سرنوشت سیاه جنگل‌های سبز گلستان؛ زخم‌ عمیق قاچاقچیان بر قلب ‌هیرکانی!

در دل سرزمینی که هم کوه دارد، هم دشت، هم آفتاب و هم مه، گستره‌ای سبز و هزاررنگ از هزاران سال پیش تا امروز نفس می‌کشد؛ جنگل‌های هیرکانی گلستان. این جنگل‌ها، نه‌تنها یک پدیده زیستی کهن، بلکه گنجینه‌ای زنده از تاریخ زمین‌اند؛ بازمانده‌ای از دوران سوم زمین‌شناسی، درست همان زمان‌هایی که هنوز یخ، بیشترِ زمین را در آغوش گرفته بود.

وقتی پای‌ات را در خاک مرطوب این جنگل‌ها می‌گذاری، انگار زمان متوقف می‌شود. درختان بلند قامت آزاد، راش، ممرز، توسکا و بلوط، با تنه‌هایی پیچ‌خورده و شاخ و برگ‌هایی انبوه، چونان نگهبانانی خاموش، ایستاده‌اند و از گذشته‌ای کهن به آینده‌ای مبهم می‌نگرند. لایه‌ای از مه نازک، همچون پرده‌ای رویایی، شاخه‌ها را نوازش می‌کند و صدای پرنده‌ای ناشناخته از دور، سکوت را می‌شکند.

جنگل‌های هیرکانی گلستان، فقط یک چشم‌انداز طبیعی نیستند؛ اینجا موزه‌ای زنده از تنوع زیستی است. بیش از 80 گونه درختی و صدها گونه گیاهی، در کنار گونه‌های جانوری نادر، همچون پلنگ ایرانی، شوکا، مرال و خرس قهوه‌ای، در هم‌زیستی پیچیده‌ای زندگی می‌کنند. این تنوع حیرت‌انگیز، دلیلی بود که یونسکو، این جنگل‌ها را در فهرست میراث جهانی ثبت کند؛ میراثی که نه فقط برای ایران، بلکه برای جهان، ارزشمند و بی‌همتاست.

اما این بهشت زمینی، با تهدیدهایی جدی روبه‌روست. قطع غیرمجاز درختان، بهره‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی، گسترش زمین‌های کشاورزی، و آتش‌سوزی‌های عمدی یا سهوی، زخم‌هایی عمیق بر پیکر جنگل‌ها زده‌اند. هر درختی که می‌افتد، تنها یک تنه نیست که قطع می‌شود؛ بخشی از تاریخ، اکوسیستم و امید به آینده از بین می‌رود.

در این میان، استان گلستان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین میزبانان این جنگل‌ها، مسئولیتی بزرگ بر دوش دارد. مناطقی مانند النگدره، ناهارخوران، قرق، توسکستان، شصت‌کلاته، اولنگ و جهان‌نما هر یک تکه‌ای از این پازل سبز را تشکیل می‌دهند. تکه‌هایی که اگر به درستی محافظت نشوند، برای همیشه از هم خواهند پاشید.

اگر روزی درختی نیفتد، اگر صدای تبر قطع شود، اگر نگاه ما به جنگل نگاهی پر از احترام و مسئولیت باشد، شاید نسل‌های بعدی هم بتوانند در این هوای نمناک قدم بزنند و نفس بکشند؛ در جنگل‌هایی که هنوز زنده‌اند، هنوز ایستاده‌اند.

و اما در روزهای اخیر خبر قطع غیرمجاز چند اصله درخت در جنگل‌های قرق و رامیان استان گلستان، واکنش‌های گسترده‌ای در فضای مجازی و میان فعالان محیط زیست برانگیخت. مردمی که نگران نابودی عرصه‌های جنگلی هیرکانی، میراث ارزشمند طبیعی و ثبت شده در یونسکو هستند، نسبت به کم‌کاری و بی‌توجهی دستگاه‌های مسئول هشدار می‌دهند. اما فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان گلستان از شناسایی متخلفان و برخورد قانونی قاطع با آنها خبر داده است.

جنگل‌های هیرکانی گلستان، بازمانده از دوران یخبندان و یکی از مهم‌ترین و کم‌نظیرترین عرصه‌های جنگلی جهان به شمار می‌روند که چند سال پیش توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی به ثبت رسیده‌اند. این جنگل‌ها محل زندگی گونه‌های گیاهی و جانوری متنوع و بسیاری از گونه‌های کمیاب هستند که حفظ آنها وظیفه‌ای ملی و جهانی است.

