پدافند غیرعامل، ضرورت و مسوولیت همگانی

ایرنا/ زنجان - ایرنا - پیشگیری از تهدید و آسیب امنیتی در حوزه‌های مختلف از جمله زیرساختی، اقتصادی، سیاسی،‌ فرهنگی و سلامت به تدبیر و اتخاذ ساز و کاری جهت دفاع و مقابله نیاز دارد از این رو پدافند غیرعامل نه یک انتخاب بلکه ضرورت و مسوولیت جمعی و همگانی است.

به گزارش خبرنگار ایرنا،‌ آمادگی در برابر هرگونه تهاجم و تعرض به عنوان آمادگی دفاعی مطرح است که به طور معمول با ارتقای سطح توانمندی‌های نظامی و قوا و توانایی‌های فردی و گروهی محقق می‌شود.

---

بازار

---

پدافند غیرعامل نیز که در برابر پدافند عامل و دفاع نظامی قرار دارد، دفاع غیرنظامی و غیرمسلحانه و آمادگی برای جلوگیری از وارد آمدن آسیب و خسارت به زیرساختهای اصلی و تاسیسات مهم در حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله و حوادث غیرطبیعی مانند حملات نظامی دشمن و شرایط جنگی است.

این نوع پدافند در واقع تمهیداتی است که قبل از روی دادن حوادث و تهاجم اندیشیده می شود تا آسیب پذیری زیرساختهای حیاتی کشور به صفر نزدیک شود و تاسیسات در شرایط ایمنی قرار داشته باشند.

اهمیت پدافندغیرعامل نه تنها کمتر از پدافند عامل نیست بلکه این نوع دفاع و آمادگی در زمان های مختلف برای همه کشورها بنا بر موقعیت، اقلیم،‌ شرایط جغرافیایی، امنیتی و سیاسی اهمیت و ضرورت دارد اما آنچه مسلم است اینکه امروزه پدافند غیرعامل در بسیاری از موارد برای کشورها نقش اساسی، تعیین کننده و محافظت کننده و نجات دهنده ایفا می کند.

در شرایطی که با رشد تکنولوژی و فناوری های نوین استفاده از ابزارهای هوشمند نیز افزایش یافته است چهره تهاجم نیز از جنگ در مرزهای زمینی و رو در رو تغییر یافته است، از همین رو می توان دریافت دیگر نمی‌توان در زمان حاضر برای مقابله با تهدیدات تنها به روش های سنتی تکیه کرد. چراکه تحول در جنگ‌ها و تهدیدات جدید، نیاز به بازنگری و تغییر در استراتژی‌های دفاعی و پدافند غیرعامل دارد.

شماری از شهروندان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا نسبت به ناآگاهی و یا اطلاعات بسیار اندک اغلب مردم در خصوص آگاهی از مفاهیم پدافند غیرعامل و نیازها و اقدامات لازم در شرایط بحران و اضطرار تاکید کردند.

در میان این افراد حتی دانش آموزان نیز نسبت به این حوزه اظهار بی اطلاعی کرده و با انبوهی از سوالات و درگیری های ذهنی خواستار اطلاع رسانی و پاسخگویی مدیریت پدافند غیرعامل در این زمینه و افزایش آگاهی های عمومی شدند.

نامانوس و نامفهوم بودن واژه غیرعامل، نحوه رفتار فردی، جمعی و اقداماتی که مدیریت پدافند غیرعامل برای مواقع بحران های طبیعی همچون سیل و زلزله و حوادث غیرطبیعی به خصوص تهاجم دشمن انجام می دهد،‌ نبود آموزش های عمومی به مردم به خصوص در اماکن با جمعیت بالا همچون مساجد و مدارس،‌ نبود پناهگاه و صدای آژیر در جنگ ۱۲ روزه،‌ بی اطلاعی از صحیح بودن استفاده از زیرزمین منازل هنگام حملات نظامی که در جنگ ۱۲ روزه شاهد آن بودیم، نقاط ضعف و قوت شناسایی شده در جنگ ۱۲ روزه،‌ وظایف مردم در مواقع تهاجم، بی اطلاعی از وجود پناهگاه در سطح شهر،‌ فعالیت ها و اقدامات در دستور کار پدافند غیرعامل استان بخشی از سوالاتی بود که تعدادی از افراد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا خواستار پاسخگویی به آن شدند و تاکید کردند: بسیاری از مردم تحصیلات و یا سطح سواد رسانه ای بالایی ندارند که نیازمندی های خود را در این زمینه از میان کتب، منابع علمی و دیگر مراجع بیابند پس آگاهی دهی از سوی مسوولان مرتبط باید عامه فهم و در دسترس همگان باشد.

