دانش‌آموخته دکترای محیط زیست: کوهنوردان در خط مقدم حفاظت از زیست‌بوم‌های مرتفع باشند

ایسنا/ یک دانش‌آموخته دکترای محیط زیست گفت: کوهنوردان امروز، بیش از آنکه فاتح قله‌ها باشند، باید حافظان زیست‌بوم‌هایی باشند که در سکوت، زیر فشار خشکسالی و تغییرات اقلیم، نفس می‌کشند. رسالت آن‌ها دیگر تنها فتح ارتفاعات نیست بلکه تبیین اهمیت کوه‌ها برای جامعه‌ای است که حیاتش به آن‌ها گره خورده.

ظمحمد فیضی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: کوه‌ها به‌عنوان یکی از اکوسیستم‌های حیاتی زمین، نقشی بنیادین در استمرار زندگی بشر ایفا می‌کنند، این زیست‌بوم‌های مرتفع و گاه دست‌نیافتنی، نه‌تنها سرچشمه‌های اصلی آب شیرین جهان را در خود جای داده‌اند، بلکه با تنوع زیستی منحصربه‌فرد، تنظیم اقلیم و ارزش‌های فرهنگی و اقتصادی، ستون فقرات تعادل طبیعی سیاره محسوب می‌شوند. در شرایط بحرانی کنونی که خشکسالی‌های گسترده و تغییرات اقلیمی به تهدیدی جدی برای منابع طبیعی بدل شده‌اند، رسالت کوهنوردان و طبیعت‌دوستان در حفاظت از زیستگاه‌های کوهستانی اهمیتی دوچندان یافته است.

---

بازار

---

وی با اشاره به جایگاه حیاتی کوه‌ها در چرخه زیستی زمین خاطرنشان کرد: کوه‌ها به‌عنوان قلعه‌های آب و سدهای طبیعی، نقش بی‌بدیلی در حفظ نزولات آسمانی دارند.

دانش‌آموخته دکترای محیط زیست و مدرس دانشگاه ایلام توضیح داد: بیش از نیمی از آب شیرین جهان از کوه‌ها تأمین می‌شود و رودخانه‌های بزرگ از دل این ارتفاعات سرچشمه می‌گیرند بنابراین حفاظت از این منابع، مستقیماً با امنیت آبی جوامع انسانی گره خورده است.

وی خاطرنشان کرد: کوه‌ها زیستگاه گونه‌هایی منحصربه‌فرد از گیاهان و جانوران هستند که در هیچ نقطه دیگری از جهان یافت نمی‌شوند. این تنوع زیستی نه‌تنها برای حفظ تعادل اکولوژیکی ضروری است بلکه در حوزه‌هایی چون کشاورزی، داروسازی و تحقیقات علمی نیز کاربردهای گسترده دارد.

به گفته فیضی، باور به اینکه کوه‌ها صرفاً محل صعود و فتح هستند، باید جای خود را به درک عمیق‌تری از کوه‌ها به‌عنوان زیستگاه‌هایی شکننده و ارزشمند بدهد.

وی همچنین به نقش کوه‌ها در تنظیم اقلیم اشاره کرد و گفت: این ارتفاعات با تأثیرگذاری بر الگوهای بارش، دما و جریان‌های هوا، به تعادل اقلیمی در مناطق مختلف کمک می‌کنند.

این مدرس محیط زیست منابع معدنی، انرژی‌های تجدیدپذیر و فرصت‌های اقتصادی مانند گردشگری و کشاورزی را از دیگر ظرفیت‌های کوهستانی برشمرد و افزود: کوه‌ها در فرهنگ‌ها و ادیان مختلف نیز جایگاهی مقدس دارند و همواره به‌عنوان مکان‌هایی برای آرامش، الهام و تفکر شناخته شده‌اند.

فیضی به رسالت کوهنوردان در شرایط بحرانی خشکسالی و تغییرات اقلیمی پرداخت و گفت: کوهنوردان به‌واسطه ارتباط مستقیم با طبیعت کوهستانی، می‌توانند نقش کلیدی در حفاظت از این زیستگاه‌ها ایفا کنند.

وی مستندسازی تغییرات محیطی مانند ذوب یخچال‌ها، کاهش پوشش گیاهی و به‌اشتراک‌گذاری این مشاهدات در شبکه‌های اجتماعی را از جمله اقدامات مؤثر در آگاهی‌بخشی عمومی دانست.

فیضی با تأکید بر ضرورت رعایت اصول «بدون ردپا» در فعالیت‌های کوهنوردی، تشریح کرد: جمع‌آوری زباله‌ها، اجتناب از آسیب به پوشش گیاهی و مشارکت در پروژه‌های احیای اکوسیستم مانند کاشت درخت یا تثبیت خاک، از جمله راهکارهای عملی برای حفاظت از محیط کوهستانی است.

این دانش‌آموخته محیط زیست همچنین نظارت و گزارش‌دهی تغییرات اقلیمی توسط کوهنوردان را اقدامی مؤثر در مستندسازی بحران‌های زیست‌محیطی دانست و توضیح داد: این افراد می‌توانند به‌عنوان چشم‌های طبیعت، هشدارهای اولیه درباره عقب‌نشینی یخچال‌ها، فرسایش خاک یا کاهش تنوع زیستی را ارائه دهند.

وی حمایت از سیاست‌های زیست‌محیطی و ترویج گردشگری پایدار را از دیگر وظایف کوهنوردان برشمرد و افزود: انتخاب مسیرهای کم‌آسیب، حمایت از اقتصاد محلی و تشویق به کوهنوردی مسئولانه، می‌تواند فشار بر اکوسیستم‌های شکننده کوهستانی را کاهش دهد.

فیضی با تأکید بر اینکه کوه‌ها ستون فقرات اکوسیستم‌های زمین هستند، بیان کرد: خدمات اکوسیستمی متنوعی که این زیست‌بوم‌ها ارائه می‌دهند، از تأمین آب و حفظ تنوع زیستی تا تنظیم اقلیم، نقشی بی‌بدیل در پایداری حیات دارند.

وی افزود: در شرایط بحرانی کنونی، کوهنوردان باید با آگاهی‌بخشی، حفاظت عملی، حمایت از سیاست‌های زیست‌محیطی، مشخص نمودن مسیرهای تردد، و تغییر نگرش عمومی نسبت به کوه‌ها، رسالت خود را در جامعه تبیین کنند.

این دانش‌آموخته دکترای محیط زیست اضافه کرد: پیگیری مدیریت خردمندانه این زیست‌بوم‌های حساس از سوی متولیان و مشارکت فعال طبیعت‌دوستان، می‌تواند آینده‌ای پایدار و امیدبخش برای نسل‌های امروز و فردا رقم بزند.

انتهای پیام