۱۷۳ زمین‌لرزه در خراسان شمالی؛ آیا کپه‌داغ همچنان کانون لرزش است؟

ایرنا/ بجنورد- ایرنا- خراسان شمالی با ثبت ۱۷۳ زمین‌لرزه در نیمه نخست امسال، هرچند شاهد کاهش لرزش‌ها نسبت به سال گذشته بوده است، اما گسل‌های کپه‌داغ همچنان منطقه را در معرض تهدید قرار داده و نیاز به آماده‌باش دایمی احساس می‌شود.

به گزارش ایرنا، خراسان شمالی، استانی که دشت‌ها و کوه‌هایش بر بستری از گسل‌های خاموش و ناآرام گسترده شده، در نیمه نخست امسال ۱۷۳ بار لرزید؛ لرزش‌هایی کوچک و پراکنده که اگرچه کمتر از سال گذشته بودند، اما همچنان نفس‌های خاموش زمین را به گوش مردم این خطه رساندند.

---

بازار

---

این سرزمین، که در دل زون لرزه‌خیز کپه‌داغ جای دارد، با هر لرزش کوچک یادآور می‌شود که زیر پایمان هنوز هم رازهای ناپایدار نهفته است.

لرزش‌های کمتر، اما تهدیدی پابرجا

کارشناس مسوول شبکه لرزه‌نگاری خراسان شمالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا می‌گوید: ۱۷۳ رخداد زمین‌لرزه نیمه نخست امسال در استان ثبت شد که نسبت به مدت مشابه پارسال ۳۸ درصد کاهش یافته است.

احمد خسروی می گوید: این در حالی است که در نیمه نخست سال گذشته ۲۸۰ رخداد لرزه‌ای به ثبت رسیده بود.

این کاهش، هرچند در ظاهر نشانه‌ای امیدوارکننده است، اما زمین‌شناسان هشدار می‌دهند که کمتر لرزیدن زمین به معنای پایان خطر نیست؛ گاه این سکوت‌ها آرامشی پیش از طوفان‌اند.

اسفراین، رکورددار لرزش‌ها

لرزش‌های امسال نقشه‌ای تازه از جنبش زمین در خراسان شمالی ترسیم کردند.

اسفراین با ۲۹ زمین‌لرزه در سال جاری در صدر قرار گرفت، پس از آن فاروج با ۱۸ لرزش، تیتکانلو با ۱۵ و بجنورد با ۱۱ مورد، بار دیگر نشان دادند که هیچ نقطه‌ای در این سرزمین از سایه لرزه‌ها در امان نیست.

در بسیاری از روستاهای اطراف این شهرستان‌ها، مردم با کوچک‌ترین لرزش زمین در دل شب به یاد زلزله‌های مخرب گذشته می‌افتند و آرامششان در هم می‌شکند.

لرزش‌هایی کوچک، اما هشداردهنده

از مجموع ۱۷۳ زمین‌لرزه ثبت‌شده، ۱۱۴ رخداد کمتر از ۲ ریشتر بود؛ لرزش‌هایی که شاید بسیاری از مردم احساسشان نکرده باشند، اما دستگاه‌های حساس لرزه‌نگاری آن‌ها را به ثبت رسانده‌اند.

همچنین ۴۸ زمین‌لرزه بین دو تا سه ریشتر و ۱۱ رخداد دیگر بین سه تا ۳.۹ ریشتر گزارش شده است.

بزرگترین زمین‌لرزه این مدت با بزرگی ۳.۹ ریشتر در رباط قره‌بیل و زلزله‌ای دیگر با بزرگی ۳.۳ ریشتر در گرمه رخ داد؛ لرزش‌هایی که اگرچه خسارتی به بار نیاوردند، اما یادآور شدند که زمین همیشه بیدار است.

کپه‌داغ؛ پهنه‌ای پر از زخم‌های خاموش

خراسان شمالی در زون زمین‌ساختی کپه‌داغ واقع شده؛ پهنه‌ای که در دل خود گسل‌های بزرگ و خطرناکی چون اسفراین و باغان–گرماب را جای داده است.

گسل اسفراین با طول ۱۷۰ کیلومتر و گسل باغان–گرماب با بیش از ۵۰ کیلومتر درازا، همچون رگ‌هایی پرتنش در دل زمین جاری‌اند.

هر حرکت ناگهانی در این رگ‌های سنگی می‌تواند ضربه‌ای سهمگین بر جان و مال مردم وارد کند.

مردم این خطه هنوز زلزله‌های ویرانگر گذشته را فراموش نکرده‌اند؛ زمین‌لرزه ۶.۲ ریشتری بهمن ۷۵ در اسفراین که خانه‌های بسیاری را ویران کرد و جان‌های زیادی را گرفت، و زمین‌لرزه ۵.۷ ریشتری اردیبهشت ۹۶ در بجنورد و مانه و سملقان که بار دیگر کاب��س لرزه‌ها را زنده ساخت.

این خاطرات تلخ، هر بار که زمین اندکی می‌لرزد، از نو در ذهن مردم زنده می‌شوند.

ضرورت آماده‌باش همیشگی

کارشناسان تاکید می‌کنند که کاهش آمار زمین‌لرزه‌ها نباید ما را به خواب غفلت فرو برد.

زمین در دل خود انرژی‌هایی نهفته دارد که دیر یا زود آزاد خواهند شد. در چنین شرایطی، تنها راه چاره، آماده‌باش دائمی، مقاوم‌سازی بناها، آموزش مردم و تقویت زیرساخت‌های امدادی است.

زمین هرچند آرام‌تر شده، اما گسل‌های کپه‌داغ همچنان تهدیدی خاموش‌اند؛ تهدیدی که در دل سکوت خود می‌تواند فریادی ویرانگر داشته باشد.

استان خراسان شمالی از دیدگاه لرزه زمین ساختی در زون کپه داغ قرار دارد که در این زون گسل های فعال و مهمی وجود دارد، این گسل ها برخی مواقع با حرکاتی که انجام می دهند موجب وقوع زمین لرزه های مخرب می شوند.

مهم ترین گسل های خراسان شمالی گسل اسفراین است که این گسل با درازای حدود ۱۷۰ کیلومتر و راستای شمال باختری- جنوب خاوری واقع شده که از حاشیه شمال خاوری شهر اسفراین گذر می کند. گسل باغان- گرماب نیز گسلی است با درازای ۵۵ تا۵۰ کیلومتر و راستای شمال، شمال باختری – جنوب، جنوب خاوری واقع است.

براساس آمارهای موجود در سده اخیر ۱۳ زمین لرزه با قدرت بیش از ۵.۵ ریشتر در خراسان شمالی رخ داده است. زمین لرزه ای با قدرت ۶.۲ درجه ریشتر بهمن سال ۱۳۷۵ و زلزله ۵.۷ ریشتری اردیبهشت ماه سال ۹۶ در بجنورد و مانه وسملقان، خسارات جانی و مالی به دنبال داشت.