هفته پدافند غیرعامل با شعار محوری «پدافند غیرعامل؛ تاب‌آوری زیرساختی، پایداری اجتماعی» از پنجم تا یازده آبان ماه، فرصت مناسبی است تا مفاهیم این نوع دفاع بار دیگر برای اذهان عمومی روشن و حساسیت و لزوم توجه مسوولان و دست اندرکاران به این امر مهم بازگو شود.

تشکیل قرارگاه عملیاتی پدافند مردمی در زنجان ضروری است

مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری زنجان با تاکید بر اهمیت پیشگیری از آسیبها، ارتقای توانمندی و آمادگی مقابله با انواع بحرانها، گفت: نقش پدافند غیرعامل در مدیریت حوادث و بحرانها، کاهش هزینه ها و جلوگیری از وارد شدن خسارت به زیرساختها در حوادث و تهدیدها، بسیار حساس و غیرقابل انکار است.

عباس بابایی با بیان اینکه افزایش تاب آوری یکی از اهداف مهم پدافند غیرعامل است،‌ اظهار داشت: با تکمیل زنجیره های لازم در همه بخش ها و حوزه ها و تاکید بر خود حفاظتی سازمانها می توان به پایداری ملی و تحقق اهداف پدافند غیرعامل در کشور بیش از پیش امیدوار بود.

وی به ارایه آموزش های لازم به عنوان محوری ترین برنامه پدافند غیرعامل اشاره و تصریح کرد: آموزش های فردی و گروهی همچنین آموزش در دستگاههای اجرایی بر اساس نیازها و ساختارهای آن با هدف آمادگی برای شرایط اضطرار و بحران باید مورد توجه جدی باشد.

بابایی با تاکید بر اینکه راه اندازی قرارگاه عملیات پدافند مردمی در استان نیز باید مورد توجه قرار گیرد،‌ خاطرنشان کرد:‌ کاستن از شدت و عواقب ناشی از هر نوع آسیب در حوادث طبیعی و غیرطبیعی، به خصوص تهاجمات دشمن بدون استفاده از ابزار نظامی و با بهره مندی از اقدامات فنی و غیرمسلحانه،‌ پدافند غیرعامل محسوب می‌شود که امروز در بسیاری از جوامع مورد توجه است.

وی با بیان اینکه شناخت کافی نسبت به موضوعات مربوط به پدافند غیرعامل در سطح جامعه وجود ندارد و این مفاهیم هنوز آن طوری که باید و شاید جا نیفتاده است، گفت: مهمترین مولفه در این موضوع فرهنگ سازی و نهادینه کردن رعایت آن در بین دستگاههای اجرایی و عموم مردم، آگاه سازی و آموزش همگانی به عنوان نیاز اساسی پدافند غیرعامل است.

بابایی افزود: جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، علاوه بر تجربیات مختلفی که برای مردم و مسوولان داشت، بار دیگر اهمیت پدافند غیرعامل را نیز گوشزد کرد.

وی یادآور شد: به طور معمول جنگ دو بخش دارد یک بخش نظامی که نیروهای مقتدر مسلح جلودار و پرچمدار آن هستند و بخش بعدی آن غیرنظامی و بخش مردمی جنگ است که بسیار مهم و حیاتی جهت تاب آوری و پایداری ملی است.

بابایی ادامه داد: هرچه تاب آوری مردم و همچنین تاب آوری زیرساختهای ملی و استانی افزایش یابد این امر کمک به نیروهای مسلح نیز محسوب می شود تا با پشتوانه قوی مردمی مقابل تهدیدات عمل کنند.

وی با اشاره به اینکه پدافند غیرعامل کلیه اقدامات غیرمسلحانه است که موجب افزایش بازدارندگی و کاهش آسیب پذیری می شود، خاطرنشان کرد: بعد از رسیدن به این سطح از آمادگی موضوع اصلی تداوم فعالیت های ضروری، ارتقای پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابله با تهدیدات دشمن است که تسهیل مدیریت بحران زمانی محقق می شود که زیرساختها به درستی طراحی و حفاظت شوند.

