زخم باز «باباموسی» بجنورد؛ دفن سرمایه، تولد تعفن

ایرنا/ بجنورد- ایرنا- اینجا جایی است که سرمایه‌ها دفن می‌شوند و تنها چیزی که از دل خاک بیرون می‌آید، دود، تعفن و حسرت است. طلای کثیفی که می‌توانست چرخه اقتصاد شهر را بچرخاند، زیر خاک باباموسی در انتظار روزی است که دیده شود.

به گزارش ایرنا، صبح که خورشید تازه از پشت کوه‌های شمالی بجنورد طلوع می‌کند، مه صبحگاهی هنوز روی دره‌های باباموسی نشسته و با خود بوی خاک مرطوب و تعفن تلخ زباله‌های تلنبار شده را با خود حمل می‌کند.

---

بازار

---

هزاران تن زباله‌ای که روزانه از دل زندگی شهری بیرون آمده و در سکوت و تاریکی دفن می‌شوند، همان طلای کثیفی هستند که هنوز به ثروت تبدیل نشده‌اند.

طلای کثیف، واژه‌ای که روزگاری نشان‌دهنده بی‌ارزشی زباله‌ها بود، اما اکنون نمادی از فرصت اقتصادی، محیط زیستی و اشتغال‌آفرین است.

در بسیاری از کشورهای پیشرفته، زباله نه تهدید بلکه فرصت اقتصادی است؛ ماده‌ای که چرخه‌ای از درآمد و اشتغال ایجاد کرده، فشار بر منابع طبیعی را کاهش می‌دهد و آلودگی محیط زیست را محدود می‌کند. اما در خراسان شمالی، این فرصت هنوز مغفول مانده است.

روزانه ۶۰۰ تن زباله؛ سهم بجنورد ۱۴۰ تن

بر اساس آمار رسمی، روزانه حدود ۶۰۰ تن زباله در خراسان شمالی تولید می‌شود که سهم بجنورد ۱۴۰ تن است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی می‌گوید: سرانه تولید زباله در بجنورد ۲ برابر متوسط جهانی است و تنها پنج تا ۶ درصد از آن تفکیک و بازیافت می‌شود. باقی زباله‌ها در کوه باباموسی دفن می‌شوند؛ دفنی که نه تنها سودی ندارد، بلکه خسارت‌های زیست‌محیطی جبران‌ناپذیری ایجاد می‌کند.

رضا شکاریان اظهار می کند: فرهنگ‌سازی برای تفکیک زباله و کاهش مصرف‌گرایی، کلید موفقیت است. نبود همکاری مردم سبب شده تا جمع‌آوری و دفن زباله‌ها، منابع مالی شهر را هدر دهد.

وی می افزاید: مشکلات درآمدی شهرداری‌ها نیز مانع سرمایه‌گذاری در بخش پسماند شده و در این شرایط وزارت کشور باید با ایجاد بستر مناسب، سرمایه‌گذاران را به این مسیر ترغیب کند.

۵ درصد تفکیک؛ میلیاردها ریال درآمد بالقوه

عضو شورای اسلامی شهر بجنورد نیز با نگاه اقتصادی به طلای کثیف می‌گوید: تنها پنج درصد از زباله‌های تولیدی در بجنورد تفکیک می‌شود، در حالی که حدود ۳۰ درصد آن قابلیت بازیافت دارد. این زباله‌ها می‌توانند روزانه ۲۰ تا ۳۰ میلیون ریال درآمد و سالانه حدود ۱۰ میلیارد ریال برای شهر ایجاد کنند.

یوسف مغروری اظهار می کند: اگر همه زباله‌های قابل بازیافت در چرخه تولید قرار گیرد، درآمد سالانه بجنورد از طلای کثیف می‌تواند تا ۱۰۰ میلیارد ریال برسد و برای کل استان تا ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیارد ریال باشد.

وی می افزاید: راه‌اندازی کارخانه کمپوست، گامی کلیدی در تکمیل زنجیره ارزش پسماند است. تولید کمپوست نه تنها خاک را حاصلخیز می‌کند، بلکه صرفه‌جویی و درآمدزایی برای شهرداری‌ها و کشاورزان به همراه دارد و اشتغال پایدار ایجاد می‌کند.

وی خاطرنشان می کند: هر تن زباله‌ای که در چرخه بازیافت قرار گیرد، سه تا پنج میلیون ریال صرفه‌جویی در دفن و انتقال به همراه دارد و هر تن کمپوست تولیدی چهار تا هشت میلیون ریال ارزش دارد.

بیش از ۱۳۰ تن زباله دفنی روزانه در کوه باباموسی

مرکز دفن پسماندهای شهری بجنورد از سال ۱۳۷۲ در ارتفاعات باباموسی مستقر شده و اکنون با حجم انباشته زباله‌ها، این دره‌ها اشباع شده‌اند.

مردم روستاهای اطراف هر روز با بوی تعفن و دود ناشی از سوزاندن زباله‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند و هر بار که باد از سمت کوه می‌وزد، یادآور منابع هدررفته و فرصتی است که هنوز به ثروت تبدیل نشده است.

کارخانه کمپوست بجنورد که سال ۱۳۹۰ کلنگ آن به زمین زده شد و به دلیل مشکلات زیست‌محیطی و اعتراض مردم، فعالیتش در سال ۱۳۹۱ متوقف شد، اکنون با تزریق اعتبارات تازه جان دوباره‌ای گرفته است.

امید می‌رود ظرف یک سال آینده، این پروژه نه تنها مشکل دفع زباله شهرهای بجنورد، شیروان، اسفراین، آشخانه و فاروج را حل کند، بلکه طلای کثیف را به ثروتی ملموس برای مردم و محیط زیست تبدیل کند.

طلای کثیف نمادی است از فرصتی که هنوز کشف نشده است. اگر فرهنگ‌سازی، آموزش، سرمایه‌گذاری و همکاری مردم و مسئولان همزمان پیش برود، کوه باباموسی می‌تواند از بوی تعفن رها شده و به نمادی از توسعه پایدار، ثروت‌آفرینی و حفاظت محیط زیست تبدیل شود.

جایی که زباله‌ها دیگر تهدید نیستند، بلکه آینده‌ای روشن و پایدار برای خراسان شمالی می‌سازند.