تالاب نئور اردبیل، فرصت سرمایه‌گذاری در گردشگری سبز

ایرنا/ اردبیل - ایرنا - قلم پروردگار تالابی با نام "نئور" را بر فراز کوهستانی مرتفع در اردبیل نقاشی کرده که از مناطق تحت نظر سازمان حفاظت محیط زیست است، اما با توجه به علاقه دوست‌داران طبیعت، فرصتی برای سرمایه‌گذاری گردشگری نیز محسوب می شود.

به گزارش ایرنا، تالاب نئور استان اردبیل به دلیل ویژگی‌های طبیعی خاص یکی از پایگاه‌های اصلی تحقیقاتی سازمان حفاظت محیط‌ زیست در حوزه آبزیان است و آب شیرین آن از چشمه‌ها، نزولات جوی و ذوب برف کوه‌های اطراف تغذیه می‌شود و از تنوع زیستی بالایی برخوردار است.

---

بازار

---

مدیر تالاب‌های اداره‌کل حفاظت محیط‌ زیست استان اردبیل درباره اهمیت نئور گفت: تالاب نئور به‌ عنوان بزرگ‌ترین تالاب آب شیرین این استان با برخورداری از موقعیت منحصربفرد کوهستانی، تنوع زیستی بالا و وجود نوعی میگو با عنوان گاماروس از جایگاه ویژه‌ای در میان تالاب‌های کشور برخوردار است.

تالاب نئور در ارتفاع ۲ هزار و ۵۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و با ۲ پاسگاه حفاظتی و استقرار محیط‌بانان به‌صورت شبانه‌روزی تحت حفاظت است

حاتم فرضی‌زاده اظهار کرد: نئور یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های طبیعی شمال‌غرب کشور است که از نظر جاذبه‌های گردشگری و تأثیر بر معیشت اهالی منطقه اهمیت فراوانی دارد و با مناظر چشم‌نواز و چمن‌زارهای بکر همه‌ساله میزبان گردشگران و طبیعت‌دوستان بسیاری است.

وی افزود: نئور علاوه بر نقش اکولوژیک، در زمینه تامین علوفه دام، موقعیت مناسب برای زنبورداری، تلطیف هوای منطقه و رونق گردشگری روستایی اثر مستقیم بر زندگی مردم دارد و بیش از ۳۰ چشمه طبیعی کوچک و بزرگ در اطراف تالاب وجود دارد و این چشمه‌ها منابع اصلی تامین آب نئور هستند و به پایداری اکوسیستم منطقه کمک می‌کنند.

وی ادامه داد: تالاب نئور در ارتفاع ۲ هزار و ۵۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و با ۲ پاسگاه حفاظتی و استقرار محیط‌بانان به‌صورت شبانه‌روزی تحت حفاظت است ، این تالاب بخشی از منطقه حفاظت‌ شده نئور با مساحت بیش از چهار هزار و ۲۸۳ هکتار محسوب می شود که از سال ۱۳۴۸ تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار گرفته است.

ویژگی‌های زیست محیطی نئور

طبق اعلام مسئول روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اردبیل، تالاب حدود ۵۶۰ هکتار وسعت دارد و در ارتفاعات تالش از رشته‌ کوه البرز غربی و در ۴۸ کیلومتری جنوب‌ شرقی شهرستان اردبیل واقع شده است ، زیبایی بی‌نظیر، آب‌ و هوای دل‌انگیز تابستانی و پرورش ماهی قزل‌آلا سبب شده هر سال جمع زیادی از گردشگران داخلی و مسافران سایر استان‌ها برای صید ورزشی و استفاده از طبیعت ناب به نئور سفر کنند.

قربان بدل زاده افزود: عمیق‌ترین قسمت تالاب نئور حدود ۱۱ متر و میانگین عمق تالاب نئور حدود ۶ متر بوده ، آب دریاچه از طریق رودخانه هیر با قره‌سو ارتباط دارد و سبب استمرار جریان زیستی منطقه می‌شود.

وی افزود: سطح این تالاب به دلیل ویژگی‌های طبیعی خاص، حدود ۶ ماه از سال یخ‌زده است و ضخامت یخ در برخی ایام به ۸۰ سانتی‌متر می‌رسد و در میان زیستمندان سخت‌پوست یا میگوی «گاماروس» بیشترین جمعیت را در نئور دارد.

وی ادامه داد: به‌واسطه فراوانی این موجود زیستگاه نئور به محل مطلوبی برای پرورش ماهی قزل‌آلا تبدیل شده است ، این آبزی همچنین نقش مؤثری در کنترل حشرات موذی دارد ، از دیگر گونه‌های موجود می‌توان به زالو، صدف‌های دوکفه‌ای، سمور آبی (شنگ) و پرندگان مهاجر اشاره کرد که نئور برای آنها استراحتگاه امنی محسوب می‌شود.

او بیان کرد: اکوسیستم نئور با تنوع گیاهی و جانوری چشمگیر شامل ۷۰ گونه گیاهی دارویی و صنعتی و حدود ۹۰ گونه جانوری بومی و مهاجر است و هفت گونه آبزی، ۲ گونه دوزیست، ۱۰ گونه خزنده، ۲۳ گونه پستاندار و ۴۸ گونه پرنده را در بر می‌گیرد.

