فرونشست ۲۰ سانتی‌متری زمین در استان مرکزی

ایرنا/ اراک - ایرنا - رییس گروه آب‌های زیرزمینی مطالعات پایه منابع آب استان مرکزی گفت: طبق اطلس فرونشست کشور، هرساله ۱۶ تا ۲۰ سانتی‌متر زمین در این استان فرونشست دارد.

کمال گنجعلی‌پور روز چهارشنبه‌ در گفت و گو با ایرنا، افزود: فرونشست زمین، پدیده‌ای تدریجی و پرهزینه است که در دشت‌های استان مرکزی از جمله اراک، ساوه، زرندیه، فراهان و دلیجان به سطحی نگران‌کننده رسیده و در برخی نقاط، نرخ آن به بیش از ۱۶ سانتی‌متر در سال می‌رسد.

---

بازار

---

وی، عوامل اصلی فرونشست در استان مرکزی را، برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، به‌ ویژه در بخش کشاورزی سنتی، هنگام برداشت زیاد از چاه‌ها عنوان کرد و گفت: آبخوان تلاش می‌کند از طریق جذب منابع آب سطحی و کاهش تدریجی تخلیه طبیعی به یک تعادل جدید برسد اما این فرآیند ممکن است سال‌ها یا حتی دهه‌ها به طول بیانجامد و در این مدت، ناپایداری هیدروژئولوژیکی و فشار بر لایه‌های زیرسطحی زمین تشدید می‌شود بنابراین نباید فراموش کرد که فرونشست یک پدیده تابع زمان است، یعنی حتی بعد از توقف برداشت‌های بی‌رویه، تا مدت‌ها فرونشست ادامه دارد.

رییس گروه آب‌های زیرزمینی مطالعات پایه منابع آب استان مرکزی اضافه کرد: کاهش بارندگی و تغییر اقلیم منجر به افت شدید تغذیه طبیعی آبخوان‌ها شده و عدم تعادل میان عرضه و تقاضای منابع آب، از دیگر عوامل مهم در بحران فرونشست هستند.

بیشتر بخوانید:

فرونشست زمین تهدیدی جدی در استان مرکزی

سفره‌های آب زیرزمینی استان مرکزی در معرض فرونشست قرار دارند

گنجعلی‌پور، درباره پیامدهای فرونشست زمین در استان مرکزی افزود: این پیامدها فراتر از یک پدیده زمین‌شناسی است و آثار گسترده‌ای بر توسعه پایدار منطقه دارد.

وی این پیامدها را شامل، کاهش غیرقابل برگشت ظرفیت ذخیره آبخوان‌ها، تخریب زیرساخت‌ها، اراضی کشاورزی و سکونت‌گاه‌ها، کاهش کیفیت آب به‌دلیل نفوذ آلاینده‌ها از ترک‌های ناشی از نشست و افزایش خطر سیلاب به‌دلیل کاهش نفوذپذیری خاک عنوان کرد.

رییس گروه آب زیرزمینی مطالعات پایه منابع آب استان مرکزی گفت: مقابله با این پدیده، نیاز به یک رویکرد یکپارچه و بلندمدت دارد، اجرای طرح‌های احیاء و تعادل‌بخشی آبخوان‌ها با کاهش برداشت و تقویت تغذیه مصنوعی، اصلاح الگوی کشت و مصرف بر مبنای آب قابل برنامه‌ریزی، کنترل چاه‌های غیرمجاز و تقویت نظام پایش، پایش فرونشست با استفاده از فناوری سنجش‌ازدور و شبکه‌های میدانی، سرمایه‌گذاری در افزایش بهره‌وری و بازچرخانی آب در بخش‌های مصرف‌کننده از جمله مهمترین راهکارهای مقابله با فرونشست هستند.

گنجعلی‌پور افزود: فرونشست زمین در استان مرکزی، آینه‌ای تمام‌نما از ناپایداری آب زیرزمینی است و تداوم این روند نه ‌فقط منابع آب بلکه امنیت اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی استان را تهدید می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: تنها با بازگرداندن تعادل به آبخوان‌ها و مدیریت سازگار با ظرفیت‌های بوم‌شناختی می‌توان از تشدید این بحران جلوگیری کرد.

رییس گروه آب زیرزمینی مطالعات پایه منابع آب استان مرکزی گفت: با فرونشست زمین، تخریب زیرساخت‌های عمرانی مانند جاده‌ها ارتباطی، خطوط ریلی و انتقال آب و گاز اتفاق می‌افتد.