با این حال، قطع غیرمجاز درختان در برخی مناطق حساس مانند قرق و رامیان نگرانی‌های جدی ایجاد کرده است. متخلفان که در سایه غفلت و ضعف نظارت، دست به تخریب این سرمایه‌های طبیعی زده‌اند، با برخورد قانونی و قاطع یگان حفاظت منابع طبیعی مواجه شده‌اند.

کشف و برخورد با متخلف قطع درختان در قرق

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان گلستان در تشریح جزئیات این پرونده اظهار کرد: در تاریخ 15 مردادماه سال جاری، مأموران یگان حفاظت حین گشت‌زنی و بررسی عرصه‌های جنگلی، به قطع غیرمجاز سه اصله درخت گونه آزاد در منطقه قرق برخورد کردند.

عیسی گلبینی مفرد افزود: فرد متخلف که سابقه متعدد تخلفات منابع طبیعی دارد، با دو رأس قاطر اقدام به حمل چوب این درختان کرده بود. این پرونده پس از جمع‌آوری مستندات لازم به مرجع قضایی ارجاع خواهد شد.

وی تأکید کرد که یگان بدون هیچ‌گونه اغماض و به صورت جدی با هرگونه تخلف در عرصه‌های جنگلی برخورد خواهد کرد تا سرمایه‌های ملی و محیط زیست استان حفظ شود.

شناسایی متخلف قطع درخت در اولنگ رامیان و پیگرد قانونی

همچنین فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری استان در خصوص قطع درختان در رامیان نیز اظهار کرد: متخلف قطع درخت در منطقه اولنگ شهرستان رامیان نیز شناسایی شده و پرونده وی جهت رسیدگی قانونی به مراجع قضایی ارسال شده است.

وی با تاکید بر اهمیت رعایت قوانین منابع طبیعی افزود: حضور مردم در دل طبیعت زمانی ارزشمند است که با مسئولیت‌پذیری و احترام به عرصه‌های جنگلی همراه باشد. هرگونه تخریب پوشش گیاهی خسارتی جبران‌ناپذیر به محیط زیست وارد می‌کند.

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی گلستان از مردم و طبیعت‌دوستان خواست تا هرگونه تخلف را به سرعت گزارش دهند. شماره تلفن رایگان 1504 ویژه یگان امداد جنگل و مرتع و شماره 139 سامانه تلفنی سازمان جنگل‌ها آماده دریافت گزارش‌های مردمی هستند.

وی بیان کرد: همکاری مردم نقش حیاتی در جلوگیری از قطع غیرمجاز درختان و حفاظت از منابع طبیعی استان دارد و از این طریق می‌توان از بروز فجایع زیست‌محیطی جلوگیری کرد.

ضرورت توجه ویژه به جنگل‌های هیرکانی

جنگل‌های هیرکانی با قدمتی چندین هزار ساله و دارا بودن گونه‌های گیاهی ارزشمند، نه تنها ثروت طبیعی استان گلستان بلکه میراثی جهانی هستند که باید با مراقبت ویژه حفظ شوند. این جنگل‌ها نقش مهمی در تنظیم اقلیم، حفظ تنوع زیستی و ایجاد فرصت‌های اقتصادی پایدار برای ساکنان منطقه دارند.

با این وجود، قطع غیرمجاز درختان و تخریب عرصه‌های جنگلی می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به این اکوسیستم وارد کند و باعث نابودی گونه‌های نادر و کاهش پوشش گیاهی شود.

قطع غیرمجاز درختان در جنگل‌های استان گلستان یک هشدار جدی برای همه مسئولان و مردم است که باید با همکاری و نظارت مستمر، از تخریب این میراث طبیعی جلوگیری کنند. اقدامات قاطع یگان حفاظت منابع طبیعی در شناسایی و برخورد با متخلفان گامی مهم در حفاظت از جنگل‌ها است، اما نیازمند همراهی گسترده‌تر جامعه و تقویت زیرساخت‌های نظارتی است.

حفظ جنگل‌های هیرکانی گلستان نه تنها یک ضرورت زیست‌محیطی بلکه وظیفه‌ای ملی است که می‌تواند آینده‌ای سبز و پایدار برای نسل‌های آینده رقم بزند.