آمار ابتلا و فوتی‌های «تب دنگی» در ایران

شهرآرا آنلاین/ متخصص عفونی و رئیس سابق مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت گفت: بر اساس آمار‌های رسمی وزارت بهداشت سال گذشته یک هزار و ۱۲۷ مورد و از ابتدای امسال تاکنون هم ۴۳۴ مورد ابتلا به تب دنگی در کشور گزارش شده که بسیاری از آنها انتقال محلی و بیشترین آمار هم مربوط به چابهار بوده است.

شهنام عرشی، متخصص عفونی و رئیس سابق مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت بیان کرد: این بیماری توسط ویروس دنگی و پشه آئدس اجیپتی ایجاد می‌شود. البته در مجموعه وزارت بهداشت این بیماری را از سال ۹۵ رصد می‌کردیم و تا پیش از اردیبهشت ۱۴۰۳ کل ابتلا ۷۵ مورد وارده به کشور بود و انتقال محلی نداشتیم. اما از سال گذشته شیوع تب دانگ در امارات که اطلاع‌رسانی هم درباره آن انجام ندادند، بیماری وارد کشور شد و شیوع پیدا کرد.
این متخصص عفونی ادامه داد: پشه آلوده ابتدا در بندر لنگه شناسایی شد، اما اکنون در استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و فارس هم انتقال محلی داریم. در شمال کشور هم پشه آئدس آلبوپیکتوس را در مازندران، گیلان، اردبیل و مناطقی از آذربایجان شرقی داریم که قدرت انتقال بیماری کمتری دارند. بیشترین نگرانی ما درباره استان‌های جنوبی کشور مطرح است.

---

بازار

---

چرا واکسن نداریم؟
وی درباره خطرات مرگبار این بیماری هم تشریح کرد: از هر ۱۰۰ نفر مبتلا حدود ۷۵ درصد علامت ندارند یا علائم بسیار کمی را بروز می‌دهند. ۲۵ درصد بیماری با علائم شدید را تجربه می‌کنند، اما مرگ بر اثر بیماری کم است و کمتر از ۲/۵ درصد گزارش شده است. اما مسئله مهم این است که تب دنگی می‌تواند اپیدمی‌های انفجاری داشته باشد و این بسیار نگران‌کننده است.
عرشی بیان کرد: واکسنی که برای این بیماری در دنیا وجود دارد اگر در مناطقی که افراد به شکل گسترده مبتلا نشده‌اند، استفاده شود، نتایج معکوس خواهد داشت. به همین دلیل جزو واکسن‌هایی نیست که وارد کنیم و جلوی شیوع بیماری گرفته شود.

چرا تخم پشه آئدس هم خطرناک است؟
وی اضافه کرد: طبیعت این بیماری و به عبارتی تمام بیماری‌های منتقله توسط ناقلین به گونه‌ای است که باید راه‌حل‌ها و دیدگاه‌های سلامت واحد یا one health را در نظر بگیریم. به این معنی که تصور نکنیم وزارت بهداشت می‌تواند این موضوع را به تنهایی مدیریت کند. البته به دنبال کمرنگ کردن نقش وزارت بهداشت نیستیم، اما یادمان باشد اگر محیطی تمیز باشد و بهسازی خوب در آن صورت بگیرد، کسی به تب دنگی مبتلا نخواهد شد.
عرشی با بیان این که این بیماری برای کشور ما نیست و از جای دیگری آمده است، عنوان کرد: البته ما همیشه این نگرانی را داشتیم که بیماری و پشه ناقل آن را داخل کشور ببینیم، چون پاکستان و بنگلادش سال‌هاست درگیر آن هستند. تب دنگی مخصوص آسیای شرقی و بیماری توسعه نیافتگی است. ما به این دلیل درگیر بیماری نشده بودیم که به لحاظ بهداشت و پیشگیری به ویژه بعد از انقلاب شرایط خوبی در کشور ایجاد شده بود.
به گفته رئیس سابق مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، پشه آئدس هر جایی آب راکد و مانده داشته باشیم و نه آب جاری کشاورزی، احتمال وجود پشه هست. یک مثال این که حتی در قوطی‌های کنسرو خالی رها شده هم اگر حاوی آب راکد باشند، به زیستگاه تخم و لار پشه تبدیل می‌شود. در یک بازدید بهداشتی حتی در مرداب انزلی هم ما یک لنگه کفش کهنه را پیدا کردیم که زیستگاه تخم پشه آئدس آلبوپیکتوس شده بود. درباره پشه آئدس اجیپتی که عامل تب دنگی است این مسئله اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، چون این پشه در هنگام تخم‌گذاری ویروس را منتقل می‌کند حتی اگر تا ۴۰۰ روز آب و رطوبت به آن نرسد که باز شود. به همین دلیل راهی جز بهسازی محیط، زیباسازی و نظافت نداریم که باید از سوی خدمات شهری انجام شود و تاکنون هم در شهر‌هایی مثل بندرعباس همکاری خوب داشته‌اند. با کمک سازمان‌های مردم‌نهاد و سمن‌ها هم اقدامات ساده برای آگاه‌سازی مردم در حال انجام است، از جمله این که مردم آب زیر گلدان را یک هفته بیشتر نگهداری نکنند یا اجازه ندهند آب زیر کولر روان و راکد شود، چون ما نباید درباره تب دانگ مشابه کووید فکر کنیم و باید در اجتماع مبارزه با این بیماری صورت بگیرد.
این مسئول درباره یک اقدام مهم در بندرعباس که روند افزایشی ابتلا را گزارش کرده هم عنوان کرد: در بندرعباس ۵ خور بزرگ داریم که عمری بیش از یک قرن دارند و به عنوان معضلی برای زیبایی و نظافت شهری مطرح هستند. ۵ سازمان از سوی استانداری موظف شده‌اند که هر کدام یک خور را پاکسازی کنند. این اقدام در کنار تعهد شهرداری بندرعباس برای بهسازی محیط به دلیل موقعیت ارتباطی مهم آن با سایر استان‌ها بسیار مهم است.