آمار نسبتاً بالای سکته مغزی در چهارمحال و بختیاری!

مجید جعفری، متخصص مغز و اعصاب با بیان اینکه سکته مغزی به دلیل اختلال در خون‌رسانی به مغز، باعث آسیب به بخشی از بافت مغز می‌شود، اظهار کرد: این عارضه معمولاً با علائم موضعی در سیستم اعصاب همراه است که ممکن است به صورت فلج، ضعف اندام‌ها، اختلال تکلم، سرگیجه یا دوبینی ظاهر شوند.

این استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد گفت: سکته‌های مغزی دو نوع هستند، سکته مغزی که به دلیل لخته یا انسداد عروق ایجاد می‌شود و به آن سکته ایسکمیک (ناشی از لخته) می‌گویند، در این نوع سکته، بخشی از بافت مغز از دست می‌رود و حدود ۸۰ درصد سکته‌ها از این نوع هستند.

وی بیان کرد: حدود ۲۰ درصد دیگر، سکته‌های مغزی هستند که در آن‌ها یک رگ در مغز پاره می‌شود و خونریزی اتفاق می‌افتد، این خونریزی باعث علائم موضعی در سیستم مغز و اعصاب، مانند فلج یا اختلال تکلم می‌شود.

جعفری با اشاره به اینکه سکته مغزی در اکثر کشورهای دنیا یکی از دو یا سه علت اصلی مرگ‌ومیر و ناتوانی به شمار می‌رود، توضیح داد: این عارضه نه تنها یک علت مهم مرگ‌ومیر است، به طوری که ۱۰ درصد بیماران سکته مغزی که در بیمارستان بستری می‌شوند به سرعت فوت می‌کنند، از طرفی یک علت مهم ناتوانی است، یعنی ممکن است باعث فلج شود که این فلج ماه‌ها یا سال‌ها برای فرد باقی بماند، یا اختلالاتی مانند مشکلات تکلم و حافظه به صورت دائمی ایجاد کند.

این متخصص مغز و اعصاب گفت: سکته‌های مغزی، چه از نوع ایسکمیک و چه از نوع هموراژیک، دارای مجموعه‌ای از ریزفاکتورها یا عوامل مستعدکننده هستند که می‌توانند زمینه‌ساز بروز سکته در فرد شوند، یکی از مهم‌ترین این ریزفاکتورها سن است، دو سوم موارد سکته‌های مغزی در افراد بالای ۶۰ سال رخ می‌دهد و کمتر از یک سوم آن در سنین پایین‌تر از ۶۰ سال اتفاق می‌افتد.

وی بیان کرد: سکته‌های مغزی که از نوع ایسکمیک یا ناشی از لخته هستند، ریزفاکتورهایی مستعد کننده برای وقوع سکته شامل قند خون بالا، فشار خون بالا، چربی خون بالا، مصرف سیگار و دخانیات و مصرف مواد مخدر می‌شوند، همچنین در سکته‌های مغزی هموراژیک یا خون‌ریزی‌دهنده، مهم‌ترین ریزفاکتور یا عامل مستعدکننده فشار خون بالا است.

جعفری با اشاره به اینکه مصرف دخانیات و سیگار یک ریزفاکتور مساعدکننده برای ایجاد هر دو نوع سکته مغزی است، ادامه داد: اضطراب و استرس به‌عنوان عامل مساعدکننده مطرح هستند و زندگی پر استرس خطر بروز سکته را افزایش می‌دهد، علاوه بر این، ثابت شده که زندگی کم‌تحرک، جدای از چاقی، یک ریزفاکتور مستقل برای ایجاد سکته محسوب می‌شود.

این استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد یادآور شد: سکته مغزی بیماری است که عوامل مختلفی می‌توانند باعث بروز آن شوند، مانند سن، جنسیت و نژاد، ریزفاکتورهای مساعدکننده‌ای هستند که قابل کنترل نبوده و نمی‌توان آن‌ها را تغییر داد.

وی افزود: در مقابل، یکسری از ریزفاکتورها مانند کنترل فشار خون، کنترل قند خون، داشتن رژیم غذایی مناسب، فعالیت فیزیکی کافی و پرهیز از مصرف الکل، دخانیات و سیگار قابل کنترل هستند، با مدیریت و کنترل این عوامل، می‌توان آمار سکته‌های مغزی را کاهش داد.

این متخصص مغز و اعصاب بیلن کرد: رژیم غذایی ناسالم یکی از مهم‌ترین ریزفاکتورهای مستعد کننده سکته مغزی است، مصرف غذای پرچرب و پرنمک باعث افزایش خطر فشار خون بالا می‌شود و فشار خون بالا خود یکی از عوامل مستعدکننده‌ اصلی هم در سکته‌های مغزی خون‌ریزی‌دهنده و هم در سکته‌های مغزی ناشی از لخته است.

جعفری با بیان اینکه در سکته مغزی، ساعات اولیه پس از بروز بیماری اهمیت حیاتی دارد، گفت: اقداماتی که در این ساعات انجام می‌شود تأثیر بسیار بیشتری بر نجات بیمار دارد و درمان‌های انجام‌شده روزها یا هفته‌ها بعد، هرچند مفید هستند، به اندازه اقدامات اولیه اثربخش نخواهند بود، درمان‌ برای بیماران سکته مغزی ۶ ماه تا یک سال بعد نیز ادامه دارد، اما هیچکدام به اندازه درمان‌هایی که در ساعات اولیه انجام می‌شود، مؤثر نیست.

این متخصص مغز و اعصاب در ادامه بیان کرد: زمان طلایی سکته مغزی در ۲۴ ساعت اول و به ویژه ۴/۵ ساعت نخست از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، در این بازه زمانی می‌توان از درمان‌هایی مانند داروهای ضد لخته و در شرایط خاص، وسایل خارج‌کننده لخته در مراکز تخصصی استفاده کرد، همچنین کنترل قند خون و فشار خون و تأمین اکسیژن کافی در ۲۴ ساعت اول می‌تواند وسعت ناحیه سکته را کاهش دهد.

جعفری خاطرنشان کرد: براساس تحقیقات چند سال اخیر، آمار تزریق داروهای مربوط به لخته خون در چهارمحال و بختیاری نسبت به برخی استان‌های دیگر پایین‌تر است، علت اصلی، از دست رفتن زمان طلایی است، زیرا بسیاری از بیماران دیر به بیمارستان منتقل می‌شوند و گاهی زمانی می‌رسند که امکان کمک فوری وجود ندارد، از این رو، اطلاع‌رسانی صحیح و آموزش عمومی بسیار ضروری است تا بیماران سکته مغزی سریع‌تر به مراکز درمانی منتقل شوند و شانس نجات و بهبودی افزایش یابد.