«ماه تمام» زیر تیغ نقد در نمایشگاه کتاب خراسان‌شمالی

ایرنا/ بجنورد- ایرنا- در هوای معطر نمایشگاه کتاب، «ماه تمام» گلعلی بابایی روی میز نقد نشست؛ کتابی که نور روایت‌هایش از دل خاکریزها می‌گذرد و امروز زیر نگاهی موشکافانه، حقیقتی انسانی از شهید همت را باز می‌خواند.

به گزارش ایرنا، سالن نشست‌های نمایشگاه کتاب، عصر روز چهارشنبه حال و هوایی دیگر داشت. نورهای مهربان سقف، آرام بر چهره حضار می‌ریخت و صدای ورق خوردن کتاب‌ها در گوشه‌ و کنار، مثل نسیمی که از میان باغ خاطره‌ها عبور کند، شنیده می‌شد.

---

بازار

---

قرار بود از «ماه تمام» گفته شود؛ کتابی که نامش، حسی از روشنی در دل تاریکی سال‌های جنگ را تداعی می‌کرد.

رو به روی صندلی‌ها، کتابی آرام گرفته بود؛ بی‌ادعا، بی‌غرور، و در سکوت نجیب جلدش، روایت مردی موج می‌زد که قدس‌منش زیست و آسمانی رفت؛ شهید محمد ابراهیم همت.

جمع، لحظه‌به‌لحظه بی‌تاب‌تر می‌شد تا کلمات نویسنده، گرد و غبار سال‌های دور را از روی حقیقتی انسانی بزداید. گلعلی بابایی راوی این دفتر با نگاهی مطمئن پشت میکروفون ایستاد؛ آن‌چنان که گویی بر بلندای تپه‌ای ایستاده باشد و از دور، خطوط نبرد را ببیند.

او گفت روایت‌های این کتاب قرار است نسل امروز را با شهیدی آشنا کند که در سایه عکس‌ها نمانده؛ مردی که می‌دوید، می‌خندید، خسته می‌شد و می‌جنگید.

سکوتی ظریف در سالن نشست. گویی هرکس، جزئی از همت را از میان سطرها در ذهنش بازسازی کرد؛ـصدای قدم‌هایش در خط مقدم، چفیه‌ای بر گردن، نگاهی که به قدر یک سپیده‌دم روشن بود.

پس از او، دکتر بیژن پروان قدم پیش نهاد؛ منتقدی که آموخته بود چگونه تیغ نقد را بی‌زخم اما برّان به کار ببرد. او ادبیات دفاع مقدس را درختی دانست که تنها با باد نقد می‌بالد.

او سخن از مستندات کرد؛ از اینکه شاید بهتر بود برخی از آنها در پی‌نوشت‌ها پناه بگیرند تا روانی متن خللی نبیند و سخن از روایت عملیات‌هایی که گاهی طولانی‌تر از ریتم این نسل نوشته شده‌اند؛ نسلی که میان صفحه‌نمایش‌ها، تند و پرشتاب زندگی می‌کند.

اما کلام پروان، تندی قضاوت نداشت؛ بلکه نمک دانایی بود بر طعم روایت.

در بخش پرسش و پاسخ، صدای جوانانی برمی‌خاست که شاید جنگ را تنها از قاب تلویزیون‌های خاک‌گرفته کلاس‌ها دیده بودند. نگاهشان، پر از پرسش بود: چگونه می‌توان از آن روزهای آتش و آفتاب نوشت.

چگونه می‌توان نفس داغ خاک جنوب را بر صفحه کاغذ نشاند؟

بابایی بی‌هیچ تکلفی پاسخ داد: با احترام به حقیقت. با گوش سپردن به روایت‌های زنده، با پرهیز از اغراق؛ زیرا قهرمانان واقعی نیازی به ارتفاع مصنوعی ندارند.

در ردیف‌های عقب، چند نسخه از «ماه تمام» آرام در دست خوانندگان می‌درخشید؛ صفحاتشان پر از نشانه‌ها و خط‌های مدادی که انگار می‌گفت؛ این کلمات، در دلم تکان خوردند.

نشست که به پایان رسید، مسیر خروج سالن، آرام‌ آرام پر شد از قدم‌هایی که با اندیشه‌ای تازه برداشته می‌شد. شاید خیلی‌ها آمده بودند تا فقط کتابی نقد شود؛ اما آنچه رخ داد، جانی دوباره بخشیدن به تصویری بود که غبار سال‌ها روی آن نشسته است.

آن روز، «ماه تمام» نه فقط زیر تیغ نقد رفت؛ بلکه در آسمان نگاه‌ها کامل شد.

و سالن، پس از خروج آخرین نفر، همچون صفحه‌ای از کتابی بسته شد،اما عطر روایت همت در هوا باقی ماند.

چهاردهمین نمایشگاه ملی کتاب با ۲۶۹ ناشر از سراسر کشور و بیش از ۱۷ هزار عنوان کتاب ۲۷ مهرماه امسال در مصلای بجنورد گشایش یافت و تا سه آبان ماه فعال است.