جهاد ابتدایی در نشست هم‌اندیشی قم بررسی شد

ایرنا/ قم - ایرنا - کرسی ترویجی گروه فقه سیاسی موسوم به هم‌اندیشی فقیهانه با محوریت امنیت، جنگ و دفاع پیشدستانه از منظر فقه جواهری، عصر یکشنبه با حضور استادان و پژوهشگران در سالن جلسه‌های مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایرنا، عضو شورای علمی گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمه اطهار، در نشست فوق مقاله‌ای با موضوع وجوب و ضرورت فقهی جهاد ابتدایی و دفاعی از دیدگاه مراجع و علمای شیعه در عصر غیبت ارائه داد.

---

بازار

---

حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمد قاسمی در سخنان خود با استناد به دیدگاه‌های مراجع شیعه در عصر غیبت اظهار کرد: جهاد ابتدایی، که در فقه معاصر به عنوان دفاع پیشدستانه شناخته می‌شود، اقدامی پیشگیرانه است که برای دفع تهدیدهای احتمالی انجام می‌شود و مشروعیت آن، بر اساس نظر مراجع، نیازمند تحلیل دقیق شرایط و بررسی فقهی است.

وی ادامه داد: جهاد دفاعی نیز واکنشی به تجاوز یا تهدید دشمن است و وجوب آن روشن و قطعی است.

قاسمی افزود: هر ۲ نوع جهاد برای حفظ امنیت جامعه و منافع ملی ضروری هستند، اما تفاوت ماهوی دارند؛ دفاعی واکنش به تجاوز است و جهاد ابتدایی نیز پیشگیری از خطر و در عصر غیبت امام زمان، تعیین حدود و شرایط این دو نوع جهاد باید با دقت و توجه ویژه‌ای انجام شود.

وی تصریح کرد: مراجع عصر حاضر تاکید کرده‌اند حتی در نبود ولی‌فقیه، رعایت ضوابط فقهی و مشروعیت اقدام‌های پیشدستانه الزامی است و تصمیم‌های امنیتی نباید صرفا مبتنی بر نظر فردی باشد.

وی با بررسی نمونه‌های تاریخی، از جمله جنگ ۱۲ روزه اخیر و تهدیدهای رژیم صهیونیستی علیه ایران، تاکید کرد: آموزه‌های فقهی می‌توانند معیارهای دقیقی برای تعیین محدوده مشروعیت اقدام‌های پیشدستانه و واکنشی ارائه دهند و رهبران جامعه را در اتخاذ تصمیم‌های عقلانی و فقهی هدایت کنند.

قاسمی خاطرنشان کرد: تحلیل‌های مستند فقهی، از جمله بررسی وجوب و شرایط جهاد ابتدایی و دفاعی، باید همواره با نگاه امنیتی، اجتماعی و سیاسی صورت گیرد تا کاربرد عملی آن در شرایط امروز قابل استفاده باشد.

اهمیت فضای نقد و تحلیل علمی

دبیر علمی این نشست نیز گفت: هدف از برگزاری این نشست‌ها، فراهم آوردن بستر علمی است که دیدگاه‌های مختلف با دقت مورد بررسی و نقد قرار گیرد، این فرآیند باعث می‌شود استدلال‌ها نه تنها از نظر فقهی بلکه از لحاظ اجتماعی و امنیتی مستند و کاربردی شوند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسین وثوقی‌راد افزود: با تحلیل دقیق ابعاد فقهی، سیاسی و امنیتی موضوع‌هایی مانند دفاع پیشدستانه، می‌توان راهکارهای عملی و علمی برای پژوهش‌های آینده ارائه کرد و مرزهای وظایف فردی و جمعی را در جامعه روشن نمود.

وی همچنین اهمیت تعامل میان استادان حوزه و پژوهشگران دانشگاهی برای ارائه راهکارهای نوین فقهی و حکومتی را مورد اشاره قرار داد و گفت: این تبادل نظرها می‌تواند پژوهش‌های آینده در حوزه فقه سیاسی و امنیت ملی را تقویت کند.

در این نشست، تحلیل‌های مستند فقهی شامل نکته‌های کلیدی مانند وجوب دفاع پیشدستانه، بررسی ابعاد اجتماعی و امنیتی جهاد ابتدایی و ضرورت تطبیق آموزه‌های فقهی با شرایط روز ارائه و تاکید شد که نقد علمی و گفت‌وگوی تخصصی در کرسی‌های آزاداندیشی، امکان ارائه چارچوب‌های عملی و کاربردی در حوزه فقه سیاسی و دفاع پیشدستانه را فراهم می‌کند.

این نشست به همت مرکز پژوهشی فقه و اجتهاد فاضل و کمیته کرسی‌های آزاداندیشی حوزه علمیه استان قم ترتیب یافت.