قرق‌های اختصاصی؛ آغازی سبز برای آینده خراسان شمالی

ایرنا/ بجنورد-ایرنا- سخن گفتن از «سرمایه‌گذاری» در محیط زیست خراسان شمالی با اقلیم و طبیعت رنگارنگ و دست و دل بازش، معنایی فراتر از ساخت‌وساز و سودآوری دارد و اینجا سرمایه‌گذاری، آغاز راهی است که می‌تواند برای اقتصاد و برای حفظ محیط زیست آینده‌ای روشن رقم بزند.

به گزارش ایرنا، خراسان شمالی سرزمینی است که طبیعت در آن با دست‌ودل‌بازی تمام، رنگ‌ها و زیبایی‌هایش را بخشیده است؛ از جنگل‌های انبوه هیرکانی در غرب استان گرفته تا مراتع طلایی که همچون فرشی گسترده در دامنه کوه‌های آلاداغ و کپه‌داغ پهن شده‌اند.

---

بازار

---

رودخانه‌هایی که آرام از میان دشت‌ها می‌گذرند و صدای پرندگان وحشی که در دل کوهستان طنین‌انداز می‌شود، این استان را به تابلویی زنده از شکوه حیات بدل کرده است.

سرمایه گذاری در محیط زیست، یعنی دمیدن روحی تازه در ریه‌های طبیعت و همزیستی انسان و زمین است.

قرق‌های اختصاصی یکی از راهبردهای نوین و مشارکتی برای حفاظت از محیط‌زیست و تنوع زیستی در ایران است. این قرق‌ها به‌ویژه در زیستگاه‌های آزاد خارج از مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان محیط‌زیست ایجاد می‌شوند و نقش مهمی در گسترش شبکه حفاظتی کشور دارند.

قرق اختصاصی، محدوده‌ای از جنگل، مرتع، کوهستان، آب‌بندان یا زمین‌های بایر است که امتیاز حفاظت، شکار و صید در آن به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار می‌شود.

این واگذاری با رعایت حقوق قانونی و پس از تایید وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط‌زیست انجام می‌شود.

سرمایه ای به نام طبیعت

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی در این باره می‌گوید: خراسان شمالی سرزمینی است با تنوع زیستی کم‌نظیر که جنگل، کوهستان، دشت و رودخانه در کنار هم مجموعه‌ای بی‌بدیل پدید آورده‌اند.

روح الله لایق اظهار می‌کند: این ثروت طبیعی، فرصتی ناب برای کسانی است که نگاهشان تنها به سود اقتصادی محدود نیست، بلکه به آینده‌ای پایدار می‌اندیشند.

وی می افزاید: امروز جهان در مسیری تازه گام گذاشته است؛ جایی که سرمایه‌گذاری نه‌تنها ابزار سودآوری، بلکه وظیفه‌ای اجتماعی برای حفاظت از زمین و منابع طبیعی محسوب می‌شود.

خراسان شمالی در چنین نگاهی می‌تواند الگویی الهام‌بخش باشد؛ الگویی که نشان دهد توسعه و حفاظت از محیط زیست نه در تقابل، بلکه در تکمیل یکدیگر معنا می‌یابند.

قرق‌های اختصاصی؛ پلی میان اقتصاد و حفاظت

یکی از ابزارهای تحقق این نگاه، «قرق‌های اختصاصی» است؛ مناطقی از دل طبیعت که با واگذاری به بخش خصوصی، حفاظت و مدیریت آن‌ها به‌طور مستمر دنبال می‌شود. این مناطق فرصتی فراهم می‌کنند تا هم حیات وحش در آرامش و امنیت زیست کند و هم سرمایه‌گذاران با بهره‌گیری خردمندانه از ظرفیت‌های بوم‌گردی و گردشگری طبیعی، منافع اقتصادی پایداری به دست آورند.

لایق تصریح می‌کند: قرق‌های اختصاصی ابزاری موثر برای احیای زیستگاه‌های آسیب‌دیده و حفاظت از گونه‌های ارزشمند جانوری هستند و مشارکت بخش خصوصی در این طرح‌ها، همان حلقه مفقوده‌ای است که می‌تواند حفاظت را از روی کاغذ به عرصه عمل بیاورد.

تاکنون ۲ منطقه در استان شناسایی شده و آخرین گام ها برای واگذاری آن‌ها برداشته شده است

وی می‌افزاید: تاکنون ۲ منطقه در استان شناسایی شده و آخرین گام ها برای واگذاری آن‌ها برداشته شده است. این یعنی نخستین گام‌ها برای شکل‌گیری قرق‌های اختصاصی در خراسان شمالی برداشته شده و در آینده مناطق بیشتری به این جمع خواهند پیوست.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی می‌گوید: این مناطق شامل لنگر در شهرستان بام و صفی آباد با ۲۳ هزار هکتار و ازوم در شهرستان جاجرم با ۲۴ هزار هکتار است.

