از زاگرس تا کویر، میراث طبیعی قم که باید حفظش کنیم

ایرنا/ قم - ایرنا - قم، این شهر ریشهدار در علم و معنویت، در آغوش طبیعتی کمنظیر از کوهستان تا کویر آرمیده است و روز ملی قم، فرصتی است برای نگاهی دوباره به سرمایههای خدادادی این دیار و تجدید عهدی همگانی برای حراست از این میراث طبیعی، که ضامن امنیت، سلامت و تداوم حیات برای نسلهای آینده است.
قم، شهری است که نامش با معنویت و علمآموزی گره خورده و در بستری از طبیعت کمنظیر از کوهپایه های زاگرس تا کویر مرکزی ایران جای گرفته است. پاسداشت روز ملی این شهر بلندآوازه، زمانی به تمامی معنا مییابد که علاوه بر اصالت فرهنگی و مذهبی و موقعیت ممتاز اقتصادی و اجتماعی اش، بر سرمایههای طبیعی آن نیز درنگ کنیم و بر مسئولیت خطیر خود در حفاظت و پاسداری از این موهبت های الهی تأکید نماییم.
بدون تردید طبیعت و محیط زیست قم، جزئی هویت بخش از شهر قم است که غفلت از آن، خسران و خسارتی جبرانناپذیر در پی خواهد داشت و «روز ملی قم» فرصت ارزشمندی است تا نه تنها به تاریخ کهن و هویت پرصلابت این شهر بنگریم، که نگاهی ژرفتر به آیندهای پایدار برای آن داشته باشیم و عهدی نو برای حراست از این میراث طبیعی ببندیم؛ میراثی که تضمینکننده سلامت، رفاه و تداوم حیات نسلهای آینده در این دیار است.
ظرفیت های بیبدیل و گنجینههای پنهان در دل کویر
غم انگیز است اگر قم را تنها در چهره شهری خشک و محصور در کویر ببینیم، در حالی که این استان از ظرفیتهای محیط زیستی ارزشمند و منحصر به فردی برخوردار است که هر یک میتواند به فرصتی برای توسعه پایدار و گردشگری مسئولانه تبدیل شود.
حدود ۲۵ درصد مساحت استان قم کوهستانی و کوهپایه ای، ۱۰ درصد تالابی و دیگر اراضی آن دشت و کویر است و همین اختلاف ارتفاع زیاد از ۶۰۰ تا ۳۳۳۰ متر و تفاوت آب و هوایی کوهستانی، نیمه بیابانی و گرم و خشک بیابانی، تنوع گیاهی و جانوری کم نظیری را در این خطه رقم زده و ظرفیت اکولوژیک بسیار مهم و ارزشمندی را به ارمغان آورده است.
از «دریاچه نمک» که عظمتی فراملی و از بزرگترین و شورترین دریاچه های نمکی دنیاست در شرق استان تا کوههای مرتفع در منطقه حفاظت شده پلنگ دره در جنوب غربی آن، از تالاب های «مره» و «حوض سلطان» که سالانه میزبان دهها هزار پرنده مهاجر از سیبری و عرض های شمالی است، تا مناطق شکارممنوع کهک و کهندان در غرب و جنوب استان که همه این زیستگاههای ارزشمند، همچون مادری مهربان، گونه های غنی گیاهی و جانوری بسیاری از پستانداران، پرندگان و خزندگان را در دامان پرمهر خود جای داده است.
استان قم علاوه بر آنکه زیستگاه و کریدور امن و ارزشمندی برای حیات وحش کشورمان بشمار می آید، به دلیل برخورداری از نعمت آفتابی بودن در روزهای بسیاری از سال، دارای ظرفیت و پتانسیل مهمی برای تولید انرژی های پاک و تجدیدپذیر بوده و به دلیل قرارگرفتن در چهارراه مواصلاتی کشور، می تواند صنایع بزرگ و کم آب بر با تکنولوژی ها و فناوری های نوین را در خود جای دهد.
پاسداری از طبیعت و محیط زیست، وظیفه ای همگانی
بدون تردید حفاظت از محیط زیست استان قم در شرایط کنونی یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی است برای بقای حیات در این خطه مقدس و پاسداری از جایگاه و هویت تاریخی و معنوی آن. فریضه ای دینی، ملی و عقلانی که باید به یک باور عمومی برای یکایک شهروندان و مدیران تبدیل شود و قطعاً غفلت از این وظیفه خطیر و حساس، پیامدهای ویرانگری به دنبال دارد.
امروز که استان قم با تهدیدات و بحران های جدی ناشی از خشکسالی و قطع حقابه های زیست محیطی و توسعه واحدهای آلاینده صنعتی مواجه بوده و امنیت و سلامت مردم و همه زیستمندان را به خطر انداخته است، هر اقدامی برای نجات طبیعت و محیط زیست قم "از فردا دیر است" و همین امروز باید برای پاسداشت شهر مقدس قم، با عزمی راسخ و به دور از هرگونه انفعال و با نگاهی خردمندانه به مسائلی همچون حکمرانی آب، توسعه پایدار، حفاظت از تنوع زیستی، گسترش فضای سبز و افزایش مشارکت مردمی، گام های عملی مؤثری برداریم.
* سید محمدرضا بهشتی پور، رئیس اداره روابط عمومی و امور رسانه اداره کل حفاظت محیط زیست استان قم