خطای انسانی؛ راز سیاه تلفات رانندگی

ایرنا/ بیرجند- ایرنا- تلفات رانندگی در خراسان جنوبی به طرز نگران‌کننده‌ای افزایش یافته و بررسی‌ها نشان می‌دهد خطای انسانی، راز سیاه پشت این آمار تلخ است؛ بر اساس تحلیل کارشناسان پلیس راه عوامل انسانی با سهم ۷۰ درصدی بیشترین نقش را در ایجاد این حوادث سهمگین ایفا کرده و ضرورت فرهنگ‌سازی و آموزش مستمر را بیش از پیش برجسته می‌کند.

به گزارش ایرنا تابستان برای بسیاری از خانواده‌های ایرانی، فرصت طلایی سفر و تجربه آرامش در دل طبیعت است. خراسان جنوبی نیز به‌عنوان یکی از مسیرهای پرتردد در شرق کشور، هر ساله در ماه‌های گرم سال، به‌ویژه شهریور و روزهای پایانی تابستان، میزبان حجم بالایی از مسافران و خودروهای عبوری است.

---

بازار

---

با پایان تعطیلات تابستانی و آغاز سال تحصیلی، بسیاری از خانواده‌ها سفرهای بازگشت خود را در آخرین روزهای شهریور انجام می‌دهند؛ موضوعی که به‌طور معمول منجر به افزایش ترافیک جاده‌ای، خستگی رانندگان و بالا رفتن احتمال وقوع تصادف می‌شود.

در این میان، مدیریت سفر و رفتار مسئولانه رانندگان نقش کلیدی در کاهش خطرات دارد. بی‌توجهی به اصول ایمنی، عجله برای رسیدن، عدم استراحت کافی، سرعت غیرمجاز و استفاده از تلفن همراه در حین رانندگی، بخشی از خطاهای انسانی هستند که در نهایت به بروز حوادث مرگ‌بار ختم می‌شوند.

با اینکه نهادهای مسئول هر ساله در آستانه تعطیلات تابستانی هشدارهای لازم را درباره سفر ایمن ارائه می‌کنند، اما آمارها نشان می‌دهد همچنان بخش قابل توجهی از سوانح جاده‌ای ریشه در خطاهای قابل پیشگیری دارد.

خراسان جنوبی شهریور امسال با رشد نگران‌کننده تلفات جاده‌ای همراه بود؛ آماری که زنگ خطر را برای مسئولان و مردم به صدا درآورده است. اگرچه برخی عوامل مانند شرایط جوی یا مشکلات زیرساختی ممکن است در بروز تصادفات نقش داشته باشند، اما بدون شک اصلاح فرهنگ رانندگی، برنامه‌ریزی هوشمندانه برای سفر و ارتقای مسئولیت‌پذیری رانندگان می‌تواند تأثیر بسزایی در مهار این بحران ایفا کند.

پرده اول: محور نهبندان – بیرجند

ساعت هفت و ۲۳ دقیقه صبح ۱۸ تیر امسال جاده نهبندان به بیرجند – یکی از مسیرهای پرتردد و کم‌امکانات استان –خودروی پرایدی با ۶ مسافر به سمت بیرجند در حرکت بود، زنی باردار با چشمانی پر از امید سال‌ها انتظار، دعا و درمان را پشت سر گذاشته و حالا بعد از مدت‌ها، با دل خوش راهی بیرجند شده تا فرزندش را در بیمارستانی ایمن و مجهز به دنیا بیاورد.

اما سرنوشت، بی‌رحمانه‌ترین چهره‌اش را حوالی کیلومتر ۴۴ جاده نشان داد. پژو ۴۰۵ و پراید با هم برخورد کردند؛ ثانیه‌ای بیشتر طول نکشید تا دو خودرو با صدایی سهمگین به هم کوبیده شدند، صدای انفجار، گرد و غبار و تکه‌های فلز در هوا پخش شد و هر دو خودرو له شدند.

در این حادثه ۶ نفر در دم جان باختند؛ در میان آن‌ها، همان مادر بارداری بود که رویای سال‌هایش را در دل داشت و نوزادی که هنوز فرصت گریه اولش را هم پیدا نکرد.

علت این تصادف توسط کارشناسان پلیس راه، انحراف به چپ خودروی پژو ناشی از خواب آلودگی تشخیص داده شد.

