گامهای دولت وفاق در حمایت از خانواده جانباختگان معدن طبس

ایرنا/ بیرجند - ایرنا - انفجار معدن زغالسنگ طبس سال گذشته جان ۵۳ کارگر را گرفت و بار بزرگی را بر دوش مسئولان گذاشت، در این مدت بسیاری از وعدههای حمایتی دولت وفاق از خانوادههای جانباختگان با تلاش دستگاهها به مرحله اجرا رسیده هرچند مسیر بهبود و ارتقای ایمنی همچنان ادامه دارد.
به گزارش ایرنا در جنوب شرقی ایران، استان خراسان جنوبی به عنوان یکی از مناطق استراتژیک کشور شناخته میشود که از لحاظ منابع معدنی غنی و گستردگی جغرافیایی، نقش مهمی در اقتصاد ملی ایفا میکند.
اما شهرستان طبس، با دارا بودن معادن متعدد، به ویژه معدن زغالسنگ، یکی از قطبهای اصلی استخراج مواد معدنی در این استان و کشور محسوب میشود.
معادن زغالسنگ طبس با ظرفیت تولید قابل توجه، نه تنها تأمینکننده بخش مهمی از نیاز صنایع فولاد و انرژی کشور است، بلکه یکی از منابع اصلی اشتغال در منطقه به شمار میرود.
بیش از هزاران نفر به طور مستقیم در این معادن مشغول به کار هستند که بسیاری از آنان، ستونهای اصلی معیشت خانوادههای خود محسوب میشوند.
اما در شامگاه ۳۱ شهریور ۱۴۰۳، حادثهای تلخ و ناگوار جامعه کارگری طبس را در شوک عمیقی فرو برد؛ انفجار گاز متان و ریزش بخشی از معدن، به از دست رفتن جان ۵۳ کارگر منجر شد و چندین نفر دیگر را مصدوم کرد.
این حادثه، علاوه بر ابعاد انسانی، پیامدهای گسترده اقتصادی و اجتماعی را برای خانوادهها و منطقه به همراه داشت.
از دست دادن این تعداد نیروی کار جوان و پرتلاش، خسارتی جبرانناپذیر به اقتصاد خانوارها و جامعه محلی وارد کرد و ضرورت توجه جدی به ایمنی و شرایط کاری در معادن را بیش از پیش برجسته ساخت.
این رویداد، زنگ خطر مهمی برای بازنگری در شیوههای مدیریت ریسک و ارتقاء استانداردهای ایمنی در معادن کشور بود.
معدنکاری در خراسان جنوبی و به ویژه معدن طبس، بخشی حیاتی از چرخه اقتصادی استان است که ارتقاء ایمنی و حمایت مستمر از نیروی کار باید در اولویت برنامههای توسعهای قرار گیرد. حفاظت از جان و سلامت کارگران، همزمان با تضمین تولید مستمر، کلید حفظ این ظرفیت مهم استراتژیک به شمار میرود.
با گذشت یک سال از این حادثه تلخ، نگاهها معطوف به عملکرد مسئولان و دستگاههای مرتبط است که باید فراتر از وعدهها، اقدامهای عملی و مستمر برای بهبود ایمنی، حمایت از آسیبدیدگان و پیشگیری از تکرار چنین فجایعی ارائه دهند.
در نهایت، حفظ جایگاه معدن زغالسنگ طبس به عنوان یک قطب اقتصادی و اشتغالزا، منوط به توسعه زیرساختهای ایمنی، آموزش مستمر و ایجاد فضای کاری امن برای کارگران است تا دیگر هیچ خانوادهای درگیر چنین حوادث ناگواری نشود.
در پی این حادثه تلخ، مسئولان دستگاههای مختلف با حضور در محل حادثه و برگزاری جلسات متعدد، تعهد کردند که خدمات بیمهای، درمانی و حمایتهای مالی و معیشتی لازم را به مجروحان و خانوادههای جانباختگان ارائه دهند.
در پی حادثه دلخراش انفجار معدن زغالسنگ طبس و به مناسبت سالگرد این اتفاق تلخ، توجه ویژهای به وضعیت خانوادههای جانباختگان و مصدومان شده است.
مسئولان و دستگاههای مرتبط از همان روزهای نخست، تلاشهای گستردهای برای حمایت از آسیبدیدگان آغاز کردند و تاکنون نیز روند پیگیری و ارائه خدمات ادامه دارد.
