عکس/ غار باستانی در استان فارس سوراخ‌سوراخ شد!

ایسنا/ قاچاقچیان درون غار تاریخی (اشکفت) در یکی از روستاهای شهرستان سِپیدان در استان فارس را به بهانه یافتن گنج، سوراخ سوراخ کرده‌اند.

سیاوش آریا، کُنشگر و پژوهشگر میراث فرهنگی اظهار کرد: یکی از یادگارهای مهم و ارزشمند فرهنگی کشور که از اهمیت بالایی در شناخت تاریخ ایران برخوردار است و نزد کارشناسان و پژوهشگران جایگاه ویژه‌ای در مطالعه‌های تاریخی و پژوهش‌های باستان‌شناختی و میان‌رشته‌ای دارد، اِشکَفت‌های تاریخی است که با نام غار آن‌ها را می‌شناسیم. برخی از این اِشکفت‌ها زیستی به بلندای تاریخ دارند و از هزاران سال پیش انسان‌های نخستین در آن زندگی می‌کرده و آیین و آداب خویش را در همان اِشکفت‌ها برگزار می‌کردند. برخی از اِشکفت‌ها بر پایۀ داده‌های باستان‌شناختی و اَبزارهای به دست آمده در آن‌ها، از آنِ دوران پیش از تاریخی و یا تاریخی هستند که به شناخت بیشتر ما از این دوران کمک به سزایی خواهند کرد. با این همه، بیشتر این اِشکفت‌ها وضعیت خوبی از نظر حفاظت و نگهداری ندارند و مورد دست ‌درازی سودجویان اَموال تاریخی و فرهنگی و قاچاقچیان قرار گرفته و آسیب جدی به آن‌ها وارد شده است.
وی افزود: یکی از این اِشکفت‌ها که در یکی از روستاهای شهرستان سِپیدان قرار دارد و از وضعیت حفاظتی و نگهداری بدی برخوردار است، مورد دست‌درازی سوداگران اَموال تاریخی و فرهنگی و قاچاقچیان به بهانه‌های یافتن گنجی که وجود خارجی ندارد، قرار گرفته و سودجویان به جان آن افتاده و کف اِشکفت را سوراخ سوراخ کرده و آسیب‌های برگشت‌ناپذیری را به آن وارد کرده‌اند. باید دانست که سودجویان ده‌ها حفاری غیرمجاز در کف این غار انجام داده‌اند. بدتر آن‌که رحمی به سنگ‌های طبیعی درون اِشکفت نکرده و آن‌ها را نیز شکسته و نابود کرده‌اند. همچنین کنار دیواره‌های اِشکفت را با ابزار و آلات حفاری خُرد کرده و شکسته‌اند.

---

بازار

---

حفاری‌های غیرمجاز بر بدنه غار

این کنشگر میراث فرهنگی گفت: آنچه در خُور نگرش بوده، این است که راه‌یابی و دسترسی به غار مورد نظر سخت و دشوار بوده و روشن نیست که سودجویان چگونه و با چه اَنگیزه‌ای دست به حمل وسایل سنگین و اَبزار و آلات حفاری زده‌اند. همچنین برای دستیابی به این اِشکفت باید از کنار روستا گذشت و چگونه دِهیاری روستا که مسئولیت حفاظت و پاسداری از یادمان‌های تاریخی را بر دوش دارد با توجه به سر و صدای ابزارهای حفاری، متوجه موضوع نشده است.

تعداد حفاری‌ها که از گذشته تا اکنون صورت گرفته، قابل توجه است.

آریا ادامه داد: جستار دیگری که باید مورد نگرش قرار گیرد، موضوع تاریخی بودن اِشکفت و  دیگر یادمان‌های تاریخی درون آن است. از اُستودان (جای نگهداری استخوان مردگان در ایران باستان) ساسانی و هاون سنگی گرفته تا سنگ نبشتۀ اسلامی درون اِشکفت که همگی بر ارزش بیش از پیش این اِشکفت تاریخی افزوده و آن را دارای اهمیت بیشتری به ویژه از دید حفاظتی می‌کند.

حفاری‌ها به این غار تاریخی و طبیعی آسیب جبران‌ناپذیری وارد کرده است.

این کنشگر میراث فرهنگی افزود: از دیگر دست‌درازی‌ها و آسیب‌های واردشده در این اِشکفت تاریخی، انبوه یادگاری‌نویسی‌ها با رنگ است که سبب خَدشه‌دار شدن چشم‌اَنداز و یادمان تاریخی و آسیب جدی به آن شده است.

یادگاری‌نویسی‌ها چهره غار تاریخی را مخدوش کرده است.
 

به گفته آریا، این اِشکفت (غار) تاریخی در بلندای ۳۰ متری و در دامنۀ شیبدار کوه، و در شهرستان سپیدان به مرکزیت اَردکان در ۸۰ کیلومتری غربشهر شیراز قرار دارد و ورودی آن در گوشۀ زاویه‌دار کوه است و از کف دره پیدا است. این اِشکفت در کل، طبیعی و آبشاری فصلی در کناره‌های آن پدیدار بوده که چندین دهه است، خشک شده. با این همه، اِشکفت دارای بخش‌های دستکند و سازه‌های الحاقی است. سفال‌های درون و پیرامون اِشکفت [براساس نظر کارشناسان میراث فرهنگی] از دوران تاریخی تا اسلامی را در برمی‌گیرد.

به گفته سیاوش آریا، پژوهشگر میراث فرهنگی، این سنگ نوعی هاون‌سنگی است که از سوی حفاران و گنج‌یاب‌ها تخریب است.

حفارها به بدنه غار نیز آسیب وارد کرده‌ و سنگ‌های آن را شکسته‌اند.
 

استودان ساسانی بر بدنه و بلندای غار
 

نمونه‌ای از سفال‌های تاریخی داخل غار
 

طبیعت تنگه یا دره منتهی به غار

آسیب‌ها و حجم حفاری‌ها در غار قابل توجه است.
 

آخرین خبر فارس در اینستاگرام :
https://instagram.com/fars.online