خیز سبز خراسان جنوبی در دل کویر؛ ۴۵۶ پویش مردمی برای کاشت نهال اجرا شد

ایرنا/ بیرجند - ایرنا - در دل خشک‌ترین استان کشور، مردم خراسان جنوبی دست در دست هم داده‌اند تا با کاشت ۱۲۵ هزار و ۵۷۰ اصله نهال در قالب ۴۵۶ پویش مردمی، زندگی را دوباره به کویر بازگردانند و سبز شدن حتی در سخت‌ترین شرایط را ممکن کنند.

به گزارش ایرنا، در شرایطی که تغییرات اقلیمی، خشکسالی و کاهش بارندگی‌ها به یکی از دغدغه‌های جدی کشور تبدیل شده، استان خراسان جنوبی با اجرای برنامه‌های گسترده در حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری توانسته گام‌های مؤثری در حفظ پوشش گیاهی و احیای منابع آبی بردارد.

---

بازار

---

از اجرای طرح ملی «کاشت یک میلیارد درخت» تا گسترش نهالستان‌ها و انجام صدها پویش مردمی در نقاط مختلف استان، مجموعه منابع طبیعی خراسان جنوبی به الگوی موفقی در مدیریت سرزمین و سازگاری با کم‌آبی تبدیل شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به تشریح جزئیات طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت، روند توسعه نهالستان‌های استان، پویش‌های نهال‌کاری، طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری پرداخت.

علیرضا نصرآبادی گفت: طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت از اواخر سال ۱۴۰۲ در سطح کشور آغاز شد و شامل فرآیند به‌روزرسانی نهالستان‌ها و ایستگاه‌های تولید نهال در راستای تولید، کاشت، مراقبت و نگهداری نهال و درخت در سراسر کشور است.

وی ادامه داد: این طرح در خصوص الزامات جهانی و هم تأکیدات مقام معظم رهبری درخصوص حفظ منابع طبیعی و گسترش فضای سبز کشور در حال اجرا است.

افزایش نهالستان‌های استان به ۱۹ مرکز فعال

نصرآبادی افزود: در خراسان جنوبی پیش از اجرای طرح، تنها چهار نهالستان فعال وجود داشت که متوسط سالانه ۳۵۰ هزار اصله نهال از گونه‌های مختلف بیابانی و مرتعی تولید می‌کردند، اما با آغاز طرح و اقدامات جهادی صورت‌گرفته، تعداد آن به ۱۹ نهالستان فعال افزایش یافت و اکنون استان از نظر تعداد نهالستان در کشور رتبه نخست را دارد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی ادامه داد: تولید سالانه نهال نیز از ۳۵۰ هزار به بیش از ۲ میلیون اصله افزایش یافته است و در کنار گونه‌های بیابانی و مرتعی، گونه‌های مثمر مانند بادام، زردآلو، توت و سایر میوه‌های هسته‌دار نیز به سبد تولید افزوده شده تا مردم رغبت بیشتری برای کاشت داشته باشند.

وی درباره آینده طرح پس از پایان بازه چهارساله تصریح کرد: این طرح تمام‌شدنی نیست، چراکه زندگی انسان وابسته به پوشش گیاهی و فضای سبز است و هدف از اجرای چهارساله طرح، الگوسازی و نهادینه‌سازی فرهنگ کاشت درخت بود و پس از آن نیز با همان توان و ظرفیت ادامه خواهد یافت.

نصرآبادی عنوان کرد: بخشی از تولید نهال در نهالستان‌ها برای تأمین نیاز استان و بخشی برای تبادل بین‌استانی استفاده می‌شود.

وی با اشاره به تغییرات اقلیمی و کم‌آبی افزود: انتخاب گونه‌های سازگار با اقلیم و کم‌مصرف آب از سیاست‌های اصلی است و مراکز تحقیقاتی و شرکت‌های دانش‌بنیان نیز در اصلاح نژاد و معرفی گونه‌های مقاوم به خشکی همکاری می‌کنند.

