کرج، کانون فرهنگی در گذر زمان

ایرنا/  کرج - ایرنا - کرج به عنوان یکی از بزرگترین و پویاترین کلانشهرهای ایران، همواره نقشی حیاتی در تمدن و اقتصاد کشور ایفا کرده است که عبور جاده تاریخی ابریشم و وجود کاروانسراها در این منطقه گواهی بر این مدعاست.

به گزارش ایرنا، موقعیت راهبردی کرج در غرب پایتخت، این کلانشهر را به یک "دروازه" تبدیل کرده است که نه تنها مسیر ارتباطی مهمی است بلکه محلی برای تلاقی فرهنگ‌ها و اقوام مختلف ایرانی محسوب می‌شودبافت جمعیتی این منطقه به شدت مهاجرپذیر بوده و این مهاجرت‌ها منجر به خلق یک فرهنگ شهری چندلایه و غنی شده است.

---

بازار

---

با این وجود، تنوع فرهنگی گسترده، چالش‌هایی را نیز در زمینه حفظ و تقویت هویت مشترک شهری به همراه داشته است؛ در این راستا، تعیین یک روز رسمی به عنوان «روز کرج» در تاریخ ۲۰ مهر ماه، اقدامی مهم و هوشمندانه تلقی می‌شود.

این اقدام نه تنها پاسخی به نیاز فرهنگی شهر است بلکه بستری برای ایجاد یک نقطه عطف هویتی در تقویم شهری فراهم می‌آورد تا شهروندان بتوانند با افتخار به ریشه‌ها و آینده مشترک خود نگاه کنند؛هدف اصلی، گذار از مجموعه‌ای از سکونتگاه‌های مجزا به یک هویت شهری منسجم و یکپارچه است.

اهداف اصلی برگزاری روز فرهنگی کرج

برنامه‌های روز فرهنگی کرج در ۲۰ مهر ماه، حول سه محور اصلی برنامه‌ریزی می‌شوند تا بیشترین تأثیر را بر ساختار اجتماعی و فرهنگی شهر بگذارند؛همبستگی اجتماعی و تقویت تعلق شهری از اهدافی است که در این روز نهفته شده است.

تسهیل تعاملات بین‌فرهنگی برای ایجاد فضاهایی که در آن نمایندگان اقوام مختلف بتوانند فرهنگ، غذا، موسیقی و هنرهای خود را بدون سلسله مراتب به نمایش بگذارند؛ تقویت حس "ما بودن " برای تأکید بر مشترکات شهری مانند استفاده از فضاهای عمومی مشترک، حمل و نقل عمومی و چالش‌های زیست‌محیطی مشترک به عنوان مبنایی برای اتحاد.

معرفی ظرفیت‌ها و سرمایه‌های فرهنگی از اهداف روز کرج است چرا که این منطقه دارای ظرفیت های فرهنگی فراوانی است که اغلب در سایه پایتخت نادیده گرفته شده‌اند. این روز فرصتی است برای برجسته‌سازی میراث ملموس از جمله معرفی و تبلیغ اماکن تاریخی مانند کاخ‌های موروثی، باغ‌های قدیمی و بناهای مذهبی مهم منطقه که بخشی از هویت بصری شهر را تشکیل می‌دهند.

احیاء میراث ناملموس بخش دیگری از برنامه های روز کرج است که مستندسازی، ثبت و اجرای زنده آداب و رسوم محلی، موسیقی‌های سنتی (مانند سبک‌های محلی البرز) و هنرهای دستی که ریشه در منطقه دارند.شناسایی و حمایت از نخبگان بخش دیگری از اقدامات است؛ معرفی نویسندگان، هنرمندان، پژوهشگران و فعالان فرهنگی که در کرج زندگی یا کار می‌کنند و سهمی در غنای فرهنگی شهر دارند.

با جشن گرفتن این روز، ساکنان کرج با هر پیشینه‌ای که دارند، می‌توانند تاریخ مشترک و آینده‌ای را که با هم در این کلانشهر می‌سازند، ارج نهند.موفقیت این روز در گرو مشارکت فعال نهادهای دولتی، دانشگاه‌ها، بخش خصوصی و مهم‌تر از همه، خود شهروندان است تا کرج بتواند به درستی به عنوان یک قطب فرهنگی پویا در فلات مرکزی ایران شناخته شود.

