الزامات استان اردبیل در مسیر اقتصاد دانشبنیان

ایرنا/ اردبیل - ایرنا - توسعه در شرایط کنونی نیازمند حرکت به سمت اقتصاد دانشبنیان بوده و استان اردبیل نیز به تبع شرایط کشور در این مسیر گامهایی برداشته که کافی نیست و تحقق کامل چنین هدفی نیازمند توجه به الزامات و تقویت زیرساختهای مورد نیاز است.
به گزارش ایرنا ، کشاورزی و ثروت حاصل از آن را میتوان نخستین فعالیت مرتبط با اقتصاد نامید که از دوره نوسنگی آغاز شده و بر پایه منابع طبیعی و نیروی کار استوار بوده و اصلیترین فعالیتهای مرتبط با آن شامل انواع کشت و زرع، دامداری و صید است.
دومین فعالیت اقتصادی که بشر بدان روی آورد، مرتبط با بخش صنعت است که از دوره انقلاب صنعتی و با اختراع ماشین بخار به وجود آمد؛ در این دوره تمرکز از انسان صرف و زمین به سرمایه، ماشینآلات و تولید انبوه در کارخانهها انتقال یافت.
سومین بخش اقتصاد با ارتقای سطح بخش صنعت و افزایش ثروت در جوامع صنعتی و بر پایه ارائه خدمات شکل گرفت و با شکوفایی این بخش فعالیتهای مرتبط با امور مالی، آموزش، بهداشت و درمان، گردشگری، تعمیر و نگهداری سهم بزرگی از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشورها را به خود اختصاص داد.
فعالیتهای دانشبنیان، بخش چهارم فعالیتهای اقتصادی تاریخ جامعههای انسانی را شامل میشود که با گذر از مرحله صنعتی شدن و بر پایه توسعه فناوریهای نوین در کشورهای پیشرفته شکل گرفت و به تدریج به سایر نقاط دنیا گسترش پیدا کرد.
استان اردبیل نیز به تبع شرایط حاکم بر کشور در یک سده گذشته از نظر اقتصادی بر محورهای کشاورزی، گردشگری، خدمات و صنعت پیش رفته اما در این چند سال نیم نگاهی به سمت اقتصاد دانشبنیان داشته است؛ چنان که در سخنان مسئولان امر نیز در اوقات مختلف به صورت جسته و گریخته اشاراتی دیده میشود.
البته موضوع تنها به سخنرانیها محدود نمانده و گامهایی نیز در دولتهای یازدهم و دوازدهم در راستای حرکت به سمت اقتصاد دانشبنیان برداشته شده است؛ اگرچه به طور تقریبی میتوان گفت اردبیل جزو آخرین استانهایی بود که در آن نسبت به راهاندازی پارک علم و فناوری و ثبت شرکتهای دانشبنیان اقدام کردند.
شرکتهایی هم در این سالها زیر عنوان دانشبنیان در استان اردبیل دست به فعالیت زدند اما در مسیر با چالشها و دستاندازهایی در زمینههای گوناگون روبهرو شدند؛ چالشهایی که نشان از فاصله معنیدار محیط کسب و کار با فعالیتهای دانشبنیان است.
با همه افت و خیزهایی که در بخشهای مختلف اقتصادی در این سالها شاهد بودیم همچون دورههای تاریخی گذشته اکنون نیز در پیچی تاریخی قرار داریم که گذر از آن در گرو توسعه اقتصاد دانشبنیان است و حرکت در آن مسیر الزاماتی دارد؛ در همین راستا خبرگزاری جمهوری اسلامی با «حسام رسولی» رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل که پیشتر ریاست کمیسیون تخصصی تجارت، بازاریابی و امور گمرکی اتاق بازرگانی و مسئولیت توسعه خوشه فرش استان را نیز بر عهده داشت، به گفت و گو نشست.
نوآوری، پژوهش و توسعه رکنهای اصلی اقتصاد دانشبنیان است
وی در مورد مفهوم اقتصاد دانشبنیان تشریح کرد: اقتصاد دانشبنیان مرحلهای تکامل یافته از اقتصاد خدماتی است که در آن دانش و اطلاعات به مهمترین عامل تولید تبدیل میشود و نوآوری، پژوهش و توسعه (R&D) در کنار نیروی انسانی ماهر محورهای اصلی تولید ثروت هستند.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل افزود: شرکتهایی که محصولات و خدمات خود را بر اساس دانش و نوآوری عرضه میکنند، بازیگران کلیدی فعالیتهای دانشبنیان به شمار میروند؛ زیرا این بخش از اقتصاد به جای تکیه بر منابع ملموس، بر داراییهای نامشهود مانند ایدهها و مالکیت فکری متمرکز است.