طرح بارورسازی ابرها و تأثیر آن بر مراتع

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با اشاره به این سئوال که موضوع بارورسازی ابرها چه نقش در بهبود مراتع استان دارد، گفت: متولی اصلی این موضوع وزارت نیرو و سازمان هواشناسی است، اما این طرح می‌تواند به‌طور مستقیم بر وضعیت مراتع تأثیر بگذارد، چراکه مراتع کاملاً متکی به بارش‌های جوی هستند.

وی ادامه داد: در شرایط نرمال سالانه بیش از ۸۰۰ هزار تن علوفه خشک در استان تولید می‌شود، ولی در خشکسالی اخیر این میزان به ۴۰۰ هزار تن کاهش یافته است و حتی افزایش چند میلی‌متری بارش می‌تواند تولید علوفه و معیشت دامداران را بهبود دهد.

برگزاری ۴۵۶ پویش مردمی کاشت نهال در استان

نصراّبادی با اشاره به اهمیت مشارکت مردمی در طرح کاشت درخت گفت: از آغاز طرح تاکنون ۴۵۶ پویش مردمی کاشت نهال در سطح استان برگزار شده که در آن بیش از ۳۸ هزار نفر شرکت داشته‌اند و در مجموع ۱۲۵ هزار و ۵۷۰ اصله نهال در سطح ۶۹۰ هکتار از اراضی استان کاشته شده است.

وی افزود: این پویش‌ها در مناسبت‌های مختلف تقویمی از جمله پویش مهر سبز در آغاز سال تحصیلی، پویش‌های مشترک با هلال احمر، بسیج، نیروهای نظامی و گروه‌های ورزشی برگزار شده‌اند و هر پویش با مشارکت مستقیم مردم و دستگاه‌ها اجرا می‌شود.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی در پاسخ به پرسشی درباره کاشت نهال در زمان‌های غیر از فصل معمول درختکاری، توضیح داد: در فصولی که زمان طبیعی کاشت نیست، از گونه‌های گلدانی استفاده می‌کنیم تا ریشه در بستر خودش حفظ شود و با مراقبت مناسب، رشد کند و در فصل‌های مناسب مثل اسفند تا اوایل بهار نیز از گونه‌های ریشه‌لخت استفاده می‌شود.

آبخیزداری کوتاه‌ترین راه سازگاری با کم‌آبی است

وی به تشریح پروژه‌های بزرگ حوزه آبخیزداری و آبخوان‌داری پرداخت و گفت: موضوع آبخیزداری از سرشاخه‌های کوهستانی تا دشت‌ها را دربر می‌گیرد و بخش آبخوان‌داری نیز به تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی کمک می‌کند و در خراسان جنوبی با توجه به پراکنش نامناسب بارش‌ها، این طرح‌ها نقش حیاتی دارند.

نصرآبادی با اشاره به طرح‌های مشترک با سپاه پاسداران و قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) افزود: از سال ۱۳۹۶ پروژه‌های مشارکتی متعددی در نقاط صفر مرزی اجرا شد که بدون همکاری سپاه، انجام آن‌ها سال‌ها زمان می‌برد.

وی ادامه داد: همچنین طرح ملی آبخیز تا جالیز از حوزه قنات بلده فردوس به‌عنوان الگوی کشوری آغاز شد و منجر به تفاهم‌نامه سه‌جانبه بین وزارت جهاد کشاورزی، قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) و سازمان منابع طبیعی شد.

وی با اشاره به رتبه دوم خراسان جنوبی در عملکرد آبخیزداری کشور در سال ۱۴۰۳ افزود: تا امروز بیش از ۲ هزار و ۵۷۰ سازه آبخیزداری در سطح استان اجرا شده است که این طرح‌ها علاوه بر کنترل سیلاب، موجب افزایش نفوذ آب، تغذیه آب‌های زیرزمینی و بهبود کیفیت منابع آبی می‌شوند.

مدیرکل منابع طبیعی خراسان جنوبی تأکید کرد: بهترین و کوتاه‌ترین راه سازگاری با خشکسالی، اجرای طرح‌های آبخیزداری است که هم به حفظ منابع آب کمک می‌کند و هم تهدید سیلاب‌ها را به فرصت تبدیل می‌سازد.