کم آبی و قصه پرغصه حیات گونه‌های جانوری در رودخانه قزل‌اوزن

ایرنا/ بنا بر اعلام محیط زیست استان زنجان هم‌اکنون کمبود آب رودخانه قزل اوزن و نبود جریان مستمر، شرایط نامطلوبی برای زیست گونه‌های جانوری و قصه پرغصه‌ای را برای ادامه حیات آنان در این رودخانه رقم زده است.

 "قزل اوزن" به معنی "طلای روان "رودخانه نام آشنای شمالغرب کشور است، این رودخانه پر آب‌ترین و طولانی‌ترین رودخانه شمال غرب کشور محسوب می‌شود که از کوه‌های چهل چشمه استان کردستان سرچشمه می‌گیرد و پس از گذر از استان‌های آذربایجان شرقی و زنجان در نهایت به عنوان اصلی‌ترین منبع تامین کننده آب سد منجیل، به این سد می‌ریزد.
پیش از این حجم آب رودخانه قزل اوزن به قدری زیاد بود که اهالی روستاهای اطراف مسیر این رودخانه به کاشت برنج و پرورش و نگهداری ماهی قزل آلا مشغول می شدند، اما خشکسالی‌های پیاپی و طولانی موجب شده است تا این رودخانه خروشان که در گذشته‌های نه‌چندان دور آن را رودخانه وحشی در فصل پاییز می‌نامیدند هم اکنون تا حدودی خشک شده و به یک رودخانه فصلی تبدیل شود.
اما این روزها کم آبی، حیات گونه های مختلف جانوری در این روخانه را به شدت تهدید می کند و به گفته متولیان امر در محیط زیست استان زنجان بی توجهی ها می تواند تراژدی تلخی را در این بخش رقم بزند.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل محیط زیست استان زنجان در خصوص علل مرگ ماهیان رودخانه قزل اوزن به خبرنگار ایرنا گفت: متاسفانه کاهش بارش و وخیم شدن شرایط آبی را شاهد هستیم که این مشکل شرایط زیستی را برای گونه‌های جانوری که در آب زیست می‌کنند بیش از گذشته در معرض خطر قرار داده است.

---

بازار

---

امجد باقری با بیان اینکه رودخانه قزل اوزن به عنوان یکی از رودخانه‌های مهم و دائمی کشور محسوب می شود، افزود: این روزها رودخانه یاد شده، شرایط بحرانی خود را سپری می کند، البته طی سالیان گذشته نیز چنین شرایطی را تجربه کرده بود.
وی، با بیان اینکه در بخشی از سال به ویژه از نیمه تیر تا پایان شهریور ماه شاهد این موضوع هستیم که بخش قابل توجهی از رودخانه قزل اوزن دیگر جریان آبی ندارد گفت: نبود جریان آب موجب می شود، گونه های جانوری که در رودخانه زیست می کنند، در گودال هایی که ایجاد شده با اندکی ذخیره آب، روزهای سختی را سپری کنند.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل محیط زیست استان زنجان ادامه داد: بروز چنین وضعیتی شرایط سختی را برای ماهیان و سایر آبزیان رودخانه رقم زده و این موضوع بیش از گذشته نمود یافته است.
باقری یکی دیگر از علل تاثیر گذار در بروز مرگ ماهیان این رودخانه را عدم رعایت الگوی مصرف آب اشاره کرد و افزود: متاسفانه آنگونه که باید و شاید مردم، کشاورزان و تمامی بهره‌برداران این موضوع را رعایت نمی کنند.
برداشت های بی رویه قزل اوزن خطری جدی برای زیست گونه های جانوری
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل محیط زیست استان زنجان با تاکید بر اینکه برداشت‌های بی‌رویه‌ای در برخی مناطق رودخانه شرایط ناگواری را رقم زده است گفت: رودخانه قزل اوزن برای پنج شهرستان استان، مردم منطقه و شهرهای مختلف به ویژه روستاییان و بهره‌برداران از آن منتفع هستند و بحرانی شدن شرایط، اکنون زیست گونه‌های جانوری را با خطر جدی و جبران‌ناپذیر مواجه کرده و به عبارتی شرایط بسیار سختی را به وجود آورده است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر و با توجه به زیست ماهیان و سایر آبزیان در گودال های کم آب رودخانه قزل اوزن دیگر نمی توان در عمل کاری برای نجات و بهبود وضعیت فعلی انجام داد گفت: تعداد گودال ها بسیار بالا بوده و راهی برای نجات این گونه ها متصور نیست مگر اینکه باران رحمت الهی نازل و وضعیت فعلی را تغییر دهد.
باقری با بیان اینکه تنها امید ما بازگشت دوباره جریان آب به رودخانه قزل اوزن است افزود: در زمان حاضر با کاهش شدید بارش ها مواجه هستیم و وضعیت رودخانه روز به روز نگران کننده است.
وی با تاکید بر اینکه جریان آب باید در مسیر طولانی رودخانه به وقوع بپیوندد تا گونه های جانوری بتوانند راهی را برای نجات پیدا کنند اظهار داشت: حقابه حیات وحش نیز موضوع مهمی است که باید رعایت شود چرا که گونه‌های مختلف جانوری آبزی و کنار آبزی در این زیستگاه ارزشمند که یکی از هشت سایت پرنده نگری استان است، زیست می‌کنند و برای پایداری زیستی رودخانه‌ها، رها سازی و رعایت حقابه اهمیت ویژه ای دارد.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل محیط زیست استان زنجان با بیان اینکه پیگیر رهاسازی حقابه رودخانه قزل اوزن از سد آیدوغموش آذربایجان شرقی نیز هستیم، ادامه داد: انتظار بر این است که مطابق با استانداردهای لازم و نیاز آبی این مهم مورد توجه قرار گیرد.
وی با تاکید بر اینکه حقابه رودخانه ها و حیات وحش باید در بهره‌برداری از سدها و چشمه های طبیعی در نظر گرفته شود گفت: پایداری کم آبی رودخانه قزل اوزن و تداوم این وضعیت تبعات اجتماعی و محیط زیستی زیادی به دنبال و صدمات وارده غیرقابل جبرانی خواهد داشت.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره‌کل محیط زیست استان زنجان با بیان اینکه به عبارتی دیگر خشک شدن این رودخانه بحران فراگیر در منطقه را رقم خواهد زد گفت: طبق آمارهای ارائه شده و در بخشی از حاشیه رودخانه حدود یکهزار مزرعه پرورش ماهی وجود دارد که فعالیت آنها کاملا به آب وابسته است.
وی با بیان اینکه برای پیشگیری از هر نوع معضل و بحرانی باید استانداردها و دستورالعمل های نحوه مدیریت آب، لحاظ و رعایت شود، خاطرنشان کرد: سلامت و کیفیت مطلوب آب و شرایط زیستی مناسب برای گونه های جانوری در رودخانه قزل اوزن اهمیت ویژه ای دارد و باید بهره برداران برای این مهم نهایت همکاری را داشته باشند.

آخرین خبر زنجان در اینستاگرام :
https://instagram.com/zanjan_today