تب برفکی در کمین دام‌های خراسان جنوبی؛ واکسیناسیون موثرترین راه پیشگیری

ایرنا/ بیرجند - ایرنا - سویه جدید تب برفکی در کمین دام‌های خراسان جنوبی است. تا کنون ۸۸ درصد از دام‌های سنگین استان واکسینه شده‌اند و تلاش‌ها همچنان برای پیشگیری و مقابله با این بیماری ادامه دارد.

به گزارش ایرنا تب برفکی یک بیماری عفونی و گاهی کشنده ویروسی است که به عنوان طاعون برای صنعت دامداری محسوب می‌شود. این بیماری به سرعت در بین دام‌ها پخش شده و می‌تواند خسارات سنگینی به صنعت دامپروری وارد کند.

---

بازار

---

این بیماری که به نام بیماری «دهان و پا» نیز شناخته می‌شود از طریق ویروسی به نام «آفتوویروس» منتقل می شود. عامل بیماری ابتدا با ایجاد تب شدید در دام آغاز و در ادامه باعث تشکیل تاول‌هایی در دهان و پاهای حیوان می‌شود.

بیماری تب برفکی می‌تواند به لنگش در راه رفتن و کاهش شدید توان تولیدی حیوان منجر شود، از آنجایی که این ویروس از طریق تماس با حیوانات آلوده، ابزار و وسائل آلوده مورد استفاده از جمله انواع سرنگ، سرسوزن، وسائل تلقیح مصنوعی، رفت و آمد وسائط نقلیه و تردد افراد انتقال پیدا می کند، مهار آن نیازمند مراقبت‌های جدی و واکسیناسیون دام‌ها است.

این بیماری نه‌تنها برای دام‌ها خطرناک است، بلکه به دلیل تاثیرات منفی آن بر تولید شیر و گوشت، امنیت غذایی جامعه را تهدید می‌کند و به دلیل تنوع زیاد سویه‌های ویروس (از جمله SAT۱، O و A)، کنترل آن نیازمند واکسیناسیون هدفمند، قرنطینه دقیق و ضدعفونی مداوم محیط است.

ضرورت همکاری دامداران با دامپزشکی

در همین زمینه، یکی از دغدغه‌های اصلی مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی، همکاری بیشتر دامداران با تیم‌های واکسیناسیون است تا بتوان از شیوع بیماری‌هایی واگیرداری مانند تب برفکی جلوگیری کرد.

سیدمحمدمهدی احمدی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، از روند واکسیناسیون دام‌ها در استان و اهمیت رعایت ضوابط بهداشتی برای جلوگیری از بروز این بیماری‌ خبر داد و گفت:تا امروز هیچ گزارشی از موارد جدید تب برفکی در خراسان جنوبی نداشته‌ایم.

وی یادآور شد: آخرین مورد مشاهده شده در استان مربوط به تیر ماه امسال بوده و اکنون واکسیناسیون دام‌ها طبق برنامه‌ریزی‌های قبلی در حال انجام است و پیش‌بینی می‌کنیم که این روند تا پایان آبان ادامه یابد.

مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی در ادامه افزود: واکسیناسیون یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از بیماری‌های دام‌ها است و در این فرآیند هیچ آسیبی به جنین دام‌های باردار وارد نمی‌شود.

وی تصریح کرد: برخی دامداران نگرانی دارند که واکسیناسیون ممکن است موجب سقط جنین در دام‌های باردار شود، اما این نگرانی کاملاً بی‌اساس و اشتباه است چون واکسیناسیون در واقع برای پیشگیری از بیماری‌ها و کاهش آسیب‌ها است و هیچ گونه تأثیر منفی بر جنین ندارد.

احمدی عنوان کرد: اگر شرایط بهداشتی به درستی رعایت شود، هیچ بیماری جدیدی وارد دامداری‌ها نخواهد شد و سلامت دام‌ها به خوبی تأمین خواهد شد. این در حالی است که اگر دامداران ضوابط بهداشتی را نادیده بگیرند، ممکن است بیماری‌های خطرناکی مانند تب برفکی یا دیگر بیماری‌ها به گله دام منتقل شود.

وی در ادامه از دامداران خواست که با همکاری بیشتر با تیم‌های واکسیناسیون و دامپزشکی، از بروز بیماری‌های خطرناک جلوگیری کنند و گفت: ما به‌عنوان بخش دامپزشکی هیچ هدفی جز تأمین سلامت دام‌ها و تأمین غذای سالم برای مردم نداریم.