وی یادآور شد: رویکردهای مبتنی بر اقتصاد دانشبنیان در دنیای امروز به طور جدی از دهه ۱۹۹۰ مطرح شد و در ایران نیز از سال ۱۳۸۹ مقام معظم رهبری در دیدار با کارگران این موضوع را مورد توجه قرار داده و پس از آن به طور مکرر روی این مفهوم تاکید ورزیدهاند تا اینکه در ۱۴۰۱ تولید دانشبنیان و اشتغالآفرین در راستای بهبود امور اقتصادی به عنوان شعار سال مطرح شد.
رسولی با اشاره به اینکه نحوه تولید ثروت و سازماندهی اقتصادی جامعههای بشری دچار تغییرهای تاریخی و بنیادی شده است، افزود: مرور تاریخی این روند نشان میدهد که جامعههای پیشرفته اقتصادی از اتکا به منابع طبیعی در نظام اقتصادی به سمت اتکا به دانش و نوآوری پیش رفتهاند و از همین رو توجه جدی به این تغییر بنیادی برای ایران نیز بسیار حیاتی محسوب میشود؛ زیرا کشور ما از جمله نقاطی است که اقتصادش متکی بر منابع طبیعی و به طور مشخص فروش نفت و گاز است.
وی عنوان کرد: دانشبنیان شدن در واقع بر نسل نوین فعالیتها و الگوی پیشرفت اقتصادی متمرکز است و شرکت های دانشبنیان موتور محرکه پیشرفت اقتصادی در دوره کنونی به شمار میروند؛ برای کشور ما هم اقتصاد مقاومتی بدون حرکت به سمت اقتصاد دانشبنیان شعاری بیش نخواهد بود و به طور طبیعی چنین حرکت باید در همه نقاط کشور و از جمله استان اردبیل ظهور و بروز پیدا کند.
اردبیل از نظر تعداد شرکتهای دانشبنیان در انتهای جدول است
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل در مورد وضعیت کنونی اقتصاد دانشبنیان در استان اردبیل گفت: شرایط نشان دهنده چالشها و فرصتهای گوناگونی است؛ استان در سالهای گذشته پیشرفتهایی در زمینه ایجاد زیرساختهای لازم برای توسعه اقتصاد دانشبنیان داشته است که از جم��ه میتوان به فعالیت پارک علم و فناوری، مرکزهای رشد واحدهای فناور، مرکزهای نوآوری و تشکیل ستاد اقتصاد دانشبنیان اشاره کرد.
وی اضافه کرد: همچنین فعالیت صندوق نوآوری و شکوفایی، شکلگیری شتاب دهندهها، تشکیل بنیاد نخبگان، راهاندازی کارخانه نوآوری و شهرک خصوصی زیست فناوری نشان دهنده شکلگیری زیرساختهای اولیه زیستبوم اقتصاد دانشبنیان و جهتگیری استان اردبیل در این مسیر است.
رسولی بیان کرد: با این وجود برای ارزیابی دقیقتر باید به موقعیت اردبیل در مقایسه با سایر استانها نگاه کنیم؛ سهم اقتصاد دانشبنیان در تولید ناخالص داخلی (GDP) ایران بر اساس آخرین آمارها حدود ۲.۸ درصد است که این میزان به طور مشخص به ارزش افزوده حاصل از شرکتهای دانشبنیان و فعالیتهای مرتبط با آنها برمیگردد و هدفگذاری برنامه هفتم توسعه افزایش این سهم به هفت درصد است.
وی اضافه کرد: بر مبنای آمارهای رسمی و گزارشهای منتشر شده تا پایان سال ۱۴۰۳ بیش از ۱۰ هزار شرکت دانشبنیان در کشور فعال هستند، اما سهم استان اردبیل از این تعداد تنها ۵۴ شرکت بوده و این آمار نشان میدهد که با وجود رشد ۱۰۰ درصدی تعداد شرکتهای دانشبنیان در اردبیل در سالهای گذشته، سهم استان از زیستبوم نوآوری و فناوری کشور هنوز بسیار پایین و ناچیز است و فاصله قابل توجهی با استانهای پیشرو دارد.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل تصریح کرد: سهم کنونی اقتصاد دانشبنیان در تولید ناخالص داخلی این استان تنها حدود ۰.۸ درصد است که در مقایسه با میانگین کشوری (۲.۸ درصد) بسیار پایین بوده و نشان دهنده تمرکز بالای فعالیتهای دانشبنیان در استانهای بزرگ و صنعتی مانند تهران، اصفهان، خراسان رضوی، البرز و فارس است.
