واکاوی یک شکاف حفاظتی در سرنوشت درخت کهنسال اقلید

ایرنا/ افراد ناشناسی با ابزار برقی، بخشی از شاخههای درخت گردوی ۵۰۰ سالهای را قطع کردند که شماره ملی ۱۲۵۷ را بر تن داشت؛ این رویداد تلخ، یک شکاف عمیق در حفاظت از میراث ملی را آشکار کرد و سرنوشت این سرمایه طبیعی را به مخاطره انداخت.
بر اساس بازدید میدانی و گواهی ساکنان محلی، این اقدام به صورت غیرکارشناسی و با استفاده از ابزار برقی انجام شده است؛ با این حال، هیچ نهاد یا دستگاه متولی، مسئولیت این اقدام را تاکنون نپذیرفته است و این سکوت و سلب مسئولیت، به وضوح شکاف خطرناک در نظام حفاظتی را نشان میدهد.
این درخت کهنسال اکنون در مرکز شهر اقلید و در حرم امامزاده عبدالرحمن(ع) ایستاده است، اما آثار زخمهای عمیق را بر تن خود حمل میکند؛ تنه آن نه تنها جای برشها را نشان میدهد، بلکه از آثار سوختگی نیز رنج میبرد و این موجود زنده، در میان ازدحام و تردد روزمره، بیپناه باقی مانده است.

زخمهای بیپناه بر تن تاریخ
بر اساس بازدیدهای میدانی، درخت گردوی کهنسال اقلید در شرایطی قرار دارد که نیازمند توجه ویژه است؛ بخشی از تنه درخت دچار آسیبدیدگی شده و آثار سوختگی در قسمتهایی از آن مشاهده میشود.
همچنین این درخت در محیطی قرار دارد که در معرض تردد و فعالیتهای روزمره شهروندان است.
در خصوص اقدامات حفاظتی انجامشده، محمدرضا قلندری، رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اقلید اظهار کرد: پیگیری برای شناسایی و برخورد با عوامل این اقدام ادامه دارد.
قلندری، همچنین حفاظت از این میراث طبیعی را وظیفهای عمومی دانسته است.

دیدگاه نهادهای مرتبط
مرتضی رنجبر، رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان اقلید هم، به وجود برخی مشکلات پیشین اشاره کرد و گفت: پیشتر بخشی از شاخههای این درخت بر زمین افتاده و قسمتی از تنه آن دچار آسیب شده بود که ایجاد مزاحمت برای مراجعهکنندگان و به خصوص سالمندان داشت.
از سوی دیگر، علی نجفی، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری اقلید، با بیان اینکه درختان واقع در محدوده شهری خارج از حوزه مدیریت این اداره هستند، خاطرنشان کرد: وظیفه حفاظت از این درختان بر عهده نهادهای محلی و شهری است.

ملاحظات کارشناسی
غلامحسین برخوردار، فعال محیط زیست از انجمن همیاران و پاکسازان محیط زیست اقلید، نیز بر ضرورت حفاظت مستمر از درختان کهنسال تاکید کرد.
به باور وی، حفاظت پیشگیرانه میتواند از گسترش آفات، بیماریها و آسیبهای غیرضروری جلوگیری کند.
کارشناسان بر این باورند که حفاظت مؤثر از چنین آثاری نیازمند هماهنگی بین نهادهای مربوطه و مشارکت جامعه محلی است.
همچنین نظارت دورهای و انجام اقدامات حفاظتی میتواند در حفظ و نگهداری این قبیل آثار طبیعی کمک کننده باشد.

راه نجات
درخت گردوی کهنسال اقلید به عنوان یک اثر ثبتشده ملی، از جایگاه ویژهای در میراث طبیعی کشور برخوردار است؛ شرایط کنونی این درخت و رویدادهای رخ داده، لزوم توجه به سازوکارهای حفاظتی را نشان میدهد.
به نظر میرسد برنامهریزی یکپارچه برای حفاظت از این اثر، با مشارکت نهادهای مربوط و جامعه محلی، بتواند در نگهداری بهتر این سرمایه طبیعی موثر باشد.
همچنین تعیین روشن وظایف و هماهنگی میاندستگاهی میتواند به ارتقای سطح حفاظتی این گونه آثار کمک کند.

















