ساخت میدان میوه و تره‌بار پایانی بر گرانی و نوسان قیمت‌ها در ایلام

ایرنا/ ایلام- ایرنا - سال‌ها پس از وعده‌های مکرر برای ساماندهی بازار، اکنون احداث میدان مرکزی میوه‌ و تره‌بار ایلام در مسیر اجرایی قرار گرفته است؛ پروژه‌ای که به گفته مسئولان می‌تواند با تمرکز عرضه‌کنندگان و تجمیع دست‌فروشان ثبات قیمتی و نظم اقتصادی را به بازار میوه استان بازگرداند.

به گزارش ایرنا، در بازارهای ایلام، قیمت میوه سال‌هاست طعم نوسان گرفته است؛ از سیب و پرتقال گرفته تا خیار و هندوانه، هر کدام داستانی جدا از سفر طولانی‌شان تا این استان مرزی دارند.

---

بازار

---

ایلام استانی است که بخش عمده نیاز میوه‌ای خود را از استان‌های همجوار از جمله کرمانشاه، همدان، لرستان، خوزستان و یا میادین بزرگ میوه و تره‌بار تهران تأمین می‌کند و مردم این استان به دلیل نبود میدان مرکزی میوه و تره‌بار، هزینه‌های گزافی را برای حمل‌ونقل، انبارداری و توزیع میوه می‌پردازند.

حمل میوه و تره‌بار با کامیون‌هایی از صدها کیلومتر دورتر و در مسیرهای طولانی و کوهستانی، قیمت تمام‌شده هر کیلو میوه را در این استان نسبت به استان‌های همجوار افزایش داده و نبود زیرساخت متمرکز، کار نظارت و تنظیم بازار را دشوار کرده است.

در نتیجه، فروشندگان خُرد ناگزیر شده‌اند هر یک در نقطه‌ای از شهر بساط کنند؛ بساط‌هایی پراکنده که نه خدمات شهری دارند و نه نظارت مستمر و این پراکندگی زمینه‌ نابسامانی و تفاوت قیمت‌ها در سطح شهر را فراهم کرده است.

بر پایه گزارش‌های میدانی خبرنگاران ایرنا مرکز ایلام، میوه‌ای که در استان‌های همجوار همچون کرمانشاه و لرستان با قیمت مصوب کمیسیون تنظیم بازار عرضه می‌شود، در ایلام گاه ۲۰ تا ۳۰ درصد گران‌تر به دست مصرف‌کننده می‌رسد.

نبود «میدان مرکزی میوه و تره‌بار» سبب شده تا عرضه میوه در شرایطی غیرمنسجم و بدون قیمت‌گذاری واحد صورت گیرد؛ موضوعی که در سال‌های اخیر بارها در جلسات تنظیم بازار استان مطرح و یکی از علل مهم افزایش هزینه سبد غذایی مردم عنوان شده است.

با وجود این چالش‌ها، امید تازه‌ای در دل شهر شکل گرفته است؛ پروژه ساخت «میدان بزرگ میوه و تره‌بار ایلام» که از سال ۱۳۹۷ در طرح‌های شهری جای داشت، اکنون با ورود سرمایه‌گذار بخش خصوصی و حمایت شهرداری بار دیگر جان گرفته است.

این پروژه قرار است نه‌ تنها مرکز خرید و فروش عمده میوه باشد، بلکه نقطه ثبات قیمت، کنترل ترافیک شهری و ساماندهی فروشندگان پراکنده شود.

مسئولان می‌گویند با بهره‌برداری از این میدان، تردد کامیون‌ها در مسیرهای شهری کاهش یافته، زنجیره تأمین کوتاه‌تر می‌شود و در نهایت میوه با کیفیت بهتر و قیمت منصفانه‌تر به دست مردم می‌رسد؛ گامی برای بازگرداندن توازن به بازاری که سال‌هاست از سردرگمی رنج می‌برد.

