دلایل بروز روماتیسم و روش های کنترل آن

صدا و سیما/ روماتیسم نوعی بیماری است که سیستم ایمنی به بافت سالم بدن حمله می‌کند و از بیماری‌های خود ایمنی مزمن است.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ؛ مرکز سمنان  ، روماتیسم یک وضعیت خود ایمنی است و بدین معناست که سیستم ایمنی به بافت سالم بدن حمله می‌کند. اگرچه که هنوز علت اصلی بیماری‌های خود ایمنی به طور قطع بیان نشده است، اما تئوری‌هایی در مورد آن وجود دارد. روماتیسم موجب التهاب، درد و تورم مفاصل بدن میشود. این بیماری معمولا مزمن بوده و در دراز مدت موجب تخریب مفصل می‌شود.

---

بازار

---

سیستم ایمنی شما در حالت طبیعی، آنتی بادی‌هایی را تولید می‌کند که به باکتری و ویروس‌ها حمله می‌کند و به مبارزه با عفونت‌ها کمک خواهد کرد. اگر به بیماری روماتیسم مبتلا هستید، سیستم ایمنی شما به طور اشتباه، آنتی بادی‌هایی را به خط مفاصل می‌فرستد که در آن جا به بافت اطراف مفصل حمله می‌شود و این پدیده باعث می‌شود که لایه‌های نازک سلول‌ها روی مفصل‌ها را بپوشانند که باعث سوزش و التهاب می‌شود و مواد شیمیایی را آزاد می‌کند و به اطراف آن نیز آسیب وارد می‌کند که شامل این قسمت‌ها می‌باشند:

استخوان‌ها

غضروف‌ها:بافت کشسان بین استخوان‌ها

تاندون‌ها:بافتی که استخوان را به ماهیچه متصل می‌کند.

رباط‌ها:بافتی که استخوان را به غضروف متصل می‌کند.

اگر روماتیسم درمان نشود، این مواد شیمیایی به تدریج باعث می‌شود که مفصل و رباط‌ها، شکل خود را از دست بدهند و در نهایت نیز می‌تواند مفصل را به طور کامل تخریب کند.

شرایطی که خطر ابتلا به روماتیسم را بالا می‌برند  

ژنتیک:

علت به وجود آمدن روماتیسم ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی می‌باشد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد روماتیسم در خانواده جریان پیدا می‌کند و احتمال به ارث رسیدن آن بالاست که البته نقش کمی را در ایجاد روماتیسم دارد.

محیط:

مواد شیمیایی سمی یا عفونت در محیط می‌تواند خطر ابتلا به روماتیسم را افزایش دهد.

هورمون‌ها:

بیماری روماتیسم در بین خانم‌ها رایج‌تر از آقایان است که می‌تواند به علت تاثیر هورمون استروژن باشد، اما ارتباط آن هنوز به اثبات نرسیده است.

سیگار کشیدن:

بعضی از شواهد نشان می‌دهد که افراد سیگاری بیش از بقیه محتمل به ابتلا به روماتیسم می‌باشند. در بیماری‌های ژنتیکی مانند روماتیسم ژن‌های مستعد برای فعال شدن بیماری معمولا توسط عوامل محیطی مانند بیماری‌های عفونی تحریک می‌شوند. تنها عامل خارجی اثبات شده، مصرف دخانیات به خصوص سیگار است که باعث بروز بیماری نهفته روماتیسم و یا افزایش شدت بیماری می‌شود.

سن:

بیماری روماتیسم می‌تواند جوانان را در هر سنی درگیر کندو بیشتر افراد مبتلا به آن بین ۴۰ تا ۶۰ سال سن دارند و تقریبا سه چهارم افراد مبتلا به روماتیسم حین انجام شغلشان متوجه این بیماری شده‌اند.

جنسیت:

بیماری روماتیسم سه یا چهار برابر در خانم‌ها بیشتر از مردان است.

رژیم غذایی:

شواهد نشان می‌دهد که اگر گوشت قرمز زیادی مصرف کنید و ویتامین ث را به اندازه کافی به بدن نرسانید، بیش از بقیه در معرض ابتلا به روماتیسم می‌باشید.

وزن:

اگر اضافه وزن دارید، یعنی این که در خطر بیشتر یبرای ابتلا به روماتیسم نسبت به افراد سالم می‌باشید. چاقی و اضافه وزن نقش بسزایی در شدت بیماری‌های روماتیسمی به ویژه نوع آرتروز آن دارد. آرتروز که نوع مکانیکی بیماری روماتیسم است، تحرک باعث افزایش درد بیمار می‌شود، بنابراین اضافه وزن، میزان التهابات و درد ناشی ازبیماری را بیشتر می‌کند. توده بدنی یا همان بی.‌ام. آی یک مقیاس اندازه گیری است که وزن سالم را پیش بینی می‌کند و بی.‌ام. آی مناسب و ایده آل برای بیشتر جوانان بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ می‌باشد.