برای درک بهتر ابعاد این حمایتها و اقدامات عملی انجامشده، به سراغ مدیران کل تأمین اجتماعی، صنعت، معدن و تجارت، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و راه و شهرسازی خراسان جنوبی رفتیم. هر یک از این نهادها نقش مهمی در حل مشکلات خانوادههای حادثهدیده و بهبود شرایط معیشتی و ایمنی کارگران داشتهاند.
در ادامه، گفتوگوهای اختصاصی با این مسئولان را میخوانید که تصویر دقیقتری از روند پیگیریها، چالشها و دستاوردهای یک سال گذشته ارائه داده و نشان میدهد وعدهها تا چه اندازه به واقعیت نزدیک شده است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی اظهار کرد: یک سال پس از حادثه دلخراش انفجار گاز در معدن زغالسنگ پروده ۵ طبس که منجر به جانباختن و مصدومیت شماری از کارگران این معدن شد، شرکت معدنجو با تأکید بر حفظ اشتغال بیش از یک هزار و ۶۰۰ نفر پرسنل و ارتقاء ایمنی، اقدامات گستردهای را در حمایت از خانوادههای آسیبدیدگان، بهبود شرایط معیشتی کارگران و نوسازی تجهیزات ایمنی انجام داده است.
مهدی پارسا ضمن اعلام این موضوع بر استمرار تلاشها برای ارتقای سطح ایمنی و بهرهوری معدن تأکید کرد و افزود: شرکت سهامی معدنجو طبس که پس از حادثه انفجار گاز در معدن زغالسنگ با تأسف و تأثر فراوان از دست دادن تعدادی از همکاران زحمتکش خود روبرو شد، در طول یک سال گذشته با هدف جبران خسارات، حمایت از خانوادههای قربانیان و مصدومان و همچنین حفظ روند تولید زغالسنگ مورد نیاز صنایع فولاد کشور، اقداماتی گسترده و اثرگذار را به اجرا گذاشته است.
وی تاکید کرد: این اقدامات در سه محور اصلی همراهی با خانوادههای مرحوم و مصدوم، ارتقای ایمنی معدن و بهبود معیشت کارگران ساماندهی شده است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی عنوان کرد: شرکت معدنجو با پرداخت کامل دیه از محل پوشش بیمه CGL و منابع داخلی به حساب دادگستری، به همراه پرداخت بیش از ۷۹ میلیارد تومان به سازمان تأمین اجتماعی برای واریز مستمری ماهیانه به خانوادههای جانباختگان، در کنار کمکهای مالی مازاد بر دیه، حمایتهای مستمری را از مهرماه ۱۴۰۳ آغاز کرد.
وی ادامه داد: این مستمری ابتدا ماهیانه پنج میلیون تومان بود که از ابتدای سال جاری به هفت میلیون تومان افزایش یافت، همچنین، به هر خانواده مرحوم حداقل ۳۵۰ میلیون تومان در مناسبتهای مختلف پرداخت شده است.
پارسا یادآور شد: علاوه بر این، پوشش بیمه تکمیلی درمان برای همسر و فرزندان جانباختگان و مصدومان با هزینه شرکت تأمین شده و پرداخت کمک هزینههای درمانی و معیشتی به مصدومان حادثه ادامه دارد.
وی گفت: پس از حادثه، شرکت معدنجو اقدام به نصب و راهاندازی تجهیزات پیشرفته مانند ونتیلاتورهای بلوکهای C و D، طراحی و اجرای شبکه مانیتورینگ پیشرفته برای پایش پیوسته گازهای خطرناک، و قطع جریان برق در صورت افزایش گاز متان کرده است. این سیستم امکان ارتباط صوتی و تصویری بین نقاط مختلف معدن و اتاق کنترل را فراهم میکند و اطلاعات به صورت لحظهای ثبت و پایش میشود.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی اف��ود: در همین خصوص، مسئولان فنی و ایمنی جدیدی با سابقه و تخصص به مجموعه معدن افزوده شدهاند.
وی بیان کرد: تعداد دستگاههای گازسنج نیز با خرید ۳۰ دستگاه جدید از شرکت معتبر آلمانی افزایش یافته و شبکه ارتباطات تلفنی داخل معدن بهروزرسانی و نوسازی شده است. علاوه بر این، دورههای بازآموزی ایمنی، استفاده از خودنجات و کپسولهای اطفاء حریق برای پرسنل برگزار شده و نقشههای تهویه معدن با استفاده از نرمافزارهای تخصصی بهروز شده است.
پارسا اظهار کرد: حدود یک هزار و ۶۰۰ نفر از کارگران معدن پس از حادثه، با انگیزه بالا به فعالیت خود ادامه دادهاند و شرکت معدنجو به منظور بهبود رفاه آنان، اقدام به افزایش حقوق، پرداخت پاداش بهرهوری، بیمه تکمیلی درمان و ارائه وام قرضالحسنه کرده است.