در حالی‌ که نبود فضای ثابت و مناسب برای فروشندگان میوه و تره‌بار، چهره شهر ایلام را سال‌ها با ناهماهنگی‌های بصری، ترافیکی و قیمتی همراه کرده، عملیات ساخت «میدان بزرگ میوه و تره‌بار شهرداری ایلام» اکنون در مراحل اجرایی خود پیش می‌رود.

فروشندگان خُرد و عمده در نبود بازاری متمرکز، هر یک در نقاط مختلف شهر اقدام به عرضه میوه‌های گوناگون می‌کنند؛ شرایطی که هم باعث اختلاف در قیمت‌ها و هم موجب ترافیک در مسیرهای شهری شده است.

یکی از فروشندگان سیار میوه ایلام در این باره توضیح داد که در استان‌های دیگر، میوه درجه‌یک با همین قیمت عرضه می‌شود، در حالی‌که در ایلام کیفیت برخی محصولات پایین‌تر است، چون میدان تخصصی خرید و فروش وجود ندارد.

علی‌محمد رضایی میوه‌فروش قدیمی در خیابان بلوار خرم‌رودی ایلام گفت: ما از نبود میدان میوه ضرر می‌کنیم، نه سود، چون باید از کرمانشاه یا همدان بار بیاوریم و هزینه نیسان و کرایه و خرابی بار هم به قیمت میوه اضافه می‌شود، تازه اگر جایی برای بارگیری درست و حسابی داشتیم، قیمت کمتر درمی‌آمد و هم ما راحت‌تر کار می‌کردیم و هم مردم راضی‌تر بودند.

وی یادآور شد: با این شرایط باید وسط خیابان یا کنار مغازه بار خالی کنیم، شهرداری هم برای سد معبر گیر می‌دهد، گاهی هم کاسب‌های محل و مردم اعتراض می‌کنند و آخر همه ناراضی هستند.

«حسن یاری» راننده نیسان حمل میوه نیز در این باره گفت: ما بیشتر شبانه به سمت ایلام راه می‌افتیم، جاده طولانی است و بعضی وقت‌ها بار میوه خراب می‌شود، به ویژه تابستان‌ها تا به ایلام برسیم نصف میوه‌ها در بار له و خراب می‌شوند،خوب معلوم است که هزینه حمل با محاسبه ضایعات آن، افزایش می‌یابد، اگر میدان مرکزی میوه و تره‌بار بود، کامیون‌ها مستقیم همان‌جا تخلیه می‌کردند و این‌ همه سردرگمی و هزینه اضافی هم نبود.

مریم شکوهی، خانه‌دار ساکن محله سعدی با گلایه از گرانی میوه در مرکز شهر ایلام، گفت: خرید میوه برای ما به هزینه سنگین و خرج جدی تبدیل شده است، در همین هفته سیب و موز گران‌تر شد، در حالی‌ که در کرمانشاه خواهرم می‌گوید ارزان‌تر از ایلام این میوه‌ها را می‌خرند، هر مغازه‌ای هم هر قیمتی بخواهد به مردم میوه می‌فروشد و قیمت‌ها امروز نسبت به روز قبل تفاوت زیادی دارد.

رضا همتی بازنشسته فرهنگی هم در این زمینه اظهار کرد که در همه استان‌ها یک میدان مرکزی میوه و تره‌بار دارند، قیمت‌ها هم آنجا معلوم و مشخص است، اما ما هنوز بعد از سال‌ها، داریم با وانت‌های کنار خیابان سر و کله می‌زنیم، یادم هست که از سال ۹۷ گفته‌اند قرار است میدان درست شود، اما هنوز خبری نیست.

وی گفت: تفاوت قیمت میوه در ایلام با شهرهای دیگر جای تعجب دارد، تابستان که رفتم تهران، سیب و موز خیلی ارزان‌تر از ایلام بود، البته این شامل سایر کال‌ها هم می‌شود و برای خرید بسیاری از کالاها با قیمت کمتر، این همه مسافت را باید به نقاط دورتر برویم.