خودحفاظتی و تداوم کارکرد در شرایط اضطرار دو خواسته مهم پدافند غیرعامل از دستگاه‌های اجرایی است

بابایی تصریح کرد: پدافند غیرعامل در مقابله با تهدیدات انسان ساز و تهدیدات نظامی دشمن مطرح است که این تهدیدات انواع مختلف دارد، با توجه به پیشرفت تکنولوژی زمانی تهدیدات فردی، بعد از آن گروهی و اجتماعی بود و در زمان حاضر شکل تهدیدات تیز تغییر یافته است به طور نمونه تهدیدات زیستی که کل جهان با آن مواجه است شیوع ویروس کرونا بود که بیش از ۲ سال کشور را در شرایط خاص و فشارهای مختلفی قرار داد.

وی به تهدیدات سایبری اشاره کرد و افزود: با توجه به اینکه درحال حاضر کل زیرساختهایی که به مردم خدمات رسانی می کنند در فضای مجازی، شبکه های مختلف و در قالب سایت ها و سامانه های مختلف است اگر بسترها آسیب پذیر باشند و الزامات و ملاحظات پدافند غیرعامل را رعایت نکنند از طرف دشمن به فوریت مورد تهاجم قرار می گیرند که نمونه آن را مدتها قبل در حک پمب بنزین ها و یا حمله سایبری به یکی از بانکهای کشور شاهد بودیم.

بابایی اظهار داشت: باید به طیف عظیمی از خدماتی که در فضای مجازی به مردم ارایه می شود توجه داشته باشیم و این درحالی است که مسوولان درصدد هستند تا این تهدیدات را به حداقل ممکن برسانند و با آن مقابله کنند.

وی به پدافند مردم محور، شهری و کالبدی اشاره کرد و گفت: در پدافند شهری باید طراحی ها به گونه ای انجام شود که پناهگاه یکی از این موارد است و پدافند نوین نیز شامل پدافند شیمیایی، هسته ای، پرتویی و پدافند ترکیبی است که در این بحث جنگهای ادراکی و شناختی مطرح است و دشمن برای تغییر افکار و اذهان ملت ایران با تکیه بر ابزار رسانه تلاش دارد.

بابایی بیان کرد: هوش مصنوعی نیز می تواند ابزار جدیدی برای کمک به جنگ شناختی و ادراکی باشد، این تهدیدات نوین است و همه آنها شامل مسائل پدافند غیرعامل می شود پس می توان دریافت که تنها یکی از تهدیدات، نظامی شامل بمباران، عملیات تروریستی و دیگر اقدامات مسلحانه است از هشت مورد بیان شده هفت مورد شامل تهدیدات نوین است که باید با استفاده از پدافند غیرعامل کنترل و با آنها مقابله شود.

مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری زنجان گفت: ۲۲ اصل در پدافند غیرعامل داریم که عمل به هریک از آنها دشمن را در رسیدن به اهداف خود ناکام می گذارد.

وی با بیان اینکه پدافند غیرعامل برای اولین بار در سال ۸۲ به فرمان رهبر معظم انقلاب شکل گرفت در سال ۹۱ دفاتر آن در استان ها راه اندازی شد، گفت: قانون پدافند غیرعامل در سال ۴۰۲ با یک ماده واحده و چهار تبصره در مجلس شورای اسلامی تصویب شد که به لحاظ اجرایی بالاترین مقام هر دستگاه اجرایی مسوول پدافند غیرعامل آن دستگاه است.

زنجان در اجرای دستوالعمل‌های کمیته پدافند غیرعامل از استان های موفق کشور است

معاون بسیج و امور استان‌های سازمان پدافند غیرعامل نیز در این خصوص گفت:‌ استان زنجان در حوزه اجرایی سازی و عملیاتی کردن دستورالعمل های ابلاغی کمیته دائمی پدافند غیرعامل جزو استانهای موفق کشور بوده است.

سرتیپ دوم پاسدار محمدعلی قمی افزود: زنجان در این حوزه با اجرای چند طرح الگوی کشوری است که از آن جمله دوگانه سوز کردن نانوایی ها که از طرح های پدافند غیرعامل است زنجان در جزو استانهای پیشتاز است به طوریکه هم اکنون از یک هزار و ۵۷۶ واحد نانوایی فعال در استان ۲۵۹ واحد سوخت دوگانه دارند.

تا پایان امسال ۳۰ درصد نانوایی های کشور به سوخت دوم و جایگزین مجهز می شوند.وی اظهار داشت: با اجرای طرح کشوری شهید آبشناسان در این حوزه برنامه ریزی شده است که تا پایان امسال ۳۰ درصد نانوایی ها به سوخت دوم و جایگزین و تجهیزات تامین برق مجهز شوند تا در مواقع قطعی برق و افت فشار گاز تامین نان مردم با مشکل مواجه نشود.

