مهاجران سپیدبال خراسان شمالی با دلهره بیماری

ایرنا/ بجنورد- ایرنا- هر بال‌سپید که از دوردست‌های سیبری می‌آید، قصه‌ای از زندگی و امید با خود می‌آورد، اما در پروازشان، دلهره‌ای نهفته است؛ دلهره‌ای که با هر پلک زدن آب و باد، قلب مردمان روستاها و تالاب‌های استان را به تپش وا می‌دارد.

به گزارش ایرنا، هر ساله با فرا رسیدن فصل سرما، آسمان خراسان شمالی میزبان میهمانانی است که از دل سرمای سیبری بال می‌گشایند و بر پهنه تالاب‌ها و سدهای این دیار آرام می‌گیرند؛ پرندگانی بال‌سپید و زیبا که آمدنشان، نشانه حیات است اما سفرشان گاه دلهره‌ای از جنس بیماری به همراه دارد.

---

بازار

---

از دور که نگاه می‌کنی، موج‌های آرام سد شیرین‌دره در مانه، بارزو در شیروان و بیدواز در اسفراین، آینه‌ای شده‌اند برای پرواز دسته‌جمعی پرندگان مهاجر؛ فلامینگوها، اردک‌های سرسبز، غازهای خاکستری و قوهای سپید که چون نقطه‌هایی متحرک، تصویر زندگی را بر دل زمستان می‌نشانند.

اما پشت این زیبایی، نگرانی‌ای نهفته است؛ نگرانی از مهمانانی که گاهی ناخواسته، ویروس آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان را نیز همراه خود می‌آورند.

پایش و رصد دلهره‌ها در سکوت تالاب

در حالی که این پرندگان، تالاب‌ها و رودخانه‌های خراسان شمالی را به مقصد زمستانی خود برگزیده‌اند، تیم‌های پایش اداره کل حفاظت محیط زیست و دامپزشکی استان، بی‌وقفه در حال رصد این زیستگاه‌ها هستند تا مبادا سایه بیماری، شادی این پرواز را تیره کند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی در گفت‌وگو با ایرنا می‌گوید: طرح نظارت و پایش زیستگاه پرندگان مهاجر با هدف پایش بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان با مشارکت ۱۱ گروه از این اداره کل و همکاری دامپزشکی در حال اجراست و تا پایان اسفندماه ادامه دارد.

رضا شکاریان اظهار می کند: تاکنون موردی از این بیماری در زیستگاه‌های پرندگان مشاهده نشده است، اما پایش‌ها به صورت مستمر در سدها، رودخانه‌ها و آبگیرها ادامه دارد.

شکاریان درباره سفر سالانه این پرندگان به استان می‌گوید: از اوسط پاییز، مهاجران بال‌سپید از سیبری رهسپار سرزمین ما می‌شوند و تا اوایل بهار در تالاب‌ها و سدهای شیرین‌دره، بیدواز، بارزو و حاشیه رودخانه‌های اترک و کال‌شور جاجرم زمستان را می‌گذرانند.

تالاب‌هایی که نفس می‌کشند، اما با ترس

زمستان برای این زیستگاه‌ها فصل تپش دوباره است؛ گویی هر پرنده با بال زدنش جان تازه‌ای به آب و خاک می‌دهد. اما کارشناسان دامپزشکی با نگاهی نگران، حضور این مهمانان را زیر ذره‌بین دارند.

آنان می‌دانند که تنها یک پرنده بیمار می‌تواند زنجیره‌ای از خسارت‌های اقتصادی و زیست‌محیطی را رقم بزند.

رییس اداره بهداشت و مدیریت بیماری‌های طیور اداره کل دامپزشکی خراسان شمالی در این باره می‌گوید: ۱۰ گروه دامپزشکی مامور پایش زیستگاه‌های پرندگان مهاجر در استان هستند و زیستگاه‌های نزدیک روستاها و مزارع مرغداری در اولویت این نظارت‌ها و پایش‌ها قرار دارد.

سیدفرزین حسینی اظهار می کند: مالکان مزارع مرغ مادر و اجداد باید نسبت به مایه‌کوبی طیور خود اقدام کنند تا از سرایت بیماری احتمالی و خسارت های آن جلوگیری شود.

پرنده‌فروشی‌ها؛ زنگ خطر خاموش

در میان این تلاش‌ها، پرنده‌فروشی‌ها به دغدغه‌ای جدی برای ناظران بدل شده‌اند.

حسینی در این باره می‌افزاید: یکی از نگرانی‌ها برای شیوع بیماری، خرید و فروش پرندگان زنده در بازارهاست که بازرسان دامپزشکی به طور مداوم بر آنها نظارت دارند.

در خراسان شمالی ۲ مزرعه مرغ تخم‌گذار صنعتی، ۲ مزرعه پرورش بوقلمون و سه واحد مرغ مادر از حساس‌ترین مراکز در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند؛ مراکزی که کوچک‌ترین غفلت، می‌تواند پیامدهای سنگینی برای صنعت طیور استان به همراه داشته باشد.

زمستانِ زندگی در پرواز

با این همه، هنوز هم صدای بال زدن پرندگان مهاجر، نوای زندگی است. در سرمای پاییز، هنگامی که مه از دل سد شیرین‌دره برمی‌خیزد و برف بر شانه درختان سنگینی می‌کند، انعکاس قامت یک قو یا اردک بر آب، یادآور پیوند شگفت طبیعت و پایداری است.

پرواز این مهمانان، امید را به دل تالاب‌های خشکیده بازمی‌گرداند و چشم‌انتظاری روستاییان را برای دیدن دوباره زیبایی طبیعت زنده می‌کند.

اما در پس این همه زیبایی، دلهره‌ای خاموش جاری است؛ دلهره‌ای از اینکه مبادا چمدان سفید مهاجران، به جای آرامش، بیماری و رنج را برای زیستمندان این سرزمین به ارمغان آورد.

پرندگان مهاجر، سفیران فصلی زندگی‌اند که با پرواز خود برف را معنا می‌کنند و با کوچ خود، امید را می‌پراکنند و اما این روزها، همراهی علم و احساس، پایش و محبت، ضروری‌ترین پرواز ما در مسیر حفظ زیست‌بوم‌هاست.

تالاب‌ها باید بمانند، پرندگان باید بمانند و دلهره‌ها باید در دل آگاهی و مراقبت، آرام بگیرند.

خراسان شمالی با جمعیت قابل توجه روستایی، میزبان گونه‌های متنوع حیات وحش از جمله ۱۵۰ گونه پرنده، ۵۶ گونه پستاندار و گونه‌های نادر در خطر انقراض مانند یوزپلنگ و پلنگ است. اداره محیط زیست استان با مدیریت پارک‌های ملی سالوک و ساریگل و چند منطقه حفاظت شده، برای حفظ این گنجینه طبیعی تلاش می‌کند.