واکسیناسیون ۸۸ درصد از دام سنگین استان

مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی در خصوص اهمیت آموزش عمومی به دامداران تأکید کرد: مردم باید بدانند که واکسیناسیون یک اقدام پیشگیرانه است و هیچ‌گونه آسیبی به دام‌ها وارد نمی‌کند. در واقع، عدم واکسیناسیون می‌تواند منجر به شیوع بیماری‌های خطرناک و کاهش تولید دام‌ها شود که این مسأله به‌طور مستقیم بر امنیت غذایی جامعه تأثیر می‌گذارد.

وی به وضعیت جمعیت دامی استان اشاره کرد و گفت: اکنون جمعیت دامی استان حدود ۳۰ هزار رأس دام سنگین شامل گاو وگوساله، ۳۰ هزار نفر شتر و یک میلیون و ۶۰۰ هزار رأس دام سبک است که تاکنون بیش از ۸۵ تا ۸۸ درصد از دام‌های سنگین تحت پوشش واکسیناسیون قرار گرفته‌اند.

احمدی تأکید کرد: یکی از مشکلات موجود در دامداری‌ها، عدم وجود حفاظ و کنترل مناسب در برخی از دامداری‌ها و مجتمع‌های دام است که این امر موجب می‌شود که کنترل بیماری‌ها در این مناطق دشوار شود و بیماری‌ها از طریق ناقل‌هایی مانند حیوانات وحشی یا سگ‌ها به دام‌ها منتقل شوند لذا برای جلوگیری از این امر، باید دامداران از ورود دام‌های غریبه و بدون مجوز جلوگیری کنند و شرایط بهداشتی را رعایت کنند.

مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی با اشاره به شماره تلفن ۱۵۱۲ برای گزارش مشکلات و درخواست کمک مردمی از دامپزشکی، اظهار کرد: هر گونه مشکل یا درخواست کمک در این زمینه می‌تواند از طریق این شماره پیگیری شود و همکاران ما در کمترین زمان ممکن پاسخگو خواهند بود.

کمبود نیروی انسانی و امکانات در دامپزشکی

وی به کمبود نیروی انسانی و امکانات در این اداره اشاره کرد و گفت: اکنون ۴۳ درصد از پست‌های سازمانی اداره کل دامپزشکی استان خالی است و به‌ویژه در شهرستان‌های تازه تاسیس مانند عشق‌آباد که پست سازمانی نداریم، با کمبود نیرو مواجه هستیم.

احمدی ادامه داد: همچنین، همکاران ما در شرایط سخت آب و هوایی و با کمبود امکانات در حال انجام وظایف خود هستند و به‌عنوان مثال، همکاران ما باید برای واکسیناسیون دام‌ها مسافت‌های طولانی را طی کنند و در شرایط سخت، بدون امکانات کافی مانند کولر و بخاری در طویله‌ها و دامداری‌ها به انجام وظایف خود بپردازند.

وی همچنین به این نکته اشاره کرد که بسیاری از پرسنل دامپزشکی در معرض خطرات جسمی و بهداشتی قرار دارند و افزود: ۲۷ درصد از پرسنل با بیماری‌های مشترک بین انسان و دام، آسیب‌های فیزیکی ناشی از برخورد با دام و مشکلات بهداشتی ناشی از محیط‌های آلوده در دامداری‌ها روبه‌رو هستند که این موضوع نشان‌دهنده سختی کار آنان است که باید به‌عنوان شغل سخت و زیان‌آور محاسبه شود.

توصیه‌های دامپزشکی برای پیشگیری از تب برفکی

رئیس اداره مبارزه با بیماری‌های دامی اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی هم گفت: تب برفکی یکی از مهم‌ترین بیماری‌های ویروسی واگیر در دام‌ها است که با توجه به شدت واگیری آن، می‌تواند ضرر و زیان‌های اقتصادی بسیاری به دامداران وارد کند.

دکتر علی‌اکبر عندلیبی ادامه داد: با توجه به شرایط سرد هوا در منطقه، افزایش دام‌های کوچ‌رو و افزایش تعداد کانون‌های بیماری در کشور به بیش از ۱۸۵ مورد، احتمال بروز بیماری تب برفکی به شدت افزایش یافته است.

وی تصریح کرد: یکی از اقدامات ضروری برای پیشگیری از تب برفکی، توجه به بیمه دام‌ها است و. دامداران می‌توانند با پرداخت مبلغ کم بیمه، از تخفیف‌های بیمه‌ای بهره‌مند شوند که در صورت اتمام مدت بیمه‌نامه، لازم است که دامداران برای تمدید آن به نزدیک‌ترین دفتر صندوق بیمه محصولات کشاورزی مراجعه کنند.