وی عنوان کرد: اگرچه تعداد شرکتهای دانشبنیان مهم و تعیین کننده است اما به تنهایی شاخص گویایی برای برآورد دقیق از وضعیت اقتصاد دانشبنیان استانها نیست؛ با در نظر گرفتن این نکته اردبیل پیش از خراسان شمالی و جنوبی، کهگیلویه و بویر احمد، سیستان و بلوچستان و ایلام در ردههای انتهایی جدول قرار دارد.
رسولی ادامه داد: قانون جهش تولید دانشبنیان که در سال ۱۴۰۱ تصویب شد، یک چارچوب قانونی مهم برای حمایت از شرکتهای دانشبنیان و توسعه اقتصاد نوآوریمحور است که با هدف تسهیل روند کارآفرینی، تامین مالی و رفع موانع تولید، به عنوان یک محرک اصلی برای استانهایی مانند اردبیل عمل میکند.
کیفیت، تجاریسازی فرهنگ کارآفرینی سه چالش اقتصاد دانشبنیان است
وی در مورد چالشهای پیشروی اقتصاد دانشبنیان در استان اردبیل گفت: چند چالش مهم در زیستبوم اقتصاد دانشبنیان استان و واحدهای فناور و شرکتهای دانش بنیان این استان وجود دارد که باید مدیریت شوند و از جمله آنها میتوان به بحثهای کیفیت، تجاریسازی فرهنگ کارآفرینی اشاره کرد.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل تشرح کرد: نخست بحث کیفیت در مقابل کمیت است و با وجود افزایش تعداد شرکتها نسبت به گذشته، چالش اصلی در کیفیت و ارزشافزوده محصولات آنها است؛ زیرا بسیاری از شرکتها برای بهرهمندی از مزایای قانونی ثبت میشوند، در حالی که خروجیهای نوآورانه و قابل رقابت در سطح ملی و بینالمللی هنوز به طور کامل محقق نشده است.
وی مساله دوم را ضعف در تجاریسازی دانست و بیان کرد: با وجود حمایتهای مالی، ارتباط ضعیف با بازار و صنعت همچنان یک مانع بزرگ است و صادرات محصولات دانشبنیان از اردبیل، با وجود رشد، هنوز رقم قابل توجهی نیست و فاصله زیادی با استانهای صنعتی و پیشرفته دارد.
رسولی اضافه کرد: فرهنگ و زیستبوم کارآفرینی مساله دیگری است که باید به آن توجه شود؛ زیرا از یک سو قانون به تنهایی نمیتواند فرهنگ سازمانی و اجتماعی را تغییر دهد و از سوی دیگر وجود فرهنگ خطر گریز و کمتوجهی به مالکیت فکری موجب میشود که ظرفیتهای موجود به طور کامل عملیاتی نشود.
مدیریت قلب تپنده اقتصاد دانشبنیان است
وی در مورد الزامات توسعه اقتصاد دانشبنیان در استان اردبیل نیز گفت: مدیریت قلب تپنده اقتصاد دانشبنیان است و به طور مستقیم در توسعه و موفقیت اقتصاد دانشبنیان نقش حیاتی ایفا میکند؛ زیرا دانش را از یک دارایی صرف به یک منبع فعال برای تولید ثروت و نوآوری تبدیل میکند.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل افزود: توسعه مدیریت دانشبنیان در نظام اجرایی دولتی و هم شرکتهای خصوصی اساس توسعه اقتصاد دانشبنیان است و این فرآیندها در توسعه اقتصاد دانشبنیان به واسطه مواردی مانند بهرهوری، مزیت رقابتی و تبدیل دانش به ثروت نقشآفرینی میکنند.
وی در مورد افزایش بهرهوری و کارایی توضیح داد: مدیریت دانش با به اشتراک گذاشتن بهترین شیوهها، تجربههای موفق و اطلاعات ارزشمند بین کارکنان، از تکرار اشتباهها جلوگیری میکند و فرآیندها را بهبود میبخشد که این امر به طور مستقیم به افزایش بهرهوری اقتصادی و کاهش هزینهها منجر میشود.