وی ادامه داد: همچنین، بهسازی و تکمیل فضاهای خوابگاهی، فرهنگی، ورزشی و بهداشتی برای کارگران در دستور کار قرار گرفته است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی تأکید کرد: شرکت معدنجو با تکیه بر تجارب به دست آمده و سرمایهگذاری در بخش ایمنی، در تلاش است ضمن تضمین سلامت نیروی کار، تولید مستمر زغالسنگ مورد نیاز کشور را تضمین کند و حمایت از خانوادههای آسیبدیده را نیز ادامه دهد.
ارتقاء ایمنی و حمایت از کارگران معادن خراسان جنوبی
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان جنوبی هم از راهاندازی مرکز تحقیقات و تعلیمات معادن در شهرستان طبس خبر داد و گفت: این مرکز با تجهیزاتی پیشرفته به منظور ارتقاء ایمنی و آموزشهای تخصصی به کارگران معادن راهاندازی شده است.
غلامرضا اشرفی افزود: این مرکز به منظور ارتقاء سطح ایمنی و توانمندسازی کارگران معادن استان تأسیس شده و با بهرهمندی از بهروزترین تجهیزات معادل، آموزشهای تخصصی در حوزه ایمنی و فنون استخراج به نیروی کار ارائه میدهد.
وی اظهار کرد: این اقدام به منظور پیگیری و بررسی مستمر وضعیت ایمنی معادن و ارتقاء کیفیت تجهیزات و نظارتهای فنی صورت گرفته و از همان ابتدا با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمانهای مرتبط راهاندازی شد.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان جنوبی در ادامه درباره حمایتهای انجام شده برای کارگران معادن و بازماندگان حادثه بیان کرد: بیمه تکمیلی درمان برای کارگران و خانوادههای آنان با حمایت ویژه فراهم شده و همچنین پیگیریهای لازم برای پرداخت کمک هزینه و مستمری به بازماندگان حادثه معدن انجام شده است. مبلغ قابل توجهی توسط کارفرمایان به صورت مستمر به خانوادههای آسیبدیده پرداخت میشود.
وی همچنین به وضعیت اشتغال در معادن طبس عنوان کرد: معدن زغالسنگ معدنجو طبس یکی از بزرگترین واحدهای کارگری استان و کشور به شمار میرود و در این معدن حدود هزار و ۶۳۰ نفر به صورت مستقیم فعالیت دارند.
اشرفی با بیان اینکه اقدامات حمایتی و آموزشی تنها به معدن معدنجو محدود نمیشود، تصریح کرد: جلسات تخصصی با حضور معاونان وزیر و مدیران وزارتخانه برگزار و وضعیت حقوق، دستمزد و شرایط کاری در معادن استان بررسی شده و در این جلسات بر ضرورت آموزش مداوم و بهبود شرایط کاری تأکید شده است.
وی درباره مرکز تحقیقات معادن گفت: این مرکز مجهز به تجهیزات پیشرفته و منحصر به فردی است که علاوه بر معدن طبس، سایر معادن استان نیز میتوانند از خدمات آموزشی و فنی آن بهرهمند شوند، هدف اصلی نیز افزایش مهارت و ایمنی کارگران معادن و کاهش مخاطرات شغلی است.
واگذاری واحدهای مسکونی به خانوادههای جانباختگان حادثه معدن
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی از تکمیل روند واگذاری واحدهای مسکونی به خانوادههای ۵۲ جانباخته حادثه معدن طبس خبر داد و گفت: این واحدها با ۵۰ درصد تخفیف به صورت ۵۰ ساله در اختیار خانوادهها قرار گرفته است.
میرمحمد مودی در گفتوگو با ایرنا اظهار کرد: خانوادههای جانباختگان که در خراسان جنوبی و دیگر استانها سکونت داشتند، با همکاری وزارت راه و شهرسازی واحدهای مسکونی خود را دریافت کردند، در واقع برای تمامی ۵۲ نفر کار واگذاری به طور کامل انجام شده است.
وی افزود: برای خانوادههایی که پیشتر واحد مسکونی داشتند نیز واگذاری مسکن انجام شده و برای آنهایی که فاقد مسکن بودند خرید و تحویل واحد مسکونی صورت گرفته است. خانوادهها میتوانستند محله مورد نظر خود را انتخاب کنند و واحدها در همان مناطق تحویل داده شده است.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی تصریح کرد: تمامی واحدهای تحویلی نوساز و با امکانات نسبی بوده و علاوه بر آن، تجهیزات اولیه و مبلمان مختصر شامل یخچال، تلویزیون و پرده نیز در اختیار خانوادهها قرار گرفته است.