پرده دوم:محور بیرجند-نهبندان

بامداد ۱۲ شهریورامسال ، باز هم در جاده بیرجند به نهبندان، راننده‌ای که خسته از مسافرت طولانی بود، نتوانست سرعت خودرو را کنترل کند. تصادفی دلخراش با ۲ کشته و یک مصدوم رقم خورد؛ علت حادثه توسط کارشناسان پلیس راه، عدم توجه به جلو ناشی از خواب آلودگی و خستگی راننده تشخیص داده و این جاده، بار دیگر اهمیت آرامش و رعایت قوانین را یادآوری کرد.

پرده سوم: محور اسدیه - بیرجند

شامگاه ۱۴ شهریور ۱۴۰۴ در جاده اسدیه به بیرجند، با ترمز ناگهانی و چرخش لاستیک‌های پژو ۴۰۵ روی خاک نرم کنار جاده صدای واژگونی خودرو سکوت جاده را شکست. در آن حادثه تلخ، چهار نفر جان خود را از دست دادند؛ خانواده‌هایی که سفرشان به پایان تلخی رسید. صدای آمبولانس و ناله‌های مصدومان فضا را پر کرد، اما دیگر فرصت بازگشت نبود؛۲ بازمانده این حادثه تلخ هم به بیمارستان منتقل شدند و چشم به آینده نامعلوم دوختند که مشخص نیست چه بر سر سلامتی آنها بیاید.

پرده چهارم:محور طبس- یزد

ظهر ۲۹ شهریور ۱۴۰۴ ؛ در دل محور طبس به یزد، حادثه‌ای دلخراش و ناگهانی رخ داد که موجی از اندوه و نگرانی را در دل‌ها بر جای گذاشت. برخورد شدید یک دستگاه پژو پارس با تریلی تانکر، لحظاتی را رقم زد که هیچگاه از یاد نخواهد رفت. در این تصادف خونین، پنج هم‌وطن جان خود را از دست دادند و یک نفر با زخمی عمیق و دردناک به سختی جان به در برد.

صدای شکستگی فلزات، فریادهای ناامیدانه و سکوت غم‌آلود جاده، حکایت از آن داشت که زندگی چگونه در یک چشم بر هم زدن می‌تواند زیر و رو شود. امدادگران با شتاب به محل حادثه رسیدند و با تمام توان برای نجات جان یک مجروح و آرام کردن دل‌های دردمند تلاش کردند.

علت این حادثه تلخ، انحراف به چپ خودروی سواری پژو تشخصی داده شد و بار دیگر یادآور هشدارهای همیشگی نسبت به رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی بود.

۳۲ فوتی در یک ماه

رئیس پلیس راه خراسان جنوبی، با ارائه گزارشی از وضعیت تصادفات جاده‌ای استان، از افزایش قابل توجه تعداد جان‌باختگان حوادث رانندگی در شهریورماه سال جاری خبر داد.

سرهنگ محمد امیر کاظمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: از ابتدای سال جاری تاکنون، در مجموع سه هزار و ۲۹۸ فقره تصادف در جاده‌های استان به وقوع پیوسته که شامل ۱۰۱ فقره تصادف فوتی با ۱۳۲ متوفی، هزار و ۵۹ فقره تصادف جرحی با هزار و ۸۰۱ مجروح و ۲هزار و ۱۳۸ فقره تصادف خسارتی بوده است.

وی یادآور شد: تنها در شهریورماه، همزمان با پایان تعطیلات تابستانی و افزایش حجم سفرها، ۱۹ فقره تصادف فوتی با ۳۲ متوفی، ۱۵۷ فقره تصادف جرحی با ۲۹۳ مجروح و ۱۹۷ فقره تصادف خسارتی به ثبت رسیده که در مجموع ۳۷۲ فقره تصادف را شامل می‌شود.

سرهنگ کاظمی با اشاره به روند نگران‌کننده افزایش تلفات رانندگی در پایان تابستان اظهار کرد: تعداد جان‌باختگان تصادفات از ابتدای شهریورماه سال جاری تاکنون نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۹ نفر افزایش یافته که معادل ۱۱۰ درصد رشد را نشان می‌دهد. همچنین، آمار کل فوتی‌ها از ابتدای سال تاکنون نیز با ۱۳ نفر افزایش ( ۱۰ درصد رشد) نسبت به سال گذشته همراه بوده است.

