کاهش ۳۱ درصدی خرید گندم در کردستان؛ ۹۵ درصد مطالبات گندمکاران پرداخت شد

ایرنا/ سنندج-ایرنا- میزان تولید و خرید تضمینی گندم در سال زراعی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه در سال ماقبل آن روندی کاهشی داشته است و به گفته کارشناسان و کشاورزان مهمترین عامل آن تغییرات اقلیمی و کاهش سهمیه کود بوده است.

به گزارش ایرنا، کردستان در سال زراعی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ با وجود شرایط سخت اقلیمی و محدودیت نهاده‌ها، همچنان رتبه دوم خرید تضمینی گندم کشور را به خود اختصاص داده، اگرچه میزان تولید و خرید این محصول نسبت به سال گذشته ۳۱ درصد کاهش داشته است.

---

بازار

---

مجموع سطح زیرکشت گندم استان ۶۶۶ هزار هکتار بود که ۴۱ هزار هکتار آن آبی و ۶۲۵ هزار هکتار دیم بوده است و از این میزان حدود ۲۰۰ هزار تن گندم آبی و یک میلیون تن گندم دیم برداشت شد و در مجموع تولید استان به حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن رسید.

مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی کردستان می‌گوید: برداشت گندم از اول تیرماه آغاز شد و تا ۱۵ شهریور ۸۳ مرکز خرید در استان فعال بود و پس از این تاریخ در هر شهرستان یک مرکز خرید تا پایان فرآیند تحویل محصول باز خواهد ماند.

به گفته فرزاد مرادی تاکنون ۸۰۲ هزار و ۴۶۶ تن گندم به طور تضمینی از کشاورزان استان خریداری شده و این رقم با ادامه روند تحویل به حدود ۸۰۵ هزار تن خواهد رسید.

وی می گوید: برای شرکت‌های فرآوری بذر هم حدود ۵۰ هزار تن گندم مازاد بر نیاز کشاورزان در استان خریداری شده است.

مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی کردستان می افزاید: میانگین عملکرد گندم آبی استان در سال زراعی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ پنج تن در هکتار و گندم دیم هم بین یک تن و ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار کیلوگرم بوده است.

کردستان پس از خوزستان که با خرید یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن رتبه نخست را دارد، دومین استان کشور در خرید تضمینی گندم است.

حمایت عملیاتی از کشاورزان

استاندار کردستان با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته یکی از مشکلات و دغدغه های کشاورزان تاخیر در پرداخت بهای گندم خریداری شده از سوی دولت بود، می گوید: طی پنج سال گذشته، امسال نخستین سالی بود که تا قبل از آغاز کشت پاییزه، ۹۵ درصد بهای خرید تضمینی گندم به حساب کشاورزان استان واریز شده است.

آرش زره‌تن لهونی اضافه کرد: ارزش ریالی میزان گندم خریداری از کشاورزان استان در سال جاری بیش از ۱۶۰ هزار میلیارد ریال بوده که از این مبلغ تاکنون افزون بر ۱۵۰ هزار میلیارد ریال آن به حساب گندمکاران واریز شده است.

این اقدام نشان دهنده حمایت عملیاتی از کشاورزان و ایجاد انگیزه در گندمکاران و تلاش برای پایداری تولید است و امید می رود هم چون پرداخت به موقع مطالبات در سال های آینده هم شاهد اعلام به موقع قیمت خرید تضمینی این محصول متناسب با هزینه های تولید آن باشیم.

چالش تعیین خرید تضمینی گندم

اما یکی از چالش‌های اصلی پیش روی گندمکاران کشور و به تبع کردستان، قیمت خرید تضمینی گندم است. سال زراعی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ قیمت خرید ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شد؛ قیمتی که به باور بسیاری از کشاورزان پاسخگوی هزینه‌های تولید نیست.

