موقوفه شوکت‌آباد؛ پیوند ایمان و تولید در خدمت به مردم

ایرنا/ بیرجند – ایرنا-موقوفه شوکت‌آباد بیرجند که حدود یک و نیم قرن از تاریخ وقف آن می‌گذرد، نمونه‌ای ماندگار از پیوند نیکوکارانه میان ایمان، تولید و توسعه پایدار است.

به گزارش ایرنا وقف در فرهنگ اسلامی نه‌تنها یک عمل عبادی و ماندگار برای تقرب به خداوند است، بلکه به عنوان یکی از کارآمدترین ابزارهای اقتصادی در جوامع اسلامی شناخته می‌شود.

---

بازار

---

این سنت حسنه با ایجاد پشتوانه مالی پایدار برای امور خیریه، آموزشی، درمانی و تولیدی، نقشی مؤثر در کاهش فقر، توزیع عادلانه ثروت و رونق فعالیت‌های مردمی دارد. تجربه تاریخی نشان داده است که هرجا وقف با مدیریت علمی و بهره‌وری اقتصادی همراه شود، می‌تواند به موتور محرک توسعه محلی و ملی تبدیل گردد.

در این میان، موقوفه شوکت‌آباد بیرجند نمونه‌ای شاخص از پیوند میان ایمان دینی، تدبیر اقتصادی و خدمت اجتماعی است؛ موقوفه‌ای که با گذشت بیش از یک و نیم قرن، همچنان زنده، پویا و در خدمت مردم خراسان جنوبی قرار دارد.

این موقوفه‌ای با نیت‌های گسترده مذهبی، اجتماعی و عام‌المنفعه از سوی واقفان خیراندیش «امیراسماعیل خان شوکت‌الملک» و «محمدابراهیم خان» با هدایت آیت‌الله محمدهادی هادوی بنیان گذاشته شد و امروز همچنان زنده و پویا در مسیر تحقق نیات واقفان گام برمی‌دارد.

موقوفه شوکت‌آباد در سال ۱۲۷۴ هجری شمسی به ثبت رسید، از کهن‌ترین موقوفات خراسان جنوبی است و با گذشت نزدیک به ۱۳۰ سال، هنوز به عنوان یکی از نمونه‌های موفق اجرای نیت واقف در کشور شناخته می‌شود.

باغ و عمارت تاریخی شوکت‌آباد، از آثار ارزشمند دوره قاجار و متعلق به خاندان شوکت‌الملک بوده و در کنار قنات و اراضی کشاورزی آن، مجموعه‌ای با سابقه‌ای حدود یک و نیم قرن را شکل داده است.

بر اساس اسناد موجود، واقفان این موقوفه، نیت‌هایی عمیق و چندوجهی را در وقف‌نامه خود گنجانده‌اند؛ از برگزاری مراسم ولادت و شهادت ائمه معصومین(ع)، نیمه شعبان و عزاداری‌های مذهبی گرفته تا کمک به ایتام، سادات، نیازمندان دارو و درمان، ازدواج سادات، فعالیت‌های قرآنی و اطعام عزاداران. همین تنوع نیت‌ها سبب شده که این موقوفه علاوه بر بُعد مذهبی، نقش اجتماعی و اقتصادی پررنگی نیز ایفا کند.

از زمین‌های سنتی تا کشاورزی مکانیزه

مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی، در همین خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: در گذشته فعالیت‌های کشاورزی موقوفه شوکت‌آباد در سطحی حدود پنج هکتار انجام می‌شد، اما با برنامه‌ریزی و مدیریت اصولی طی سال‌های اخیر، وسعت این اراضی به حدود ۱۰۰ هکتار افزایش یافته است.

حجت الاسلام پرویز بخشی پور افزود: حدود ۳۰ هکتار از این اراضی به احداث باغ‌های جدید شامل انگور، انار، گل محمدی، پسته و عناب اختصاص دارد و هشت هکتار نیز به صورت مکانیزه زیر کشت محصولات زراعی از جمله یونجه رفته است.

وی یادآور شد: یکی از بخش‌های موفق این طرح، باغ انار فدک با مساحت چهار هکتار است که امسال برداشت محصول آن آغاز شده و از نظر کیفیت و کمیت محصول، عملکردی مطلوب داشته است.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان جنوبی اظهار کرد: این مزرعه با استفاده از روش‌های نوین آبیاری و مدیریت اصولی منابع آب توانسته بهره‌وری قابل توجهی را رقم بزند.

احیای قنات و توسعه دامپروری

یکی از ارکان حیاتی این موقوفه، قنات شوکت‌آباد است که آبدهی آن ۲۰ لیتر بر ثانیه برآورد می‌شود.

طبق گفته مسئولان اوقاف، در صورت لایه‌روبی و مرمت مسیر قنات، میزان آبدهی به ۳۵ لیتر بر ثانیه نیز خواهد رسید که نقشی اساسی در توسعه کشت و احیای اراضی دارد.

تداوم عمل به نیات واقفان

در طول بیش از یک قرن، موقوفه شوکت‌آباد نه تنها از اهداف اولیه خود فاصله نگرفته، بلکه با برنامه‌ریزی و مدیریت علمی، مسیر پویاتری را در پیش گرفته است. درآمدهای حاصل از اراضی کشاورزی و دامپروری در اجرای نیت‌های واقفان صرف می‌شود؛ از برگزاری مراسم مذهبی گرفته تا کمک به ایتام، تأمین دارو و درمان نیازمندان و حمایت از سادات بی‌بضاعت.

به گفته مسئولان اوقاف، توسعه و احیای موقوفات استان خراسان جنوبی یکی از سیاست‌های محوری این اداره‌کل است تا از ظرفیت‌های اقتصادی موقوفات برای تحقق شعار «وقف برای مردم» بهره‌برداری شود.

نگاهی فراتر از وقف سنتی

به گقته مدیرکل اوقاف و امورخیریه خراسان جنوبی این استان با داشتن بیش از ۱۴ هزار و ۸۶۰ نیت وقف، یکی از استان‌های پیشرو در فرهنگ وقف به شمار می‌رود.