رسولی بیان کرد: مورد دیگر تشویق نوآوری و خلاقیت است؛ زیرا مدیریت دانش با ایجاد بستری مناسب برای تبادل ایدهها و همکاری بین متخصصان، به خلق نوآوریهای جدید کمک میکند و وقتی دانش پنهان (دانش ضمنی) افراد به دانش آشکار تبدیل میشود، سازمانها میتوانند از آن برای توسعه محصولات و خدمات جدید استفاده کنند.
وی اضافه کرد: تبدیل دانش به ثروت مساله دیگری است که باید مورد توجه باشد؛ زیرا هدف اصلی اقتصاد دانشبنیان، تجاریسازی دانش است؛ مدیریت دانش، فرآیندی را فراهم میآورد که ایدههای نوآورانه و نتیجه پژوهشها به محصولات، خدمات و حق ثبت اختراعهای قابل فروش تبدیل شوند و این فرآیند، موتور محرک شرکتهای دانشبنیان است.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل به ایجاد مزیت رقابتی اشاره داشت و عنوان کرد: امروزه در بازارهای جهانی، دانش به ارزشمندترین دارایی رقابتی تبدیل شده است و مدیریت دانش به سازمانها کمک میکند تا دانش منحصر به فرد خود را شناسایی، حفظ و به گونهای استفاده کنند که در مقایسه با رقیبان، برتری پایدار به دست آورند.
وی با تاکید بر سرمایه انسانی کارآمد نیز گفت: مدیریت دانش به واسطه نیروی انسانی کارآمد فراتر از یک ابزار، به یک فرهنگ تبدیل میگردد که در آن یادگیری، اشتراکگذاری و بهروز رسانی مداوم دانش، بخش جداییناپذیر فعالیتهای روزمره میشود و این امر به تربیت و توانمندسازی نیروی انسانی متخصص و کارآفرین کمک میکند که ستون فقرات اقتصاد دانشبنیان است.
رسولی تاکید کرد: مدیریت دانشبنیان به طور خلاصه رابط بین دانش و اقتصاد است؛ بدون یک سیستم مدیریتی کارآمد برای دانش، حتی جامعهها و سازمانهایی که از سطح دانش بالایی برخوردار هستند، قادر به استفاده بهینه از آن برای خلق ثروت و توسعه پایدار نخواهند بود.
چهار رکن اساسی اقتصاد دانشبنیان
وی در ادامه گفت: بانک جهانی چهار رکن اساسی برای تحقق اقتصاد دانشبنیان تعریف کرده است که در وهله نخست زیرساختهای اطلاعاتی و ارتباطی (ICT) قرار دارد و شامل دسترسی گسترده و ارزان به اینترنت، تلفن همراه و سایر فناوریهای ارتباطی است که بستری حیاتی برای تبادل دانش و اطلاعات فراهم میکند؛ این زیرساختها به شرکتها و افراد کمک میکنند تا به بازارهای جهانی متصل شوند و از دانش موجود در سراسر دنیا بهره ببرند.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل بیان کرد: سیستم نوآوری مورد دوم و شامل ارتباط موثر بین دانشگاهها، مرکزهای تحقیقاتی، بخش خصوصی و دولت با هدف تبدیل دانش جدید به فناوری، محصولات و خدمات نوآورانه است.
وی اضافه کرد: نیروی انسانی ماهر و آموزش دیده رکن سوم است و آموزش و یادگیری مستمر از مهمترین عوامل در اقتصاد دانشبنیان به شمار میرود؛ نیروی کار باید دارای مهارتهای فنی، خلاقیت و توانایی یادگیری سریع باشد تا بتواند با تغییرهای سریع فناورانه همگام شود.
رسولی محیط اقتصادی مناسب را مولفه چهارم دانست و عنوان کرد: قانونها و سیاستهایی که از نوآوری، رقابت و کارآفرینی حمایت میکنند نیز به نوبه خود برای رشد شرکتهای دانشبنیان ضروری هستند و این محیط شامل حق مالکیت معنوی، سیاستهای مالیاتی مناسب و دسترسی آسان به سرمایه است.