کم تحرکی:

عدم انجام تمرینات ورزشی و نداشتن تحرک، وضعیت نامناسب بدن در هنگام انجام کار و امور روزانه، نوع شغل، به خصوص در بروز پوکی استخوان ارتباط مستقیم دارد.

زیر ۱۸.۵ باشد، کمبود وزن دارید.

بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ باشد، وزن سالم دارید.

بین ۲۵ تا ۲۹.۹ باشد، اضافه وزن دارید.

بین ۳۰ تا ۳۹.۹ باشد، چاق هستید.

انواع روماتیسم

روماتیسم مکانیکی

روماتیسم التهابی

آرتروز، به عنوان روماتیسم مکانیکی شناخته می‌شود و با فعالیت ارتباط مستقیم دارد، علایم آرتروز با حرکت و فعالیت‌های بدنی بروز پیدا می‌کند.

بیماری آرتریت روماتوئید، روماتیسم التهابی است، روماتیسم‌های التهابی بیماری خودایمنی هستند و با فعالیت و تحرک بدنی ارتباط ندارند و بالعکس در حالت استراحت، التهابات و در نتیجه درد‌های بیماران مبتلا بیشتر می‌شود.

سن شیوع روماتیسم

همه سنین می‌تواند درگیر بیماری روماتیسم شود؛ این بیماری حتی کودکان و نوزادان را درگیر می‌کند. مانند بیماری لوپوس نوزادی که هر ساله شماری از نوزادان با آن متولد می‌شوند.

علایم و مشخصات روماتیسم در اطفال با بیماری بزرگسالان تفاوت دارد. به همین سبببرای روماتیسم نوزادان، رشته فوق تخصصی مربوط در ایران و سایر کشور‌ها راه اندازی شده است.

اما برخی از انواع روماتیسم‌ها میان سنین مختلف مشترک هستند مانند روماتیسم ستون فقرات و آرتریت روماتوئید. برخی از انواع روماتیسم‌ها فقط مخصوص نوزادان و کودکان می‌باشد.

آیا می‌توان برای پیشگیری از روماتیسم کاری کرد؟

هیچ راهی برای پیشگیری از روماتیسم وجود ندارد، اما می‌توان با اقداماتی احتمال ابتلا به آن را کاهش داد:

ترک سیگار:

اگر مسئله ژنتیک و عوامل محیطی شما حل شده باشد، ترک سیگار می‌تواند از روماتیسم جلوگیری کند و بعضی از مطالعات نشان می‌دهد که سیگار پیشرفت این بیماری را سرعت می‌بخشد و باعث آسیب به مفصل می‌شود، مخصوصا در سن ۵۵ سال به پایین. اگر اضافه وزن دارید و سیگاری هستید، بیش از بقیه در معرض ابتلا به روماتیسم می‌باشید.

مراقبت از لثه:

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که بین روماتیسم و بیماری لثه ارتباط وجود دارد. مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و مراجعه منظم به دندانپزشک می‌تواند خطر ابتلا به روماتیسم را کاهش دهد.

در بیماری روماتیسم باید در عرض سه تا شش ماه بعد از مبتلا شدن، درمان را آغاز کنید.

برخی از انواع روماتیسم مانند پوکی استخوان را می‌توان پیشگیری کرد. مثلا در برخی از رده‌های سنی مانند حوالی سن بلوغ و یا دوره یائسگی باید از روش‌های پیشگیرانه برای بروز این بیماری استفاده نمود. در صورت تشخیص پوکی استخوان، باید هرچه زودتر درمان را آغاز کرد. درمان به معنی ترمیم استخوان‌های پوک شده نمی‌باشد، اما می‌توان استخوان‌های سالم را تقویت کرد تا از میزان پوکی بیشتر پیشگیری نمود.

مدیریت حمله روماتیسم

زمانی که نشانه‌های روماتیسم شدت می‌گیرند، به آن حمله روماتیسمی می‌گویند. این حمله می‌تواند در هر زمانی اتفاق بیافتد، اما معمولا بعد از استرس گرفتن یا ابتلا به عفونت افزایش خواهد یافت.

اگر علائم اولیه حمله را بشناسید، راحت‌تر می‌توانید آن را مدیریت کنید.

اگر حمله‌های شما زیاد است، باید این موضوع را به پزشک اطلاع دهید و گاهی اوقات باید در درمان شما بازبینی بشود.

داروهایتان را دقیقا طبق تجویز پزشک مصرف کنید.

تمرین‌های سبک ورزشی انجام دهید.

یک جسم گرم را روی مفصل خود قرار دهید. این اجسام گرم شامل بطری آب داغ یا پد گرمایی الکتریکی می‌باشند.

اجسام سرد را روی مفصل قرار دهید. این اجسام شامل یک کاسه آب سرد با قالب‌های یخ، یک پک فریز شده با پوشش حوله روی آن یا یک حوله مرطوب نگهداری شده در فریزر می‌باشد.

در مورد بیماری و حملات روماتیسمی خود به دیگران توضیح دهید تا در این مواقع بتوانند به شما کمک کنند