وی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت مصدومان حادثه عنوان کرد: برای مصدومان حادثه معدنجوی طبس در حوزه راه و شهرسازی و مسکن برنامه خاصی تعریف نشده بود.
مودی ضمن قدردانی از همکاری دستگاههای مختلف یادآور شد: تمامی واحدها پیش از چهلمین روز از جانباختگان تحویل خانوادهها شده و این اقدام موجب آرامش نسبی برای خانوادههای داغدار شده است.
تأکید بر ارائه فوری خدمات بیمهای و درمانی به حادثهدیدگان معدنجو
مدیرکل تأمین اجتماعی خراسان جنوبی گفت: پس از وقوع حادثه ناگوار معدن جو، به همراه رئیس شعبه تأمین اجتماعی طبس، رئیس درمانگاه تأمین اجتماعی و جمعی از کارکنان این نهاد در محل حادثه حضور یافتیم تا ضمن بررسی وضعیت، اقدامات لازم برای حمایت از حادثهدیدگان و خانوادههای جانباختگان را به اجرا درآید.
حسین فراتی اظهار کرد: آمادهباش کامل مراکز درمانی و ارائه خدمات درمانی به مجروحان و همچنین پیگیری و اجرای فوری تعهدات بیمهای برای حادثهدیدگان و جانباختگان در دستور کار سازمان تأمین اجتماعی قرار گرفت.
وی افزود: سازمان تأمین اجتماعی به عنوان بزرگترین نهاد بیمهای کشور همواره در کنار جامعه کارگری بوده و در موارد بروز حوادث، با ارائه خدمات درمانی رایگان، پرداخت غرامت دستمزد ایام بیماری، مستمری از کارافتادگی و مستمری بازماندگان، از بیمهشدگان حمایت میکند.
مدیرکل تأمین اجتماعی خراسان جنوبی به برگزاری جلسات متعدد با حضور مقامات استانی و وزرای مرتبط اشاره کرد و گفت: این جلسات با هدف تسریع در ارائه تعهدات و خدمات بیمهای و درمانی به حادثهدیدگان برگزار شد.
وی همچنین از جمعآوری سریع اطلاعات افراد شاغل در زمان وقوع حادثه خبر داد و افزود: در چند روز اطلاعات کلیه افراد، شامل جانباختگان و مصدومان، جمعآوری و لیست حق بیمه مربوط به کارگاه معدن جو دریافت شد تا روند پرداخت مستمری و سایر خدمات به سرعت انجام شود.
فراتی تاکید کرد: با وجود پراکندگی جغرافیایی خانوادههای حادثهدیدگان در استانهای مختلف، تمامی اطلاعات مورد نیاز با تماس تلفنی و مراجعه حضوری کارکنان تأمین اجتماعی به خانوادهها در کوتاهترین زمان ممکن دریافت و پردازش شد.
وی با اشاره به همکاری با اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره احراز سختی و زیانآوری کار در معدن، عنوان کرد: این فرآیند ظرف دو روز انجام و مقدمات برقراری مستمری بازماندگان فراهم شد.
مدیرکل تأمین اجتماعی خراسان جنوبی عنوان کرد: با تلاش شبانهروزی کارکنان، همکاری نهادهای دولتی، نماینده مردم طبس در مجلس، قوه قضائیه و سایر دستگاههای اجرایی، احکام مستمری بازماندگان حادثه معدن جو با احتساب سنوات ارفاقی ناشی از مشاغل سخت و زیانآور، ظرف کمتر از دو هفته صادر و اولین حقوق مستمری در مهرماه ۱۴۰۳ به حساب آنان واریز شد.
وی یادآور شد: حداقل پرداختی حقوق بازماندگان ۱۱ میلیون تومان است و ماهانه بیش از ۷۴۰ میلیون تومان به ۵۳ خانواده جانباختگان پرداخت میشود. از مهرماه سال گذشته تاکنون مجموع پرداختی حقوق بازماندگان بیش از هشت میلیارد و ۶۹۷ میلیون تومان بوده است.
فراتی اظهار کرد: مبلغ ۳۷۹ میلیون تومان تحت عنوان کمک هزینه کفن و دفن به خانواده متوفیان پرداخت شده است.