رئیس اداره مبارزه با بیماری‌های دامی اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی افزود: نقل و انتقال دام‌ها، اعم از گاو، گوسفند، بز و شتر، در داخل و خارج از استان بدون مجوز حمل ممنوع است و اینگونه نقل و انتقالات می‌تواند به انتشار سریع بیماری منجر شود لذا دامداران باید از هرگونه جابجایی غیرمجاز دام جلوگیری کنند.

وی بر لزوم جلوگیری از رفت و آمدهای غیرضروری افراد در واحدهای دامپروری تاکید کرد و گفت: به ویژه افرادی که به‌طور مستقیم با دام و فرآورده‌های دامی در ارتباط هستند، باید از ورود به واحدهای دامپروری اجتناب کنند.

عندلیبی از دامداران خواست تا چاله‌های ضدعفونی درب دامداری‌ها را فعال کرده و به اصول بهداشتی و قرنطینه در مورد افراد و وسایل نقلیه هنگام تردد به دامداری توجه ویژه داشته باشند.

اقدامات فوری در صورت مشاهده دام‌های مشکوک به تب برفکی

وی تأکید کرد: دامداران باید در صورت مشاهده دام‌های غیرواکسن و حساس نسبت به بیماری تب برفکی، مراتب را به‌سرعت به اطلاع شبکه دامپزشکی شهرستان برسانند و برای واکسیناسیون دام‌های خود در اسرع وقت اقدام کنند.

رئیس اداره مبارزه با بیماری‌های دامی اداره کل دامپزشکی خراسان ��نوبی در خصوص مرگ‌ومیر ناگهانی دام‌ها تصریح کرد: این بیماری در دام‌های جوان به‌ویژه بره‌ها و گوساله‌ها می‌تواند باعث مرگ سریع بدون علائم بیماری شود که در این موارد باید مرگ‌ومیر ناگهانی و تلفات را جدی گرفت و فوری اقدام به جداسازی دام‌های بیمار از سایر دام‌ها کرد.

وی ادامه داد: در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک به بیماری، دامداران باید دام‌های بیمار را از دیگر دام‌ها جدا کرده و فوراً به مسئولین بهداشتی فارم یا دامپزشکی گزارش دهند.

عندلیبی با اشاره به عشایر که قصد کوچ دام‌های خود را دارند، گفت: قبل از کوچ دام‌ها به شهرستان مقصد، لازم است که نسبت به واکسیناسیون دام‌ها علیه تب برفکی اقدام کنند.

وی افزود: دامداران باید در صورت خروج دام از دامداری به مقصد میدان دام، کشتارگاه یا دامداری‌های دیگر، دام‌ها را خارج از محوطه دامداری به داخل خودرو منتقل کنند زیرا در بررسی‌های به‌عمل‌آمده، خودروهایی که برای حمل دام استفاده می‌شوند، عامل اصلی انتقال این بیماری خطرناک در دامداری‌های سالم بوده است.

رئیس اداره مبارزه با بیماری‌های دامی اداره کل دامپزشکی خراسان جنوبی همچنین توصیه کرد که دام‌های تازه وارد باید به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز در باربند قرنطینه نگهداری شوند و پس از اطمینان از سلامت آن‌ها، می‌توانند به محوطه عمومی دامداری وارد شوند.

وی با هشدار به دامداران در خصوص سلامت دام‌ها گفت: به گفته دلال‌ها یا فروشندگان دام مبنی بر انجام واکسیناسیون اعتماد نکنند، زیرا به دلیل هزینه‌های بالا، ممکن است تنها دام‌هایی که برای نگهداری شخصی خریداری شده‌اند واکسینه شده باشند، در حالی که دام‌هایی که به قصد فروش عرضه می‌شوند، ممکن است واکسینه نشده باشند.

به گزارش ایرنا، اواخر پاییز سال گذشته شیوع این بیماری در یکی از مجتمع‌های دامداری اسلامیه شهرستان فردوس موجب بروز نگرانی‌هایی شد.

بر اساس بررسی‌ها نقل‌ و انتقال بدون مجوز دام به این مجتمع عامل اصلی انتقال بیماری از خارج استان بوده است.

گرچه انتشار فیلم‌های دردناک از تلف شدن دام‌ها در این مجتمع دامداری قلب‌ها را به درد آورد اما اقدامات به موقع مدیریت بحران و اداره کل دامپزشکی استان کمتر از یک ماه این بیماری واگیر در بین دام‌ها مهار شد.