وی در خصوص محورهای حادثه‌خیز که بیشترین قربانیان را داشته اند نیز گفت: محور بیرجند – اسدیه و بالعکس با ۱۵ متوفی،محور نهبندان – سربیشه با ۱۱ متوفی،محور نهبندان – زاهدان با هفت متوفی و محور طبس – یزد با ۱۰ متوفی به عنوان محورهای پرخطر و حادثه‌خیز استان شناسایی شده‌اند.

رئیس پلیس راه خراسان جنوبی در خصوص عوامل اصلی بروز تصادفات نیز گفت: بر اساس تحلیل کارشناسی پلیس راه، سه عامل اصلی تصادفات در این مدت عدم توجه به جلو با ۴۶ درصد، تجاوز و تخطی از سرعت مطمئنه با ۱۹ درصد و تجاوز و انحراف به چپ با ۱۰ درصد بیشترین سهم را در بروز تصادفات داشته اند.

سرهنگ کاظمی به سهم ۷۰ درصدی خطای انسانی در بروز تصادفات رانندگی اشاره کرد و افزود: بی‌توجهی رانندگان به مقررات، خستگی، خواب‌آلودگی و شتاب‌زدگی در مسیرهای بازگشت از سفر، نقش پررنگی در وقوع تصادفات منجر به فوت داشته‌اند.

وی با تاکید بر رعایت کامل مقررات راهنمایی و رانندگی از رانندگان خواست تا با پرهیز از سرعت غیرمجاز، حفظ فاصله طولی و توجه کامل به جلو، به حفظ جان خود و دیگران کمک کنند.

رئیس پلیس راه خراسان جنوبی همچنین با اشاره به نزدیک شدن بازگشایی مدارس و افزایش تردد در جاده‌ها، بر ضرورت رعایت نکات ایمنی و پرهیز از رانندگی در ساعات شبانه تأکید کرد.

پنجشنبه و جمعه پر حادثه‌ترین روزهای هفته

فرمانده پلیس راه بیرجند هم با ابراز نگرانی از افزایش چشمگیر تلفات تصادفات جاده‌ای در خراسان جنوبی، تاکید کرد: متاسفانه تلفات جاده‌ای در جامعه ما به یک موضوع عادی تبدیل شده، در حالی که سالانه هزاران نفر در این حوادث جان خود را از دست می‌دهند و رفع این مشکل نیازمند آموزش و فرهنگ سازی دارد.

سرهنگ محمد روحانی نسب افزود: در سال‌های اخیر، با وجود تلاش‌های مستمر، همچنان شاهد ۱۷ تا ۱۸ هزار فوتی در حوادث جاده‌ای کشور هستیم، روند افزایش تلفات جاده‌ای در برخی مناطق ادامه دارد و این موضوع نشان‌دهنده ضرورت بازنگری در فرهنگ‌سازی، آموزش و ارتقای ایمنی خودروها �� جاده‌ها است.

وی با بیان اینکه ۷۰ درصد تصادفات ناشی از خطای انسانی است، گفت: توجه به این مهم یک وظیفه شرعی و اخلاقی است و باید امر به معروف و نهی از منکر در زمینه ایمنی راه‌ها را جدی بگیریم.

روحانی‌نسب به افزایش ۱۱۰ درصدی تلفات تصادفات در شهریور ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل اشاره کرد و گفت: در خراسان جنوبی روزانه به طور میانگین یک نفر در تصادفات جان خود را از دست می‌دهد که این آمار در یک استان کوچک و کم‌برخوردار بسیار نگران‌کننده است.

وی خطای انسانی، شرایط جاده‌ها، و عدم رعایت مقررات رانندگی را از عوامل مختلفی که در این افزایش دخیل است، عنوان کرد و افزود: بیشترین تصادفات در ساعات بعدازظهر و عصر (۶ تا۸ شب) رخ می‌دهد و جمعه و پنجشنبه‌ها نیز روزهای پرحادثه محسوب می‌شوند.

وی با تاکید بر اهمیت استفاده از کمربند ایمنی و پرهیز از استفاده از موبایل هنگام رانندگی، گفت: در ۴۶ درصد تصادفات عدم توجه به جلو و در ۲۰ درصد سرعت غیرمجاز از عوامل اصلی حوادث است و گروه سنی ۲۰ تا ۴۰ سال بیشترین سهم را در تصادفات دارد که نشان‌دهنده درگیری نیروی مولد جامعه است.