وی اظهار می‌کند: در روند واگذاری قرق های اختصاصی به بخش خصوصی، یک مرحله سرشماری از حیات وحش منطقه انجام و سپس به سرمایه گذار واگذار می شود، در سرشماری که دو یا سه سال پس از فعالیت سرمایه گذار انجام می شود، وضعیت حیات وحش و جمعیت آن سنجیده و مورد بررسی قرار می گیرد.

لایق خاطرنشان می‌کند: بخش خصوصی بهتر می تواند در حفاظت از حیات وحش اقدام کند و با ورود بخش خصوصی، اهداف احیای جمعیت گونه ها و حفظ زیستگاه ها محقق می شود و بخش خصوصی با به کارگیری افرادی به عنوان محیط بان، کار حفاظت از منطقه را بر عهده می گیرد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی می‌افزاید: قرق های اختصاصی، بستر مناسب برای رونق گردشگری و رونق اقتصادی نیز به شمار می رود، بخش خصوصی از طریق صدور پروانه های شکار می تواند به سود مورد نظر دست یابد.

وی می گوید: با توجه به اینکه، متولی پروژه یا همان قرق دار، تنها عهده دار حفاظت از حیات وحش است، به هیچ عنوان حق دخالت در سایر امور جاری عرصه قرق شده را ندارد، تنها اخذ مجوز از سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور و در نهایت سازمان حفاظت محیط زیست و شورای عالی حفاظت محیط زیست کفایت می‌کند.

گنجینه‌ای در دل کوه‌ها

وقتی از تنوع زیستی خراسان شمالی سخن به میان می‌آید، کافی است نگاهی به دامنه‌های آلاداغ و کپه‌داغ انداخت. این رشته‌کوه‌ها زیستگاهی غنی برای گونه‌های مختلف جانوری‌اند؛ از پرندگان کمیاب گرفته تا پستانداران وحشی که آزادانه در دل طبیعت زندگی می‌کنند.

مناطقی که کمترین تعارض انسانی و کشاورزی را داشته باشند، بهترین گزینه برای قرق اختصاصی هستند.

در چنین مکان‌هایی، طبیعت بکر و دست‌نخورده فرصت نفس کشیدن می‌یابد و سرمایه‌گذاران نیز می‌توانند با ایجاد زیرساخت‌های گردشگری طبیعی، تجربه‌ای منحصربه‌فرد برای علاقه‌مندان به سفرهای سبز فراهم کنند.

سرمایه‌گذاری سبز؛ سودی فراتر از اقتصاد

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی می‌گوید: ما خود را نه ناظر، بلکه همراه و همکار سرمایه‌گذاران می‌دانیم.

مسیر قانونی و اجرایی برای طرح‌های سبز باید آسان و شفاف باشد تا علاقه‌مندان بتوانند با اطمینان وارد این عرصه شوند.

بخش خصوصی از طریق صدور پروانه های شکار در قرق های اختصاصی می تواند به سود مورد نظر دست یابد

وی تاکید می‌کند: توسعه پایدار بدون توجه به محیط زیست محکوم به شکست است. اگر منابع طبیعی فرسوده شوند و زیستگاه‌ها از میان بروند، هیچ اقتصادی دوام نخواهد داشت.

از همین روست که سرمایه‌گذاری سبز سودی دوچندان دارد: هم به اقتصاد امروز کمک می‌کند و هم آینده‌ای سالم و پایدار برای نسل‌های بعدی تضمین می‌سازد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی می افزاید: چهار طرح سرمایه گذاری در قالب ایجاد چهار قرق اختصاصی در استان نیز پیشنهاد شده که در حال دریافت مجوزهای لازم است.

این مناطق شامل باغان در شهرستان شیروان با وسعت ۲۵ هزار هکتار، بزداغی در شهرستان مانه با ۲۵ هزار هکتار، خطاب در شهرستان بجنورد با ۵۵ هزار و ۵۰۰ هکتار و قزل داشلی در شهرستان راز و جرگلان با ۲۰ هزار هکتار وسعت است.

مردم و طبیعت؛ همراهان مسیر سبز

اما آنچه این مسیر را در خراسان شمالی ویژه‌تر می‌کند، مردمان سختکوش و خونگرم این دیارند. آنان که سال‌هاست با خاک، کوه و دشت خو گرفته‌اند، امروز آماده‌اند تا در کنار سرمایه‌گذاران، داستانی تازه از همزیستی با طبیعت بنویسند. داستانی که در آن، زمین نه قربانی توسعه، که شریک و همراه آن باشد.

خراسان شمالی با همه ظرفیت‌های طبیعی و انسانی خود، می‌تواند به الگویی درخشان از سرمایه‌گذاری سبز در کشور تبدیل شود؛ الگویی که نشان دهد توسعه اقتصادی و حفاظت از محیط زیست نه‌تنها در تضاد نیستند، بلکه در کنار هم، آینده‌ای روشن‌تر برای همه می‌سازند.