وی درباره وضعیت مصدومان حادثه گفت: ۱۲ نفر مصدوم شدند که ۶ نفر پس از پایان استراحت پزشکی به کار بازگشتهاند و ۶ نفر دیگر با وضعیت از کارافتادگی، نقص عضو یا بیمه بیکاری تحت پوشش قرار گرفتهاند.
مدیرکل تأمین اجتماعی خراسان جنوبی بیان کرد: تاکنون بیش از ۷۵۰ میلیون تومان غرامت دستمزد ایام بیماری و مقرری بیمه بیکاری برای این افراد پرداخت شده است.
وی تاکید کرد: سازمان تأمین اجتماعی همچنان پیگیر ارائه کامل و بهموقع تعهدات قانونی به حادثهدیدگان و خانوادههای آنها است و آماده همکاری مستمر با همه دستگاههای ذیربط برای بهبود وضعیت این عزیزان میباشد.
با نزدیک شدن به سالگرد حادثه تلخ انفجار معدن زغالسنگ طبس که به جان باختن ۵۳ معدنچی زحمتکش انجامید، نگاهها به خراسان جنوبی معطوف شده است.
در این شرایط حساس و پراهمیت، وزیر صنعت، معدن و تجارت در اقدامی که نمادی از توجه ویژه دولت به این حادثه است، امروز (پنجشنبه) سفری به این استان و شهرستان طبس دارد.
این سفر در حالی انجام میشود که خانوادههای جانباختگان و مصدومان هنوز در انتظار حمایتها و دلجوییهای ملموستر هستند.
وزیر صنعت، معدن و تجارت در این سفر قرار است ضمن بازدید از معدن و شرکت معدنجو پروده ۵، از نزدیک با خانوادههای داغدار دیدار و گفتوگو کند.
این دیدار فرصتی برای ابراز همدردی رسمی و ارائه تضمینهای بیشتر نسبت به ادامه حمایتها و پیگیری جدی مشکلات بازماندگان است.
همچنین حضور مسئول ارشد وزارتخانه در قلب معدن، پیام روشنی از عزم و اراده دولت برای ارتقای ایمنی و بهبود شرایط کارگران معدن است.
اهمیت این سفر از آن جهت است که پس از گذشت بیش از یک سال از حادثه، همچنان جای کار فراوانی برای بهبود وضعیت ایمنی و معیشت کارگران و خانوادههای آسیبدیده وجود دارد.
وعدهها و اقدامات انجام شده تاکنون گامهای مثبتی بودهاند، اما استمرار و تداوم این روند نیازمند همراهی و نظارت مستمر دستگاههای مختلف است.
در کنار دلجوییها و حمایتهای مادی، این سفر میتواند فرصتی برای بررسی دقیقتر نقاط ضعف و کاستیهای موجود در روند پیشگیری از حوادث و واکنش به آنها باشد.
تجهیز معدن به فناوریهای نوین، آموزش مداوم نیروی کار و نظارتهای دقیقتر بر استانداردهای ایمنی از جمله موضوعاتی است که وزیر و تیم همراه به آن توجه خواهند کرد.
علاوه بر این، حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت در طبس میتواند پیام مهمی برای سایر معادن استان و کشور باشد؛ پیامی که نشان میدهد دولت عزم راسخ برای حفاظت از جان و سلامت کارگران دارد و هر حادثه ناگواری را به مثابه مسئولیتی بزرگ میبیند که باید با جدیت و دلسوزی پیگیری شود.
خانوادههای جانباختگان، مصدومان و کارگران معدن طبس در طول این مدت با مشکلات و دغدغههای فراوانی روبهرو بودهاند؛ از مسائل بیمهای گرفته تا معیشتی و روحی. اکنون انتظار میرود این سفر، فصل تازهای در همراهی و پاسخگویی مسئولان باشد تا هرگونه کاستی با همت جمعی جبران شود.
حادثه معدن طبس به عنوان یکی از تلخترین اتفاقات صنعت معدن کشور، یادآور ضرورت توجه ویژه به ایمنی و حقوق کارگران است.
همراه با این سفر، امید میرود که گامهای بلندتری برای پیشگیری از حوادث مشابه و ارتقای شرایط کاری برداشته شود و صدای خانوادههای آسیبدیده بیش از پیش شنیده و پاسخ داده شود.
با گذشت یک سال از آن شب تلخ، این سفر وزیر صنعت، معدن و تجارت به طبس میتواند نقطه عطفی در مسیر جبران خسارتها و تقویت اعتماد جامعه کارگری و خانوادههایشان باشد؛ موضوعی که بیش از هر چیز به همدلی، شفافیت و مسئولیتپذیری نیاز دارد.