چالشهای توسعه دانشبنیان استان اردبیل
وی تصریح کرد: با توجه به مسائل مورد اشاره، برای رشد و توسعه اقتصاد دانشبنیان در استان اردبیل باید همه این چهار رکن بهبود و تحول لازم را پیدا کنند و مسئولان امر باید نقاط قوت و ضعف استان در این زمینهها را شناسایی کنند تا سیاستهای مناسبی اتخاذ گردد.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل افزود: بر اساس مسائل مورد اشاره اگرچه استان در زمینه نرخ باسوادی و تعداد دانشجویان دانشگاهی وضعیت مناسبی دارد و سرانه دانشجویی در دورههای مختلف تحصیلی قابل قبول است، ولی با وجود چنین نیروی انسانی تحصیلکردهای، کیفیت آموزش و ارتباط آن با نیازهای واقعی بازار کار ضعیف است.
وی اظهار کرد: همچنین نرخ مشارکت اقتصادی زنان در استان اردبیل (حدود ۲۱.۵ درصد) که بخش مهمی از سرمایه انسانی را تشکیل میدهند، پایینتر از میانگین کشوری است و دانشگاهها و بخش صنعت ارتباط بسیار ضعیفی دارند و از همین رو بیشتر پژوهشهای دانشگاهی به محصولات و خدمات قابل تجاریسازی منجر نمیشود و حجم بیکاری دانشآموختگان دانشگاهها هم از نقاط آسیب این بخش است.
رسولی گفت: اردبیل در زمینه پوشش شبکه تلفن همراه و اینترنت، وضعیت مطلوبی در مقایسه با سایر استانها دارد که امکان دسترسی به اطلاعات را فراهم میکند و با این حال، استفاده از چنین زیرساختهایی برای ایجاد کسب و کارهای دیجیتال و ارایه خدمات برخط نوآورانه هنوز چنان که باید توسعه نیافته است.
وی افزود: استان اردبیل در زمینه محیط اقتصادی و فضای کسب و کار نیز نیازمند یک شوک تحولی است؛ زیرا آخرین گزارشهای رسمی اتاق بازرگانی ایران و اظهارات مسئولان استان نشان میدهد که اردبیل در شاخصهای بهبود فضای کسب و کار با وجود رشد رتبه همچنان در ردههای پایین کشور قرار دارد.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل بیان کرد: بر پایه آخرین گزارشهای رسمی استان در جایگاه ۲۴ کشور قرار دارد که نشان میدهد فضای کسب و کار در اردبیل نسبت به بسیاری از نقاط دیگر کشور نامساعدتر است؛ هرچند این رتبه نشان دهنده بهبود وضعیت نسبت به سالهای گذشته است.
وی اضافه کرد: استان اردبیل البته در گذشته رتبههایی مانند ۳۰ را نیز تجربه کرده بود اما به هر روی در فضای کسب و کار دستهای از عوامل نامساعد و بازدارنده مانند شرایط خاص جغرافیایی و اقلیمی وجود دارند که ویژه استان هستند و برخی هم به سطح کشور برمیگردد که در اردبیل محسوس است و از جمله میتوان به تحریمهای ظالمانه، بیثباتی سیاستها، قوانین و مقررات، دشواری تامین مالی از بانکها، غیرقابل پیشبینی بودن قیمتها، رویه نامناسب دستگاههای اجرایی و فساد اداری اشاره کرد.
رسولی تشریح کرد: استان اردبیل به دلیل موقعیت جغرافیایی و ارتفاع بالا، زمستانهای سرد و برفی دارد که این شرایط آب و هوایی به ویژه در فصل سرما بر روند فعالیتهای اقتصادی و حمل و نقل تاثیر منفی میگذارد و هزینههای عملیاتی کسبوکارها را افزایش میدهد؛ ضمن اینکه تخصیص اعتبارهای ملی و دولتی بدون لحاظ فصل کاری در اردبیل اتفاق میافتد که این امر نیز مشکلات عدیدهای در نظام اداری و اجرایی استان ایجاد میکند.
وی اظهار کرد: کشاورزی- محور بودن اقتصاد عامل دیگری است؛ زیرا اقتصاد استان اردبیل تا حد زیادی به بخش کشاورزی آن هم از نوع سنتی وابسته است و این امر موجب میشود که تغییرهای اقلیمی مانند خشکسالی یا سیل به طور مستقیم بر تولید ناخالص داخلی و وضعیت معیشت مردم تاثیر بگذارد.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل بیان کرد: در بحث زیرساختها و موقعیت لجستیکی هم باید اذعان داشت که زیرساختهای حمل و نقل زمینی و هوایی در اردبیل به اندازه کافی توسعهیافته نیست؛ نبود راهآهن و محدودیتهای فرودگاهی نیز صادرات محصولات را دشوار کرده و هزینههای جابهجایی کالا را افزایش میدهد.
