پاییز واژه‌ها در بجنورد؛ فصلی برای عاشقان اندیشه و فرهنگ

ایرنا/ بجنورد-ایرنا- اینجا، در دل خراسان شمالی، کتاب‌ها بر میزها ردیف شده‌اند و دل‌های مشتاق در میان سطرها پرسه می‌زنند. «پاییز واژه‌ها» در بجنورد یادآور روزهایی است که فرهنگ، دوباره در دل مردم زنده می‌شود.

به گزارش ایرنا، برگ‌ها آرام بر زمین می‌ریزند و هوای مهر، بوی کاغذ و جوهر گرفته است. در این روزهای طلایی پاییز، بجنورد رنگی دیگر به خود گرفته؛ شهری که به‌واسطه برپایی دوازدهمین نمایشگاه کتاب خراسان شمالی و برگزاری هم‌زمان دوره آموزشی «اقلیم قلم»، به پایتخت واژه‌ها و اندیشه‌ها تبدیل شده است.

---

بازار

---

در مصلای امام خمینی(ره)، جایی که صدای ورق خوردن کتاب با همهمه آرام مردم در هم می‌آمیزد، فرهنگ دوباره نفس می‌کشد و عشق به دانستن در چهره بازدیدکنندگان موج می‌زند. اینجا، پاییز نه فصل خزان که فصل رویش دوباره کلمات است.

هر چند سال، با فرا رسیدن فصل کتاب، بجنورد به نگارخانه‌ای از اندیشه تبدیل می‌شود؛ اما امسال حال‌وهوای نمایشگاه رنگی متفاوت دارد.

دوازدهمین نمایشگاه کتاب خراسان شمالی در حالی برپا شده که پس از چند سال وقفه، بیش از ۲۳۰ ناشر از سراسر کشور در آن حضور یافته‌اند و بیش از ۱۷ هزار عنوان کتاب را در معرض دید علاقه‌مندان قرار داده‌اند.

راهروهای طولانی مصلای بجنورد پر از پدران و مادرانی است که کودکانشان را در میان قفسه‌های رنگارنگ می‌گردانند.

صدای خنده کودکان با صدای ورق خوردن کتاب‌ها در هم می‌آمیزد. در چشمان بسیاری از بازدیدکنندگان، برق اشتیاقی دیده می‌شود که گویی پس از سال‌ها دوری از نمایشگاه، دوباره شعله‌ور شده است.

فرهنگ در آغوش مردم

در گوشه‌ای از نمایشگاه، جوانی با شوق از غرفه‌ای به غرفه دیگر می‌رود و میان کتاب‌های داستان، شعر و فلسفه جست‌وجو می‌کند. می‌گوید: برای من کتاب فقط نوشته نیست، نوری است که در دل تاریکی می‌تابد.

در نزدیکی او، بانویی سالخورده کتابی از شعرهای کلاسیک را در دست دارد و آهسته می‌گوید: سال‌ها پیش در همین شهر، از استاد توحدی شعر آموختم... حالا آمده‌ام دوباره عطر شعر را نفس بکشم.

اینجا، کتاب تنها کالایی فرهنگی نیست؛ خاطره‌ای است از سال‌های روشن زندگی، پلی است میان نسل‌ها و واژه‌ای است که مردمان این دیار هنوز با آن زندگی می‌کنند.

اقلیم قلم؛ جایی برای زایش داستان و خیال

هم‌زمان با نمایشگاه کتاب، در اتاقی آرام در طبقه بالای مصلی، صدای گفت‌وگوی نویسندگان جوان شنیده می‌شود.

اینجا، سومین دوره آموزشی اقلیم قلم در حال برگزاری است؛ دوره‌ای که نویسندگان و داستان‌نویسان هشت استان کشور را گرد هم آورده تا از «داستان اقلیمی»، از بوم، از مردم و از ریشه‌های سرزمینشان بنویسند.

مدرس یکی از کارگاه‌ها، واژه‌هایش را آرام و شمرده بر زبان می‌آورد:داستان اگر از دل خاک و لهجه و باور مردم نیاید، بی‌جان می‌شود... اقلیم، روح داستان است.

شرکت‌کنندگان با دقت گوش می‌دهند، یادداشت برمی‌دارند و از تجربه‌های زیسته خود می‌گویند. هرکدام از استانی آمده‌اند، اما در واژه‌ها مرزی نمی‌شناسند.

در این کارگاه‌ها از تعریف بوم در داستان اقلیم‌محور، جذابیت‌های روایی اقلیم در داستان و نقش آداب و رسوم در روایت بومی سخن گفته می‌شود؛ گفت‌وگویی صمیمی میان نویسندگان و فرهنگ‌های گوناگون ایران.