روز کرج، روزی برای یادآوری این است که تنوع، ضعف نیست بلکه بزرگترین نقطه قوت این شهر است، به شرطی که با یک چارچوب هویتی مشترک هدایت شود.

ضرورت بازتعریف هویت کرج

رییس بنیاد ایران‌شناسی البرز با تاکید بر اینکه کرج باید به هویت تاریخی و فرهنگی خود ببالد، گفت: این شهر باید بیش از پیش خود را در آیینه فرهنگ، آموزش و مهرورزی بازتعریف کند.

"محراب رجبی " اظهار کرد: بیستم مهر، روزی است که نام آن با آموزش، تلاش و عشق به زادگاه (کرج ) گره خورده و می‌تواند به نماد هویت و خودباوری برای مردم البرز تبدیل شود.

وی با بیان اینکه پاکی و هویت ۲ عنصر ماندگار در حیات فرهنگی و اجتماعی هر جامعه هستند، گفت: باید اجازه دهیم پاکی و هویت به عنوان جوهره وجودی شهر و مردمان آن بماند و نسل جدید با درک درست از آن، مسیر تعالی را دنبال کند. روزها می‌آیند و می‌روند اما آنچه می‌ماند عنصر پاکی است و اگر آن را به مفهوم هویت تعبیر کنیم، درمی‌یابیم که هویت و هویت‌بخشی مفاهیمی اساسی در تداوم حیات اجتماعی و فرهنگی ما هستند.

رییس بنیاد ایران شناسی شعبه البرز افزود: نباید بگذاریم روزها و هفته‌ها بگذرند و ما از این مفهوم غافل شویم، زیرا در آن صورت دانش‌آموز کرجی از همتای خود در دیگر نقاط جهان عقب خواهد ماند.

وی افزود: هویت‌سازی از خانواده آغاز می‌شود و خانواده‌ها، مسوولان و نهادهای فرهنگی باید این مسیر را جدی دنبال کنند. اگر هزار سال پیش فردوسی با هویتی استوار سخن گفت و با سرودن شاهنامه فرهنگی ماندگار بنا نهاد، امروز نیز باید از او الگو گرفت و همان مسیر را ادامه داد.

رییس بنیاد ایران‌شناسی البرز با اشاره به نقش فرهنگ در دفاع مقدس گفت: در کنار پهلوانانی که در میدان جنگ ایثار کردند، اندیشمندانی چون فردوسی نیز در میدان اندیشه و فرهنگ جهاد کردند و این ۲ مسیر مکمل یکدیگرند. بیت "اگر پهلوانی ندانی زبان, بتازی تو اروند را دجله خوان » نمادی از پیوند فرهنگ و مقاومت است و امروز هم باید با تکیه بر دانش، پژوهش، فرهنگ و هویت این مسیر را ادامه داد.

وی ادامه داد: کرج شهری است با اقوام گوناگون که مانند قالیچه‌ای خوش‌بافت و رنگارنگ از فرهنگ‌ها و سنت‌های متنوع شکل گرفته است. این تنوع نه تهدید، بلکه فرصت است و می‌تواند به‌عنوان الگویی از همزیستی فرهنگی در کشور مطرح شود.

رجبی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: بیستم مهرماه یادآور تاسیس نخستین مرکز آموزشی رسمی در کرج است. ۱۱۸ سال پیش در سال ۱۲۹۴ خورشیدی، دبستان برزگران در محل فعلی دانشکده کشاورزی کرج پایه‌گذاری شد که بعدها به مدرسه فلاحت و سپس در سال ۱۳۰۳ به دانشکده کشاورزی کرج تبدیل شد؛ مرکزی که تنها ۶ سال پیش از تاسیس دانشگاه تهران آغاز به کار کرد و نشان‌دهنده پیشتازی کرج در حوزه آموزش و کشاورزی است.

وی با اشاره به اهمیت این رویداد افزود: دبستان برزگران در آن زمان جوانان ۱۷ تا ۲۵ ساله را برای آموزش علوم کشاورزی و فنون مرتبط ثبت‌نام می‌کرد و نام‌نویسی آن در کتاب البرزنامه ثبت شده است. این مرکز نه‌تنها آموزش علمی ارائه می‌داد بلکه روحیه ملی، کار و تلاش را در میان نسل جوان تقویت می‌کرد.

کرج فقط یک شهر نیست، یک فرهنگ زنده است

رییس شورای اسلامی شهرستان کرج نیز در این خصوص گفت : روز کرج ؛ ج