هشدار خشکسالی و برداشت بیرویه میوههای جنگلی در کهگیلویه و بویراحمد

ایرنا/ خشکسالی امسال بر عرصههای طبیعی کهگیلویه و بویراحمد سایه افکنده است و در چنین شرایطی برخی از کارشناسان درباره برداشت بیرویه میوههای جنگلی و خطر انقراض این میراث طبیعی هشدار میدهند.
این روزها فصل برداشت میوههای جنگلی چون بنه، کلخنگ، بادام وحشی، گلابیوحشی و زالزالک است و پاییز هم بلوط در جنگلهای استان آماده برداشت میشود اما برداشت بیرویه عواقب جبرانناپذیری از نگاه کارشناسان برای پایداری عرصههای طبیعی به ویژه در استان زاگرسنشین کهگیلویه و بویراحمد دارد.
در جنگلهای این استان به عنوان بخشی از طبیعت زاگرس بیش از ۵۰ گونه درختی و درختچهای وجود دارد که درخت بلوط به عنوان گونه غالب آن محسوب میشود اگر چه برخی از افراد معیشت خود را به جنگلها گره زدهاند اما به گفته کارشناسان ضرورت دارد در سال کمبارانی شهروندان از برداشتهایی بیرویه این محصولات خودداری کنند.
کهگیلویه و بویراحمد ۸۷۰ هزار هکتار عرصه پوشیده از درختان بلوط، بادام، بن، کلخنگ، زالزالک و سایر گونههای جنگلی دارد اما کارشناسان منابع طبیعی با اشاره به تاثیرات گسترده خشکسالی بر جنگلهای استان هشدار میدهند که برداشت بیرویه بقای این میراث طبیعی ارزشمند را تهدید میکند.
بر اساس آمار موجود سطح قابل برداشت درختان جنگلی در این استان حدود ۲۸۰ هزار هکتار است و بلوط با ۲۰۰ هزار هکتار بیشترین مساحت این عرصهها را به خود اختصاص داده است.
این آمار نشان میدهد که کهگیلویه و بویراحمد همچنین ۳۰ هزار هکتار درخت بنه، ۳۰ هزار هکتار کنار و ۲۰ هزار هکتار سایر گونههای جنگلی دارد.
استفاده مردمان کهگیلویه و بویراحمد از میوههای جنگلی به برداشت خام محدود نمیشود و ساکنان سختکوش این دیار نسبت به فراوری این گنجینههای خدادادی و کسب درآمد از طریق آن اقدام میکنند، اما کارشناسان منابع طبیعی استان نسبت به پیامدهای برداشت بی رویه در روزگار خشکسالی هشدار می دهند.
این صاحبنظران اعتقاد دارند که سود حاصل از برداشت میوههای جنگلی بسیار کمتر از آسیبهای آن به عرصههای طبیعی است به همین علت ضرورت دارد مسئولان با برنامهریزی اصولی علاوه بر جلب مشارکت مردم برای کاهش برداشت این محصولات، پیشبینی طرحهای حمایتی بیشتری برای صیانت از این بخش از میراث طبیعی زاگرس را در دستور کار قرار دهند.
این کارشناسان تاکید میکنند که هرچند جمعآوری میوههای جنگلی و به ویژه استفاده از این نعمت خدادادی برای درست کردن غذاهای محلی سنتی دیرینه است اما ادامه این رویه با افزایش جمعیت و برداشت بیرویه گنجینههای خدادادی جنگلها را تهدید میکند که برای رفع این مشکل باید چارهای عاجل اندیشیده شود.
توصیه به خودداری از برداشتهایی تجاری
جواد رحیمیان، رئیس اداره جنگل کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلیویه و بویراحمد با اشاره به اینکه برداشت میوههای جنگلی در استان تابستان هر سال آغاز میشود و تا اواخر پاییز ادامه دارد، از شهروندان خواست به علت شرایط سخت خشکسالی از برداشت این محصولات به شکل تجاری خودداری کنند.
رحیمیان تاکید کرد: برداشت بیشتر از سه کیلوگرم میوه جنگلی در استان تجاری محسوب میشود و خلاف قانون است.
وی بیان کرد: کمبارانیهای سال زراعی جاری به طور تقریبی بر همه جنگلهای مناطق سردسیری و گرمسیری استان اثرگذار است به طوری که میزان تولید میوه آنان به شدت کاهش یافته است.
رئیس اداره جنگل کل منایع طبیعی و آبخیزداری کهگیلیویه و بویراحمد با یادآوری اینکه جنگلهای استان پیر شدهاند، تصریح کرد: در صورت همراهی شهروندان و پرهیز از برداشت بیرویه میوههای جنگلی فرصت زادآوری و رویش درختان جوان و بقای این ثروت طبیعی فراهم میشود.
وی تاکید کرد:خارج کردن بذر از چرخه اکوسیستم به عنوان عامل اصلی زادآوری و توسعه ژنتیک گیاه سبب نقصان و شکست زنجیره اکوسیستم میشود.
رحیمیان با اشاره به اینکه در چرخه اکوسیستم بخشهایی از میوه یا همان بذر درخت سهم خاک، قسمتی برای حیاتوحش و بخش مهمی نیر مربوط به زادآوری درخت است، تاکید کرد: حداکثر ۲۰ درصد بذر هر درخت جمعآوری شود.
وی بیان کرد: بر اساس تجربه جوامع محلی بهترین زمان جمعآوری میوه درختان جنگلی بلوط بعد از بارشهای پاییزی است.
رحیمیان تاکید کرد: با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی مردم و اینکه شهروندان ساکن استان همزیستی دیرینهای با جنگلها و به ویژه بلوط داشتهاند، نمیتوان آنان را به طور کلی از برداشت این محصولات منع کرد.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به الزامات بیولوژیکی و اکوسیستمی ضرورت دارد بهرهبرداران به منظور حفاظت از طبیعت و بقای درختان جنگل کمترین برداشت را داشته باشند.
راهکارهای کارشناسان برای پیشگیری از روال جنگلها
کارشناسان منابع طبیعی کهگیلویه وبویراحمد کاشت بذر میوههای جنگلی را راهکاری برای استفاده و در عین حال حفظ این گونههای ارزشمند مطرح میکنند.
این صاحب نظران اعتقاد دارند با فرهنگسازی و آگاهی بخشی در خصوص خطراتی که در آینده درختان جنگلی را تهدید میکند، باید بهرهبرداران را متقاعد کرد تا به ازای هر سه کیلوگرم برداشت یک کیلوگرم بذر بکارند.