رستاخیز طلای سرخ در دشتهای خراسانشمالی

ایرنا/ پاییز که میرسد، زمینهای خسته فاروج دوباره بیدار میشوند؛ گلهای ارغوانی زعفران از دل خاک خشک و ترکخورده سر برمیآورند و بوی زندگی در هوا میپیچد. اینجا، رستاخیز طلای سرخ است؛ جایی که امید از میان دستان پینهبسته کشاورزان جوانه میزند.
پاییز که میرسد، نسیم خنک سحرگاهی بر مزارع ارغوانی فاروج میوزد و زمین خسته از تابستانی خشک، دوباره جان میگیرد.
از دل خاک ترکخورده، گلهای بنفش زعفران آرامآرام سر برمیآورند؛ گویی زمین، نفس تازهای میکشد و عطر زندگی در هوای سرد صبحگاهی میپیچد، اینجا، رستاخیز طلای سرخ است؛ معجزهای که هر سال در دل زمینهای فاروج تکرار میشود.
فاروج، شهری کوچک در شرق خراسان شمالی، سالهاست که به قطب زعفران این استان شهرت یافته است. جایی که رنگ بنفش گلها، با عطر خاص زعفران درهم میآمیزد و تصویری از زیبایی و برکت میسازد.
زعفران برای مردمان این دیار تنها یک محصول کشاورزی نیست؛ رمز زندگی، مایه امید و نماد پایداری است.
هر صبح، وقتی خورشید از پس کوههای آلاداغ سر میزند، زنان و مردان روستایی با دستان پینهبسته و سبدهای کوچک به سوی مزارع میروند. چهرهها خسته، اما دلها سرشار از شوق است.
آنها میدانند که همین گلهای کوچک و ارغوانی، نان امسالشان را تضمین میکند.
زعفران؛ طلاییترین دارایی خاک فاروج
به گفته مدیر جهاد کشاورزی شهرستان فاروج؛ امسال بیش از سههزار و ۶۲۵ هکتار از زمینهای کشاورزی این شهرستان زیر کشت زعفران قرار دارد و پیشبینی میشود از این سطح یکهزار و ۵۰۰ تن گل زعفران برداشت شود.
ابراهیم شمشیری می افزاید: میانگین برداشت گل در هر هکتار حدود ۵۶۰ کیلوگرم و میانگین تولید زعفران خشک یا «نگین» نزدیک به ۶ کیلوگرم در هر هکتار است.
وی میگوید: در برخی مزارع که از آب و خاک بهتری برخوردارند، برداشت گل تا هزار و ۸۰۰ کیلوگرم نیز میرسد.
زعفران فاروج نهتنها نیاز بازار داخلی را تامین میکند، بلکه بخش قابلتوجهی از آن نیز به کشورهای خارجی صادر میشود.
این محصول گرانبها، امروزه یکی از مهمترین پایههای اقتصاد کشاورزی شهرستان و منبع اصلی درآمد هزاران خانوار است.
خشکسالی و دلواپسی کشاورزان
اما رستاخیز طلای سرخ همیشه بیدغدغه نیست. سالهای اخیر، کاهش بارندگی و خشکسالیهای پیدرپی سایه سنگینی بر مزارع زعفران انداخته است.
شمشیری میگوید: در بسیاری از مناطق، کشاورزان بهجای گسترش کشت، ترجیح میدهند پیاز زعفران خود را بفروشند، منابع آبی کاهش یافته و هزینهها بالا رفته است.
وی میافزاید: برنامه ما این است که بهجای افزایش سطح زیر کشت، بهرهوری و کیفیت تولید را بالا ببریم. برای همین، کارگاههای آموزشی متعددی با حضور اساتید دانشگاه برگزار میشود تا کشاورزان با شیوههای نوین آبیاری، تغذیه و مدیریت مزرعه آشنا شوند.
کارگاهایی که برگزار میشود، کشاورزان از نزدیک تازهترین یافتههای علمی را تجربه میکنند؛ از انتخاب پیازهای مرغوب گرفته تا زمان دقیق آبیاری و شیوههای خشککردن گل برای افزایش کیفیت محصول آموزش داده می شود.
نیروی کار و فناوری؛ چالش برداشت طلای سرخ
زعفران، محصولی ظریف و پرزحمت است. برداشت آن، تنها چند هفته فرصت دارد و هر روز تاخیر میتواند بخشی از محصول را از بین ببرد و جمعآوری گلها، کاری است طاقتفرسا و نیازمند نیروی انسانی زیاد که بسیار خسته کننده است.
شمشیری میگوید: در فصل برداشت، معمولا نیروی کار کافی در شهرستان وجود ندارد و ناچاریم از شهرهای اطراف کارگر جذب کنیم.
وی اضافه میکند: نبود دستگاههای مدرن پاککنی گل، یکی از چالشهای اصلی کشاورزان است.
اگر دستگاههای فرآوری فراهم شود، کشاورزان میتوانند محصول خود را بهصورت فرآوریشده و با قیمت بهتر عرضه کنند، نه خام و ارزان.
بازارچه زعفران؛ ساماندهی خرید و فروش طلای سرخ
با آغاز فصل برداشت، بازارچه خرید و فروش گل زعفران فاروج حال و هوای خاصی دارد و در فضایی ۲ هزار متری با ۳۷ غرفه، کشاورزان محصول خود را میآورند و خریداران با دقت گلها را بررسی میکنند.
قیمت گل زعفران، هر روز صبح و عصر توسط کمیتهای متشکل از نمایندگان جهاد کشاورزی، تعاون روستایی و زعفرانکاران تعیین میشود تا عدالت در خرید و فروش رعایت شود.
شمشیری تاکید میکند: خرید و فروش گل خارج از بازارچه ممنوع است. هدف ما حمایت از کشاورزان و جلوگیری از سوءاستفاده دلالان است.
این بازارچه اکنون ششمین سال فعالیت خود را پشت سر میگذارد و به الگوی موفقی در ساماندهی تجارت زعفران تبدیل شده است.
زعفران فاروج امروز تنها یک محصول اقتصادی نیست؛ نماد امید، تلاش و ماندگاری است. در روزهایی که خشکسالی و تورم، بسیاری از بخشهای کشاورزی را به چالش کشیده، کشاورزان فاروجی هنوز به زمین دل بستهاند.
در نگاه زعفرانکاران این شهرستان، هر گل بنفش نشانهای از برکت است. کودکی که کنار مزرعه گلها را در سبد مادر میریزد، جوانی که با دستان پر از خاک به آینده نگاه میکند و پیرمردی که چشمانش هنوز از دیدن رنگ زعفران برق میزند؛ همه، بخشی از قصه بیپایان این رستاخیزند.
رستاخیز طلای سرخ در دل زمینهای فاروج، تنها روایت رویش چند گل زعفران نیست؛ داستانی است از صبر، ایمان و پیوند انسان با خاک.
هر سال، در دل زمینهای خسته و کمآب، این گلهای ارغوانی دوباره میرویند تا یادآور شوند که زندگی، حتی در سختترین شرایط، ادامه دارد و برکت، هنوز در دل خاکهای خراسان نفس میکشد.