کنترل ۲۴ ساعته جاده‌ها با دوربین‌های هوشمند

کارشناسان حوزه ایمنی راه‌ها بارها تاکید کرده‌اند که یکی از مهم‌ترین ابزارها برای کاهش تصادفات و افزایش امنیت در جاده‌ها، استفاده گسترده و هدفمند از دوربین‌های ثبت تخلف است. این فناوری‌ها علاوه بر ثبت دقیق تخلفات رانندگی، عامل بازدارنده مهمی برای رفتارهای پرخطر رانندگان محسوب می‌شوند.

دوربین‌های ثبت تخلف به صورت ۲۴ ساعته رفتار رانندگان را زیر نظر دارند و با شناسایی تخلفات مانند سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز و عبور از چراغ قرمز، موجب افزایش انضباط ترافیکی و کاهش احتمال وقوع حوادث می‌شوند. کارشناسان معتقدند که حضور این دوربین‌ها باعث ایجاد حس نظارت دائمی در رانندگان شده و آنان را به رعایت قوانین و احتیاط بیشتر ترغیب می‌کند.

از سوی دیگر، مجتمع‌های بین‌راهی نقش کلیدی در ارتقاء ایمنی جاده‌ها ایفا می‌کنند. این مجتمع‌ها با فراهم آوردن امکانات استراحت، خدمات رفاهی، تامین سوخت و ارائه مشاوره‌های ایمنی، به کاهش خستگی و حواس‌پرتی رانندگان کمک شایانی می‌کنند.

کارشناسان هشدار می‌دهند که خستگی و خواب‌آلودگی از عوامل اصلی تصادفات شدید در جاده‌هاست و مجتمع‌های بین‌راهی با فراهم کردن محیطی مناسب برای استراحت، مانع از بروز این خطرات می‌شوند.

در مجموع، ترکیب استفاده از فناوری‌های ثبت تخلف و توسعه زیرساخت‌های رفاهی مانند مجتمع‌های بین‌راهی، یکی از موثرترین راهکارها برای بهبود فرهنگ رانندگی و کاهش تصادفات جاده‌ای است.

در همین خصوص مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان‌جنوبی، از وجود ۶۳ دوربین ثبت تخلف و ۳۵ دوربین نظارت تصویری در سطح جاده‌های استان خبر داد و گفت: فعال بودن ۳۸ مجتمع بین‌راهی نیز نقش مهمی در ارتقاء ایمنی و کاهش تصادفات جاده‌ای ایفا می‌کند.

اسدالله جلال زاده با اشاره به اهمیت فناوری‌های نوین در مدیریت ترافیک اظهار کرد: استفاده از این دوربین‌ها به عنوان ابزارهای هوشمند ثبت تخلفات، موجب افزایش انضباط رانندگان و کاهش سرعت‌های غیرمجاز شده است. همچنین مجتمع‌های بین‌راهی با ارائه خدمات رفاهی، نقش موثری در کاهش خستگی رانندگان و جلوگیری از بروز حوادث دارند.

وی تاکید کرد که توسعه زیرساخت‌های ایمنی جاده‌ای و افزایش تعداد این تجهیزات در دستور کار قرار دارد تا ضمن حفظ جان هم‌وطنان، شرایط سفر ایمن‌تر و راحت‌تر فراهم شود.

خراسان جنوبی با مساحت ۱۵۱ هزار کیلومتر مربع سومین استان پهناور ایران است و در حال حاضر بیش از ۸۰ درصد ترانزیت کالا به افغانستان از راه‌های خراسان جنوبی انجام می‌شود.

این استان کویری با بیش از ۱۷ هزار کیلومتر راه، در مسیر ۲ کریدور اصلی کشور قرار دارد که بندر چابهار را به کشورهای آسیای میانه متصل می‌کند و در این مسیرها تمام پروژه‌های باندهای دوم فعال بوده و پیمانکاران با جدیت مشغول فعالیت هستند.

مجموع باندهای دوم به بهره‌برداری رسیده در خراسان جنوبی ۹۸۱ کیلومتر بوده و هم‌اکنون ۴۵۰ کیلومتر باند دوم بزرگراهی در دست اجراست که عمدتاً در نقاط پرترافیک و حادثه‌خیز استان قرار دارد و برنامه‌ریزی شده است.

این استان از شمال با خراسان رضوی، از شمال غرب با سمنان، از غرب با اصفهان، از غرب و جنوب غرب با یزد ، از جنوب با کرمان و از جنوب شرق با سیستان و بلوچستان همسایه است.