خشکسالی در شهرکرد تشدید شد؛ ضرورت بازنگری در حکمرانی آب

رحیم علی محمدی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: از سال ۱۳۸۵ تاکنون، روند کاهش بارندگی و افزایش دما در استان چهارمحال و بختیاری ادامه داشته و شهرستان شهرکرد نیز همچون بسیاری از مناطق کشور با پدیده خشکسالی مواجه شده است.

وی با بیان اینکه خشکسالی نتیجه برهم خوردن تعادل میان عرضه و تقاضای آب است، افزود: این پدیده پیامدهای گسترده‌ای در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی به‌همراه داشته و در صورت عدم اصلاح الگوی مصرف، منابع آبی موجود پاسخگوی نیاز جامعه نخواهد بود.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری با اشاره به تغییرات سبک زندگی و افزایش سطح انتظارات مردم، تصریح کرد: در گذشته، مدیریت سنتی و توقعات کمتر به کنترل خشکسالی کمک می‌کرد، اما امروزه با گسترش کشاورزی و افزایش مصرف، فشار بر منابع آبی بیشتر شده است.

علی محمدی ادامه داد: کاهش بارش، افزایش دما، ذوب یخچال‌های طبیعی، کاهش برف، افزایش تبخیر و تعرق گیاهی از جمله عوامل تشدید خشکسالی در منطقه هستند.

وی با انتقاد از عملکرد برخی نهادهای اجرایی گفت: با وجود تدوین برنامه‌های توسعه‌ای متعدد، نبود زیرساخت‌های اجرایی و عدم فرهنگ‌سازی موجب شده بسیاری از این طرح‌ها به‌طور کامل اجرا نشوند؛ موفقیت هر برنامه‌ای نیازمند مشارکت مردم و پذیرش اجتماعی است.

این پژوهشگر حوزه منابع طبیعی با اشاره به چالش‌های سیاسی در مدیریت منابع آب، اظهار کرد: ورود مسائل سیاسی به تصمیم‌گیری‌های آبی یکی از چالش‌های جدی است و قانون باید به‌صورت یکسان و عادلانه در تمام حوزه‌های آبی اجرا شود.

وی افزود: در سال‌های اخیر، بسیاری از تقاضاهای آبی در استان به سمت منابع زیرزمینی هدایت شده‌اند؛ منابعی که میراثی از نسل‌های گذشته بوده و اکنون با برداشت بی‌رویه، تقریباً از بین رفته‌اند.

علی محمدی با هشدار نسبت به انتقال آب بین‌حوزه‌ای بدون بررسی دقیق شرایط مبدأ و مقصد، گفت: این اقدام نه‌تنها راه‌حل پایدار نیست، بلکه می‌تواند بحران را تشدید کند؛ طبق قانون، انتقال آب تنها در صورت وجود آب مازاد در حوزه مبدأ مجاز است و درآمد حاصل از آن باید به‌صورت عادلانه تقسیم شود.

نشست آبخوان‌ها در دشت‌های شهرکرد، خانمیرزا، سفیددشت و بروجن به‌وضوح مشاهده می‌شود

وی پیامدهای خشکسالی را شامل فقر، کاهش تولید، افزایش طوفان‌های گرد و غبار، مهاجرت اجباری، رشد حاشیه‌نشینی، فشار بر زیرساخت‌ها، آسیب به محیط زیست و نشست زمین دانست و افزود: نشست آبخوان‌ها در دشت‌های شهرکرد، خانمیرزا، سفیددشت و بروجن به‌وضوح مشاهده می‌شود و احیای آن‌ها در بسیاری موارد غیرممکن است.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری در پایان با تأکید بر ضرورت بازنگری در حکمرانی آب، خاطرنشان کرد: همراهی مردم در مصرف بهینه آب، اصلاح الگوی مصرف، استفاده از روش‌های نوین آبیاری، فرهنگ‌سازی و اعتمادسازی از سوی نهادهای مسئول از جمله اقدامات ضروری برای عبور از بحران خشکسالی و سازگاری با شرایط اقلیمی فعلی است.