وی همچنین به فاصله اردبیل از مرکزهای بزرگ اقتصادی اشاره کرد و افزود: اردبیل از نقاط صنعتی و بازارهای اصلی کشور مانند تهران، البرز و اصفهان فاصله زیادی دارد و این فاصله جغرافیایی، هزینه و زمان انتقال کالا را بالا میبرد و موجب کاهش رقابتپذیری محصولات تولیدی میشود.
رسولی سرمایهگذاری پایین را عامل دیگر دانست و عنوان کرد: با توجه به چالشهای مورد اشاره جذب سرمایهگذاران جدید در اردبیل دشوارتر است و همین نرخ پایین سرمایهگذاری داخلی و خارجی، یکی از مانعهای اصلی در توسعه صنایع و ایجاد مشاغل جدید در استان به شمار میآید.
وی نرخ بالای بیکاری جوانان و همخوانی نداشتن آموزشهای دانشگاهی با نیازهای بازار کار را چالش دیگر در مسیر اقتصاد دانشبنیان استان اردبیل دانست و اضافه کرد: اقتصاد اردبیل به جای تنوع بر چند بخش اصلی مانند کشاورزی و تا حدودی گردشگری متکی است و این فقدان تنوع، آسیبپذیری اقتصاد استان را در برابر شوکهای بیرونی افزایش میدهد.
راهکارهای تقویت اقتصاد دانشبنیان در استان اردبیل
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل گفت: اردبیل در مجموع در بخش زیرساختهای ضروری و انسانی مانند نرخ باسوادی و پوشش اینترنت ظرفیت خوبی برای توسعه اقتصاد دانشبنیان دارد؛ با این حال در بخشهای کلیدی نرمافزاری یعنی نظام نوآوری و محیط انگیزشی با شکاف بزرگی نسبت به استانهای پیشرفته روبهرو است.
وی ادامه داد: برای رسیدن به یک اقتصاد دانشبنیان پویا، اردبیل باید بر تقویت ارتباط بین دانشگاه و صنعت، کاهش مانعهای مرتبط با فرایندهای اداری و ایجاد فرهنگ خطرپذیری تمرکز کند و در کنار اینها پارک علم و فناوری بیش از پیش مورد حمایت قرار بگیرد و با توجه به محدودیت موجود با تامین زمین و اعتبار، فضاهای جدیدی برای استقرار شرکتها و هستههای فناور ایجاد شود.
رسولی با تاکید بر تیمسازی واقعی در شرکتهای دانشبنیان بیان کرد: فعالیت مرکزهای رشد نیز باید بر اساس ظرفیتهای بومی تخصصی شود؛ زیرا کسب و کارهای دانشبنیان به طور معمول از سوی افراد فناور و پژوهشگر اداره میشود که بیشترشان در زمینه مدیریت و تجربه کاری ضعف دارند و این کمبود تجربه مدیریتی، به عنوان یک پاشنه آشیل رشد شرکتها را کند میکند.
وی با تاکید بر توسعه شبکه فیبر نوری و دسترسی به اینترنت پرسرعت و پایدار برای ایجاد کسبوکارهای برخط، عنوان کرد: رشتههای دانشگاهی هم باید بر اساس نیاز بازار کار و فناوریهای جدید بازبینی شود و اعضای هیات علمی دانشگاهها از تولید مقالههای علمی صرف به سمت تبدیل دانش به فناوری، حل مساله و سپس تولید مقاله از این فرایند سوق داده شوند.
رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل با تاکید بر ضرورت شتابگیری مرکزهای علمی در روند ورود به دانشگاههای نسل نو و تبدیل محیط آموزشی صرف به محیط کارآفرینی، فناورانه و جامعه- محور افزود: به موازات این اقدامات مهارتآموزی برای دانشجویان باید محور فعالیتهای دانشگاهی شود و در بحث کارآفرینی و تسهیل تاسیس شرکتهای نوپا و نوآور (استارتاپ) مورد تشویق قرار بگیرند تا با فراهم کردن این شرایط لازم از مهاجرت نخبگان نیز جلوگیری شود.