علی بسطامی کاسب محلی، آسان‌ترین راه کنترل قیمت میوه را تجمع همه فروشنده‌ها در یک میدان مشخص دانست.

او افزود: وقتی هر میوه‌فروشی در یک گوشه شهر بساط کند، نظارت سخت تر است، اما اگر همه یک جا باشند، آن وقت نظارت هم آسان تر خواهد بود.

دیدگاه‌های شهروندان ایلامی نشان می‌دهد که گرانی میوه تنها یک مشکل اقتصادی نیست، بلکه نتیجه زنجیره‌ای از ضعف زیرساخت، نبود میدان مرکزی، هزینه بالای حمل‌ونقل و نبود نظارت است.

هم فروشندگان و هم خریداران از یک حلقه مفقوده سخن می‌گویند و آن «بازاری متمرکز و منظم که قیمت‌ها را به تعادل برساند.»

کلنگ ساخت میدان میوه و تره‌بار ایلام نخستین‌بار در سال ۱۳۹۷ به زمین خورد، اما به‌دلیل کمبود منابع و اختلافات اداری، روند پیشرفت آن بارها متوقف شد.

این طرح در سال ۱۴۰۲ دوباره فعال و با سرمایه‌گذاری مشترک شهرداری و بخش خصوصی به ارزش ۵۰۰ میلیارد تومان از سر گرفته شد.

بر اساس اعلام شهرداری ایلام، سهم شهرداری و سرمایه‌گذار هر کدام ۲۵۰ میلیارد تومان است و پروژه در زمینی به مساحت حدود ۴۶ هزار متر مربع در حال اجراست.

بنا بر طراحی انجام‌شده، ۱۵۲ غرفه فروش، فضاهای خدماتی مانند بانک، آتش‌نشانی، انبار و بخش‌های اداری نیز در این مجموعه پیش‌بینی شده است.

شهردار ایلام: میدان میوه تره‌بار گامی برای تنظیم بازار و کاهش ترافیک است

شهردار ایلام در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به ضرورت اجرای طرح میدان میوه و تره بار گفت: سال‌هاست شهر ایلام از نبود بازار متمرکز میوه و تره‌بار رنج می‌برد؛ پراکندگی فروشندگان ضمن ایجاد ترافیک در نواحی مرکزی شهر، موجب نوسان قیمت‌ها و نارضایتی شهروندان شده که با اجرای این پروژه، شاهد ساماندهی عرضه‌کنندگان و رفع این مشکلات خواهیم بود.

افشین مظفری افزود: عملیات خاک‌برداری، تسطیح و لوله‌گذاری بخش‌های زیرساختی انجام شده و اکنون در مرحله اجرای پی‌سازی هستیم، این میدان در حاشیه شهر ساخته می‌شود تا ضمن تامین نیاز بازار، از تراکم ترافیک در محدوده مرکزی جلوگیری شود.

وی با بیان این که این طرح حدود ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد، یادآور شد که افزون بر غرفه‌های عرضه میوه و تره‌بار ابنیه دیگری چون سردخانه، سورتینگ و بسته‌بندی، باسکول، ایستگاه آتش‌نشانی، رستوران، بانک، نمازخانه و ساختمان مدیریتی نیز برای آن در نظر گرفته شده است.

مظفری اعتبار پروژه را بیش از ۵۲۰ میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: این پروژه به صورت مشارکتی ساخته می‌شود و به طور قطع نقش مهمی در کاهش قیمت عرضه میوه و تره بار و کاهش بار ترافیک شهر خواهد داشت.

یکسان‌سازی نرخ میوه و تره‌بار در ایلام برای رفع نارضایتی شهروندان

معاون خدمات شهری شهرداری ایلام نیز در این باره اظهار کرد که به‌ منظور رفع نارضایتی شهروندان از چندگانگی قیمت‌ها، نرخ‌نامه واحد میوه و تره‌بار در سطح شهر نصب و عرضه این محصولات با همکاری دستگاه‌های نظارتی ساماندهی می‌شود.

