فرش خراسان‌شمالی در بن‌بست؛ بازار محدود و بیمه ناقص

ایرنا/ بجنورد- ایرنا- صنعت فرش خراسان شمالی با هزاران بافنده فعال، همچنان منتظر روزهای روشن است و بازار محدود و بیمه ناقص، این هنرو صنعت اصیل را در بن‌بست قرار داده و بافندگان استان با امید در انتظار فرصتی برای معرفی جهانی فرش‌های خود هستند.

به گزارش ایرنا، فرش دستباف خراسان شمالی، هنر کهن و میراث هزاران ساله بومیان، این روزها در بن‌بست مشکلات بیمه‌ای و محدودیت بازار فروش گرفتار شده است.

---

بازار

---

صادرات این هنر و صنعت، ظرفیت مهمی برای رونق اقتصاد و جهش تولید استان محسوب می‌شود، اما ضعف در بازاریابی، کمبود زیرساخت‌ها و حمایت ناکافی، مسیر توسعه را سد کرده است.

بافندگان استان خراسان شمالی، چشم به بازارهای جهانی فرش دوخته‌اند و امیدوارند هنر دستشان به جایگاه واقعی خود بازگردد.

تنوع قومی و فرهنگی در خراسان شمالی زمینه تولید فرش‌های کردی، ترکمن و دوروی تمام ابریشم را فراهم کرده و ثبت جهانی نشان‌های جغرافیایی «کردی بجنورد» و «ترکمن جرگلان» گواه مهارت و توانمندی هنرمندان محلی است و ثبت جهانی فرش منطقه دویدوخ نیز در مراحل پایانی است و نوید آینده‌ای روشن را می‌دهد.

صدای بافندگان؛ بیمه و بازار، حلقه گمشده

سارا یزدانی، بافنده‌ای از روستای دویدوخ شهرستان مرزی راز و جرگلان می‌گوید: بیشتر بافندگان بیمه ندارند و بازار فروش محدود است و حتی وقتی فرش می‌بافیم، نمی‌توانیم با قیمت مناسب بفروشیم و زحمات ما دیده نمی‌شود.

محمود زمانی از این شهرستان ترکمن نشین نیز می گوید: فرش‌های ما کیفیت بالا دارد اما مشتری کافی برای آن وجود ندارد و امکان معرفی در بازارهای بین‌المللی فراهم نیست.

بافندگان هشدار می‌دهند که در صورت ادامه این وضعیت، نسل آینده قالیبافان، فرش‌بافی را کنار خواهد گذاشت و این هنر دیرینه در استان فراموش خواهد شد.

آنان از مسوولان انتظار دارند با حمایت بیمه‌ای و ایجاد بازار، مسیر ادامه این هنر و صنعت ارزشمند هموار شود.

بازار جهانی؛ فرصت از دست رفته

بازارهای بین‌المللی با وجود تقاضای جهانی برای فرش دستباف ایرانی چند وقتی است که خالی از تولیدات خراسان شمالی شده است.

سرپرست معاونت امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی می‌گوید: بخش زیادی از فرش‌های تولیدی استان با رویکرد صادرات بافته می‌شوند، اما تاکنون اقدام موثری برای رونق صادرات انجام نشده است.

علیرضا زمانی همچنین ضعف در طراحی و به‌روزرسانی نقوش فرش و تولید بدون توجه به ذائقه بازار را از مشکلات جدی برشمرده و تاکید می کند: تشکیل تشکل‌های فعال برای شناسایی سلایق مشتریان خارجی و انتقال آن به طراحان استان ضروری است.

چالش‌های مالی و بیمه‌ای بافندگان

حدود ۲۷ هزار بافنده فعال در استان ماهانه چهار هزار و ۴۰۰ مترمربع فرش متنوع تولید می‌کنند، اما بیش از ۹۴ درصد آنان تحت پوشش بیمه نیستند و تنها ۶ درصد بافندگان از مزایای بیمه برخوردارند.

کمبود نقدینگی و فقدان حمایت مستمر، ادامه فعالیت در این صنعت را برای بسیاری از هنرمندان سخت کرده است.

با وجود ۴۵ شرکت تعاونی و هشت اتحادیه صنفی فعال در حوزه فرش دستباف استان، حلقه‌های مفقوده در زنجیره تولید تا فروش مانع از رسیدن فرش خراسان شمالی به جایگاه واقعی خود در بازار داخلی و بین‌المللی شده است.

ضرورت آموزش و معرفی ظرفیت‌ها

برگزاری دوره‌های آموزشی رنگرزی و قالیبافی در شهرستان‌ها، گام کوچکی برای رفع نیازهای آموزشی بافندگان بوده است.

معرفی ظرفیت‌های فرش استان نیز در سطح ملی و بین‌المللی انجام شده از جمله حضور فرش دوروی تمام ابریشم خراسان شمالی در اکسپو ۲۰۲۰ به عنوان یکی از هشت برند معروف فرش کشور و کسب رتبه سوم فرش ابریشم روستای دویدوخ در چهارمین جشنواره قالی فاخر کشور.

کارشناسان معتقدند حمایت‌های بیشتر، برنامه‌ریزی دقیق برای بازاریابی جهانی و تسهیلات مالی و بیمه‌ای می‌تواند هنر فرش استان را از بن‌بست کنونی خارج کند و همزمان زمینه اشتغال و درآمدزایی برای هزاران بافنده فراهم آورد.

فرش دستباف خراسان شمالی میراثی است که با هر رج و هر گره، قصه‌ای از صبر، امید و هنر را روایت می‌کند. با رفع موانع بیمه‌ای و بازاریابی، این هنر-صنعت می‌تواند نه تنها بازار داخلی بلکه بازارهای بین‌المللی را فتح کند و نام خراسان شمالی را به عنوان قطب فرش دستباف ایران جهانی سازد.