رئیس اتاق اصناف کشاورزی کردستان، در این باره می‌گوید: قرار بود قیمت خرید تضمینی گندم سال گذشته ۲۵ هزار تومان باشد اما با اعلام نرخ رسمی این محصول کشاورزان ناچار شدند محصول خود را ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومان تحویل مراکز خرید دهند.

سیدحسین رحیمی می افزاید: ادامه این روند می‌تواند تولید گندم کشور را به کمتر از پنج میلیون تن کاهش دهد.

کارشناسان هم معتقدند اصلاح سیاست‌های قیمت‌گذاری، تسریع در پرداخت مطالبات و تأمین نقدینگی برای کشت پاییزه، پیش‌شرط حفظ جایگاه کردستان به‌عنوان قطب تولید گندم و تضمین خودکفایی در سال‌های آینده است.

همچنین، در جلسه شورای قیمت‌گذاری محصولات اساسی کشاورزی روز شنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۴، نرخ پیشنهادی ۳۲ هزار تومانی گندم رد شد.

کارشناسان و مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصادی کشاورزی و توسعه روستایی با محاسبه هزینه‌های واقعی تولید و سود متعارف، نرخ هر کیلوگرم گندم را ۳۲ هزار تومان پیشنهاد کرده‌اند تا کشاورز انگیزه اقتصادی برای کشت این محصول استراتژیک داشته باشد.

این اختلاف دیدگاه‌ها و تاخیر در تعیین قیمت، می‌تواند تاثیر مستقیمی بر انگیزه کشاورزان، میزان تولید و خودکفایی گندم کشور در سال آینده داشته باشد.

کاهش تولید و خرید تضمینی گندم در استان

مدیر غله و خدمات بازرگانی کردستان می‌گوید: کاهش خرید تضمینی گندم در کشور به طور میانگین ۳۵.۸ درصد بوده، اما در کردستان این رقم ۳۱ درصد ثبت شده است.

موسی آرتن می افزاید: بیشترین کاهش خرید تضمینی گندم مازاد بر نیاز گندمکاران در استان مربوط به شهرستان دهگلان و سپس سقز، دیواندره و سنندج است.

مقایسه تاریخی نشان می‌دهد سطح زیرکشت گندم کردستان در ۲ دهه اخیر روندی افزایشی داشته است به طوری که در سال زراعی ۱۳۸۵-۱۳۸۴ مجموع سطح زیرکشت گندم در استان ۵۳۲ هزار هکتار (۳۸ هزار و ۵۵۴ هکتار آبی و ۴۹۳ هزار و ۴۵۴ هکتار دیم)با تولید ۷۷۹ هزار و ۹۵۶ تن بود اما امروز به بیش از ۶۶۰ هزار هکتار و تولید یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن رسیده است.

اگرچه نسبت به ۲ دهه گذشته هم از لحاظ سطح زیرکشت و هم تولید گندم رشد داشته ایم ولی همچنان تغییرات اقلیمی و کمبود نهاده‌ها سبب شده عملکرد در واحد سطح در سال هایی کاهش یابد و خرید تضمینی نسبت به سال گذشته افت محسوسی پیدا کند.

ناگفته نماند با وجود اینکه کاهش تولید و خرید این محصول استراتژیک امسال در کل کشور روند کاهشی داشته و حتی در استان هایی بیش از ۵۰ درصد افت عملکرد داشته اند ولی در کردستان با وجود عملیات زراعی مطلوب و ارائه مشاوره‌های کارشناسان به نسبت وضعیت آن مطلوب‌تر است.

اگرچه میزان خرید تضمینی گندم در کردستان نسبت به سال گذشته با کاهش همراه بوده است اما این استان همچنان توانسته رتبه دوم کشور را از لحاظ تحویل گندم به خود اختصاص دهد و این روند بیانگر ظرفیت بالای استان در تولید گندم و نقش حیاتی آن در تامین امنیت غذایی کشور است، ظرفیتی که در صورت رفع مشکلات مربوط به نهاده‌ها و مدیریت منابع آب، می‌تواند جایگاه کردستان را بیش از پیش ارتقا دهد.