نصرت‌الله لطفی گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ میوه در ایلام در برخی موارد از میانگین سایر استان‌ها بالاتر است و یکسان‌سازی قیمت‌ها یکی از مطالبات اصلی مردم به شمار می‌رود.

وی با اشاره به چندگانگی قیمت‌ها در مراکز عرضه میوه در ایلام، افزود: هماهنگی میان دستگاه‌های متولی از جمله جهاد کشاورزی، تعزیرات حکومتی، صمت و اصناف برای مدیریت فرآیند عرضه و نرخ‌گذاری ضروری است.

به گفته لطفی، هوشمندسازی نظام نرخ‌گذاری و ایجاد گشت‌های مشترک نظارتی از برنامه‌های در دست اجراست تا از تخلف و افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها جلوگیری شود.

معاون استاندار: اختلافات باید برطرف شود

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار ایلام نیز با اشاره به برگزاری نشست بررسی وضعیت پروژه میدان مرکزی میوه و تره‌بار با حضور دستگاه‌های مرتبط و شهرداری ایلام، گفت: اختلاف میان شهرداری و سرمایه‌گذار و تأخیر در انجام تعهدات زیرساختی از مهم‌ترین عوامل رکود پروژه در سال‌های گذشته بوده و لازم است دبیرخانه‌ای برای پیگیری تعهدهای دستگاه‌های مرتبط تشکیل تا روند اجرا تسریع یاد.

عباس میرزاد تأکید کرد که نبود میدان مرکزی میوه و تره‌بار از عوامل اصلی افزایش قیمت میوه در استان است و رفع این مشکل تأثیر مستقیم بر کنترل تورم و تعادل بازار خواهد داشت.

وی همچنین خواستار نظارت جدی دستگاه‌های متولی بر اجرای این پروژه و تاکید بر زمان‌بندی تعهدهای دستگاه‌های اجرایی شد.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار ایلام افزود: تاخیر در اجرا موجب ضرر سرمایه‌گذار و طولانی شدن چرخه اجرای پروژه می‌شود که در نهایت باعث افزایش هزینه تمام شده آن برای بهره برداران و تاخیر در استفاده از آن برای مردم استان خواهد شد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که تمرکز بازار میوه و تره‌بار در یک میدان مرکزی می‌تواند ضمن حذف واسطه‌های پراکنده، هزینه حمل‌ونقل و اجاره فضا را کاهش داده و رقابت سالمی میان غرفه‌داران ایجاد کند، عاملی که به ثبات قیمت‌ها در سطح خرده‌فروشی‌های شهر نیز منجر خواهد شد.

به گفته کارشناسان، راه‌اندازی بازار متمرکز، افزون بر کاهش آلودگی و تراکم شهری، زمینه توسعه اشتغال و رونق فعالیت‌های وابسته مانند بسته‌بندی، حمل‌ونقل و خدمات سرمایه‌گذاری را نیز فراهم می‌کند.

اگرچه در ابتدا قرار بود میدان بزرگ میوه و تره‌بار تا پایان سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری برسد، اما بر اساس آخرین برآوردها، تکمیل زیرساخت‌ها و غرفه‌ها تا پایان سال ۱۴۰۵ هدف‌گذاری شده است.

به گفته مسئولان، در صورت تامین به‌موقع امکانات زیربنایی از سوی دستگاه‌های اجرایی، این پروژه می‌تواند یکی از بزرگ‌ترین و مدرن‌ترین مراکز عرضه محصولات کشاورزی در غرب کشور باشد.

پروژه احداث میدان بزرگ میوه و تره‌بار ایلام پس از سال‌ها بلاتکلیفی، اکنون در مسیر عملیاتی شدن قرار گرفته و امید می‌رود با همکاری شهرداری، استانداری و سرمایه‌گذار تا دو سال آینده به بهره‌برداری نهایی برسد.

تحقق این طرح نه‌تنها موجب ساماندهی بازار میوه استان می‌شود، بلکه به کنترل قیمت‌ها، کاهش ترافیک شهری و رضایت شهروندان نیز خواهد انجامید.