نخستین نشست علمی بررسی مصوبات کنفرانس فقه اسلامی در قم برگزار شد

ایرنا/ قم- ایرنا - نخستین نشست از سلسله نشست‌های بررسی مصوبات کنفرانس فقه اسلامی که اردیبهشت‌ماه سال‌جاری در دوحه قطر ترتیب یافته بود، در پژوهشگاه مطالعات تقریبی مجمع تقریب مذاهب اسلامی قم برگزار شد.

به گزارش روز دوشنبه ایرنا، در این نشست حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید نورالدین شریعتمدار جزایری و حجت‌الاسلام‌والمسلمین مرتضی ترابی، ۲ تن از اعضای هیات اعزامی جمهوری اسلامی ایران به کنفرانس قطر، به تشریح مباحث مربوط به قاعده استصحاب و کاربرد آن در مسائل نوپدید پرداختند و دیدگاه‌های خود را درباره چالش‌های فقهی نوظهور ارائه کردند.

---

بازار

---

استصحاب در مسائل نوپدید

شریعتمدار جزایری در سخنان خود با اشاره به اهمیت قاعده استصحاب در فقه و اصول گفت: استصحاب یکی از ادله فراگیر و معتبر برای استنباط احکام شرعی در موضوع‌های نوپدید است که سابقه‌ای در منابع گذشته ندارد و نیازمند اجتهاد روزآمد است.

وی با ذکر نمونه‌هایی همچون تغییر جنسیت، مرگ مغزی، پیوند اعضا و استفاده از فرآورده‌هایی مانند ژلاتین افزود: این مسائل در گذشته مورد بحث فقها نبوده، اما امروز جامعه با آنها مواجه است و نیازمند پاسخ‌های دقیق و مستند شرعی می‌باشد.

وی تاکید کرد: استصحاب زمانی به کار گرفته می‌شود که دلیل معتبر دیگری وجود نداشته باشد و همه اقسام آن حجیت دارند، به گونه‌ای که در برخی موارد حتی بر سایر ادله مقدم است و در حوزه‌های جزایی و کیفری نیز کاربرد دارد و می‌تواند راهگشا باشد.

حضور فعال حوزه‌ها

این مدرس حوزه علمیه با اشاره به مباحث مطرح‌ شده در کنفرانس قطر یادآور شد: فضای علمی و آرام اجلاس، فرصت گفت‌وگوی سازنده میان اندیشمندان شیعه و اهل سنت را فراهم آورد و مصوبه‌های نهایی بر اساس توافق اکثریت تصویب شد.

وی تصریح کرد: چنین نشست‌هایی نه تنها در ارتقای سطح مباحث فقهی موثر است بلکه زمینه انسجام بیشتر میان علمای اسلامی را فراهم می‌کند و حوزه‌های علمیه باید از این فرصت‌ها برای عرضه ظرفیت‌های اجتهادی و آموزشی خود بهره‌برداری کنند تا پاسخگوی نیازهای جامعه باشند.

تغییر جنسیت از نگاه علمی

مرتضی ترابی نیز با بیان ضرورت حضور فعال حوزه‌های علمیه در عرصه‌های علمی جهانی گفت: تحولات گسترده در حوزه‌های پزشکی، فناوری‌های نوین و فشارها و مداخله‌های نهادهای حقوق بشری بین‌المللی، ایجاب می‌کند که فقه شیعه پاسخ‌های نو و کارآمد ارائه کند.

وی تاکید کرد: اگر رویکرد حوزه منفعل باشد و تنها نظاره‌گر تصویب قوانین بین‌المللی باشیم، این تصور ایجاد می‌شود که اسلام نظام حقوقی ندارد، در حالی که با کشف و عرضه نظریه‌های جدید می‌توان نشان داد که فقه اسلامی ظرفیت پاسخ‌گویی به مسائل نوپدید را دارد.

ترابی همچنین تغییر جنسیت حقیقی را از نظر علمی ناممکن دانست و افزود: تنها در برخی افراد تراجنسی با شرایط خاص تغییرهای فیزیولوژیک محدودی ممکن است و بسیاری از مراجع تقلید این فرض را غیرقابل تحقق دانسته‌اند.

در پایان نشست، حاضران بر ضرورت پیوند مباحث اصولی با مسائل نوپدید و استفاده از ظرفیت کارشناسی رشته‌های مختلف علمی برای استخراج احکام شرعی روزآمد تاکید کردند.

برگزارکنندگان همچنین اعلام کردند که سلسله نشست‌های گزارش علمی کنفرانس مجمع جهانی فقه اسلامی در هفته‌های آینده با موضوع‌های دیگر ادامه خواهد یافت و طلبه‌ها و فضلای حوزه می‌توانند از این مباحث برای افزایش سطح علمی و اجتهادی خود بهره‌مند شوند.