قمی تصریح کرد:‌ طی یک سال گذشته قانون پدافند غیرعامل ابلاغ و به دستگاه‌های اجرایی ارسال شد که در این قانون وظایف دستگاه‌های اجرایی در این حوزه مشخص شده و مسئولیت اجرای آن با استانداران است.

وی با بیان اینکه امروز حوزه تهدیدات دشمن بسیار گسترده است و در کنار تهدیدات سایبری، زیستی و شیمیایی، در حوزه‌های مردم محور، کالبدی، الکترونیک و زیرساختی نیز این تهدیدات را شاهد هستیم، برگشت‌پذیری توان، حفظ ارتقای آمادگی و کاهش آسیب‌پذیری را از جمله اهداف پدافند غیرعامل بیان کرد و گفت:‌ دستگاه‌های زیرساختی و خدمات‌رسان باید این مهم را مورد توجه قرار دهند.

تاب‌آوری زیرساختهای حیاتی استان زنجان باید تقویت شود

استاندار زنجان نیز با تاکید بر لزوم برنامه‌ریزی برای تقویت تاب‌آوری زیرساخت‌های حیاتی استان با توجه به تهدیدات سخت، نیمه‌سخت و نرم دشمنان به‌ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی، گفت: هدف دشمنان، ایجاد فروپاشی داخلی و تضعیف تاب‌آوری اجتماعی از طریق نارضایتی عمومی است و دستگاه‌های اجرایی باید با اجرای الزامات پدافند غیرعامل، در کاهش آسیب‌پذیری و افزایش آمادگی نقش‌آفرینی کنند.

محسن صادقی با تاکید بر اینکه آگاهی های عمومی نیز باید در خصوص پدافندغیرعامل افزایش یابد،‌ افزود: دستگاههای اجرایی نیز باید نسبت به ایجاد زیرساخت‌ها و نگهداری از آنها در حوزه پدافند غیرعامل اقدام و اعتبارات لازم را در این زمینه تامین و برنامه ریزی برای تداوم زنجیره خدمات را مورد توجه قرار دهند.

دستگاههای اجرایی استان نسبت به ایجاد زیرساختها و نگهداری از آنها در حوزه پدافند غیرعامل اقدام کنند.وی اظهار داشت: پدافند غیرعامل یکی از اصلی ترین راهبردهای نظام مقدس جمهوری اسلامی در تغییر معادلات دشمنان در تهاجم به ایران عزیز به ویژه در جنگ‌های ترکیبی و نوین محسوب می شود.

وی تصریح کرد: تهدیدات و شرارت‌های اخیر رژیم منحوس صهیونیستی با حمایت ترامپ جنایتکار در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه علیه نظام اسلامی و شهادت بیش از یک هزار نفر از هموطنان عزیز، فرماندهان، دانشمندان و نیروهای مسلح کشور در یک عملیات ترکیبی و چند بُعدی ( نظامی، سایبری، تروریستی و ...) بار دیگر یادآور اهمیت روزافزون پدافند غیرعامل و تدابیر رهبر معظم انقلاب در خصوص اتخاذ تدابیر پیشگیرانه، ارتقای تاب‌آوری، کاهش آسیب پذیری‌ها و مصون‌سازی زیرساخت‌ها در جهت افزایش بازدارندگی در مقابل هرگونه تهدید می باشد.

استاندار زنجان تاکید کرد: این آمادگی یقینا موجب مصون‌سازی و بازدارندگی کشور، آرامش اقتصادی و حفظ انسجام اجتماعی خواهد شد.

صادقی گفت: بی تردید دستگاه های اجرایی در شرایط فعلی همانگونه که در این جنگ ۱۲ روزه نشان دادند با درک عمیق از تمامی تهدیدات و به ویژه تهدیدات نوین، در راستای رعایت الزامات و ملاحظات پدافند غیرعامل اقدامات عملی و موثری را سرلوحه کار خود قرار داده و با آمادگی و هوشیاری کامل، ضمن شناسایی و رصد و پایش تهدیدات و روند تغییرات آن‌ها با تکیه بر اصول و ملاحظات مربوطه در جهت تحقق اهداف پدافند غیرعامل اقدام و کماکان در همه زیرساخت‌ها، الزامات پدافند غیرعامل را در حوزه های مسئولیتی خود تکمیل و تقویت خواهند کرد.

سازمان پدافند غیرعامل کشور در سال ۸۲ با ابلاغ رهبر معظم انقلاب تشکیل شد و ۲۲ سال است که این سازمان با هدف مقابله با تهدیدهای دشمن فعالیت می کند.