نئور، نمونه موفق برنامه احیای تالاب‌ها

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل هم گفت: نئور از تنوع زیستی بالا برخوردار است و گونه‌های زنده زمین‌زی و آبزی در مرز طبیعی کرانه آن زیست می‌کنند و در حوضه آبریز نئور نیز، مجموعه‌ای از گیاهان استپی و کشتزارهای گندم، جو، عدس و نخود به چشم می‌خورد که نشانگر هم‌زیستی متوازن میان طبیعت و فعالیت انسانی است.

کیومرث سفیدی افزود: گونه غالب گیاهی داخل تالاب نئور «بارهنگ آبی» است و این تالاب با موقعیت منحصربه‌فرد، تنوع زیستی فراوان و چشم‌اندازی بی‌همتا، نه‌تنها میراث طبیعی اردبیل بلکه یکی از ذخیره‌گاه‌های ارزشمند زیست‌محیطی کشور است.

نئور نمونه موفقی از برنامه احیای تالاب‌هاست و جوامع محلی نیز می‌توانند نقش پررنگ و غیرقابل انکاری در حفاظت از تالاب ایفا کنند

وی تصریح کرد: پیش از پیروزی انقلاب اسلامی تعدادی ماهی به نام قزل‌آلای رنگین کمانی در نئور رهاسازی کردند که در عمل موجب تغییراتی در جمعیت جانوری تالاب شده است.

سفیدی با اشاره به آسیب‌های دستکاری در زیست‌سازگان (اکوسیستم) نئور و کاهش ارزش‌های حفاظتی تالاب افزود: با توجه به تغییراتی که در جمعیت ماهیان نئور رخ داد و تکثیر گونه مهاجمی به نام کاراس که میگوی خاص این منطقه (گاماروس) را تهدید کرد تالاب در حال از بین رفتن بود و حتی هنگام حضور در محدوده آن بوی نامطبوعی احساس می‌شد.

وی با اشاره به زمان‌بر بودن فرایند احیای این تالاب اظهار کرد: نئور نمونه موفقی از برنامه احیای تالاب‌هاست و امیدواریم بتوانیم همین روند را ادامه دهیم و پیش ببریم ، جوامع محلی نیز می‌توانند نقش پررنگ و غیرقابل انکاری در حفاظت از تالاب ایفا کنند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل بیان کرد: فقط محدوده معینی از دریاچه نئور در اختیار این اداره‌کل است و زمین‌های مجاور تحت مدیریت اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری قرار دارد و برای جلوگیری از آسیب به زیست‌سازگان منطقه باید اقدامی بین بخشی انجام شود یا دست‌کم مدیریت بخش‌هایی به سازمان حفاظت محیط زیست سپرده شود.

تقاضای بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در نئور

معاون سرمایه‌گذاری اداره‌کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی استان اردبیل از مشخص شدن محدوده‌های قابل سرمایه‌گذاری گردشگری بخش خصوصی در تالاب نئور با لحاظ شرایط زیست بوم، جامعه محلی و الزامات دستگاه‌های مختلف خبر داد.

نگار سریع الاطلاق در بررسی محوطه تالاب نئور اظهار کرد: چند متقاضی سرمایه‌گذاری برای این منطقه وجود دارد و طرح‌های آنها را بررسی می کنیم تا در چهارچوب کلی با تعامل دستگاه‌های مرتبط سرمایه‌گذاری محقق شود.

وی ادامه داد: سرمایه‌گذاری در این منطقه در چهارچوب مطالعات زیست محیطی و مدیریت گردشگری تالاب نئور و بر اساس پهنه‌بندی و تعیین کاربری‌ها انجام خواهد گرفت.

تالاب ها در طبیعت و محیط زیست تاثیر بسیاری دارند و حفاظت از تالاب ها جزو برنامه‌های اساسی و اولویت دار سازمان حفاظت محیط زیست است ، خشک شدن تالاب‌ها آنها را به کانون‌های گرد و غبار تبدیل می‌کند که در این صورت زندگی برای جوامع محلی و حتی کیلومترها دورتر از آن تالاب دشوار خواهد شد و مهاجرت را به همراه خواهد داشت.

ایران یکی از کشورهای عضو کنوانسیون رامسر است؛ معاهده‌ای بین‌المللی که با هدف حفاظت از تالاب‌ها و استفاده خردمندانه از منابع آنها شکل گرفته است، با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و نقش تالاب‌ها در مقابله با بحران‌های زیست‌محیطی منطقه‌ای، مدیریت پایدار این اکوسیستم‌ها نه‌تنها یک ضرورت ملی، بلکه یک مسئولیت جهانی است.

تالاب‌ها، قلب تپنده طبیعت ایران هستند؛ اما به اذعان کارشناسان محیط زیست این قلب در حال ایستادن است و اگر اقدامات موثر و پایدار برای حفاظت و احیای آنها صورت نگیرد، پیامدهای آن نه‌تنها دامن‌گیر محیط زیست، بلکه زندگی انسانی، اقتصاد محلی و امنیت اجتماعی خواهد شد، مدیریت پایدار تالاب‌ها، ضرورتی فوری و حیاتی است که نیازمند عزم ملی، مشارکت مردمی و حمایت بین‌المللی است.

استان اردبیل در شمال غرب ایران واقع شده است.