کتاب، یاد شهدا و پیوند ایمان با اندیشه

نمایشگاه امسال، تنها عرصه‌ای برای خرید کتاب نیست؛ بلکه محفلی است برای یادآوری ایمان و ایثار و در کنار غرفه‌های ناشران، نمایشگاهی از آثار مرتبط با دفاع مقدس برپا شده است.

در شب نخست، از طراحی سیاه‌قلم ۵۴ شهید شاخص خراسان شمالی رونمایی می شود؛ طرح‌هایی که نگاه شهیدان را در قاب هنر جاودانه می‌کند و در روزهای بعد نیز کتاب‌هایی همچون «وادی عشق» اثر احمد مرجانی و «خیمه‌ای در معراج» اثر ناصر رستمی با حضور نویسندگان و منتقدان شناخته‌شده رونمایی شدند.

همچنین کارگاه «تاریخ شفاهی و روایت جنگ» با حضور گلعلی بابایی و جواد کامور بخشایش، خاطره‌نگاری را با تجربه ادبی در هم آمیخت و نشان داد که فرهنگ مقاومت، هنوز زنده است و با قلم نسل جدید تداوم می‌یابد.

کتاب در قاب کودکانه

برای کودکان و نوجوانان نیز دنیایی پرشور فراهم شده است و در گوشه‌ای از نمایشگاه، غرفه‌ای با رنگ‌های شاد و طراحی جذاب برپاست که در آن نویسندگان کودک با مخاطبان کوچک خود دیدار می‌کنند.

صدای بلندخوانی داستان‌ها، خنده کودکان و نگاه‌های پرهیجان‌شان، بخشی از روح زنده این رویداد فرهنگی است.

نشست تخصصی «ادبیات کودک و نوجوان» نیز فرصتی شد تا اهل قلم درباره نقش داستان در تربیت فرهنگی نسل نو گفتگو کنند.

پشت صحنه یک رویداد بزرگ

به گفته مهدی آریان مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان شمالی، همه بخش‌های نمایشگاه با همکاری خانه کتاب و ادبیات ایران طراحی شده است و برای کتاب‌های حوزه دفاع مقدس، ۳۵ درصد تخفیف در نظر گرفته شده است.

او می‌گوید: با یارانه ۱۵ میلیارد ریالی و حضور صدها ناشر، این نمایشگاه می‌تواند نه‌تنها خراسان شمالی بلکه شمال‌شرق کشور را به قطب فرهنگی کتاب تبدیل کند.

آریان با اشاره به هم‌زمانی این رویداد با کنگره سه‌هزار شهید استان افزود: امسال کتاب، فرهنگ و ایثار در کنار هم به نمایش گذاشته شده‌اند تا مردم این سرزمین، معنای واقعی فرهنگ ایرانی-اسلامی را لمس کنند.

پاییز کتاب، بهار فرهنگ

در هر گوشه مصلای بجنورد، روایتی از شور فرهنگی جریان دارد. از شاعری که در گوشه‌ای شعر می‌خواند تا نوجوانی که کتاب شعر تازه‌ای را ورق می‌زند.

در میان ازدحام مردم، صدای آشنایی به گوش می‌رسد که می‌گوید: کتاب مثل درخت است، هر فصلش برگ تازه‌ای دارد، و این نمایشگاه، جنگلِ امید ماست.

این روزها در بجنورد، شهر با واژه‌ها زنده است و هر کتاب، چراغی است در دل این پاییز، و هر واژه، برگی است از درختی که ریشه در فرهنگ مردم دارد.

خراسان شمالی بار دیگر نشان داد که فرهنگ، تنها در کتابخانه‌ها نیست؛ در دل مردم، در نگاه دانش‌آموزان، در شعر شاعران و در لبخند کودکان جاری است.

نمایشگاه کتاب خراسان شمالی و نمایشگاه ملی کتاب دفاع مقدس از ۲۷ مهر تا سوم آبان‌ماه در ۲ نوبت صبح و عصر در مصلای امام خمینی(ره) بجنورد برپاست.

رویدادی که نه فقط فروشگاه کتاب، که جشن هم‌نفسی اندیشه‌هاست؛ جایی که کتاب‌ها جان می‌گیرند، واژه‌ها می‌رویند و انسان، دوباره خود را در آیینه فرهنگ بازمی‌یابد.

در این روزهای دل‌انگیز پاییزی، بجنورد به‌راستی به پاییزِ واژه‌ها بدل شده است؛ فصلی برای عاشقان اندیشه، ایمان و فرهنگ.