محل انبارهای اداره کل جمع آوری اموال تملیکی استان با حضور مسوولان شرکت توزیع نیروی برق، نمایندگان دستگاه قضایی و نیروی انتظامی امحاء شد.
شناسایی و جمعآوری ۲۶ مرکز استخراج غیرمجاز رمزارز
به گفته "مسعود خواجهوند" مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان البرز ۲۶ مرکز استخراج رمز ارز غیر مجاز طی سه ماهه نخست امسال در این استان شناسایی و تعطیل شد.
وی اظهار کرد: در بازرسیهای انجام شده توسط تیمهای فنی و با همکاری مراجع قضایی و انتظامی، ۱۶۸ دستگاه ماینر غیرمجاز کشف که پس از جمع آوری تحویل مراجع انتظامی شد که از مجموع آنها ۱۰ مرکز و ۹۲ دستگاه ماینر در خرداد ماه سال جاری به دست آمد.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق البرز یادآور شد: پارسال ٣٣١ دستگاه ماینر غیرمجاز در قالب ۵٢ مرکز در این استان شناسایی و جمع آوری شد.
خواجهوند افزود: استخراج غیرمجاز رمزارزها افزون بر اینکه خسارات مالی سنگین به شبکه های برق وارد میکند سبب اختلال در تامین برق پایدار مشترکان و آسیب به تجهیزات میشود؛ به همین دلیل، برخورد با استخراج غیرمجاز رمزارزها به صورت جدی و قانونی در دستور کار شرکت توزیع نیروی برق البرز قرار دارد.
وی تاکید کرد: تمام افرادی که در این زمینه فعالیت غیرقانونی داشته باشند، به مراجع قضایی معرفی و با آنان مطابق قانون برخورد خواهد شد.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان البرز تاکید کرد: با بهرهگیری از فناوریهای نوین، سامانههای هوشمند و همراهی مردم بهصورت مستمر شبکه مصرف برق استان را پایش می کنیم و روند شناسایی و برخورد با متخلفان با قدرت ادامه خواهد یافت.
رمز ارزها را شناسایی کنید و پاداش بگیرید
خواجه وند از ساکنان استان البرز خواست تا به کمک صنعت برق آمده و با گزارش ماینرهای غیرمجاز از طریق سامانه پیامکی ۳۰۰۰۵۱۲۱ علاوه بر کمک به کاهش ناترازی برق و ارتقای سطح خدمات به مشترکان، پاداش دریافت کنند.
جدیدترین اقدام / توقیف خودروی حامل ماینر در البرز
همچنین مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان البرز اعلام کرد که با هوشیاری سیمبان این استان ، خودروی حامل ۲۶ دستگاه ماینر دوشنبه شب ۳۰ تیرماه در مسیر ماهدشت به اشتهارد استان البرز توقیف شد.
به گفته خواجه وند؛ کشف و جمعآوری مراکز و دستگاههای غیرمجاز استخراج رمز ارز یکی از اقدامات اصلی صنعت برق جهت جلوگیری از تضییع حقوق بیتالمال ،حفظ پایداری شبکه برق و کاهش ناترازی انرژی است. بررسیهای اولیه نشان میدهد ماینرهای کشف شده در صورت بهرهبرداری معادل برق ١٠٠ خانوار را به صورت غیرمجاز مصرف می کنند.
وی یادآور شد: از خرداد سال گذشته تا کنون حدود ۵۰۰ دستگاه ماینر غیر مجاز در این استان کشف و ضبط شده است.