رییس خانه احزاب زنجان: باندبازی جای تحزب را گرفته است

ایرنا/ زنجان - ایرنا - رییس خانه احزاب استان زنجان گفت: ما در جامعه به جای حکمرانی حزبی، شاهد حکمرانی باندی و قبیله‌ای هستیم و باندهای قدرت حول اشخاص شکل گرفته و جای احزاب را پر کرده‌اند؛ تا زمانی که چنین چالش‌هایی وجود داشته باشد، احزاب در معرفی افراد توانمند و ارائه برنامه‌های جامع در انتخابات محروم خواهند ماند.

به گزارش ایرنا،‌ امور محلی، همواره فرصتی برای سنجش میزان حضور و نقش‌آفرینی جریان‌های سیاسی و اجتماعی بوده است.

---

بازار

---

شوراها قرار است پل ارتباطی میان مردم و مدیریت شهری باشند و با تصمیم‌گیری‌های خود بر کیفیت زندگی شهروندان اثر مستقیم بگذارند.

با این حال، پرسش اساسی این است که احزاب سیاسی در ایران تا چه اندازه توانسته‌اند در این عرصه نقش‌آفرینی کنند و مسیر انتخاب‌های مردم را جهت دهند؟

در استان زنجان نیز همچون بسیاری از نقاط کشور، فعالیت احزاب با چالش‌های جدی روبه‌روست؛ از ضعف جایگاه قانونی و فرهنگی گرفته تا نگاه منفعت‌طلبانه به شوراها و ورود پول‌های ناسالم به رقابت‌های انتخاباتی.

این شرایط موجب شده است که احزاب نتوانند به‌طور کامل ظرفیت‌های خود را در معرفی نامزدهای توانمند و ارائه برنامه‌های جامع به کار گیرند.

خبرنگار ایرنا با توجه به انتخابات پیش‌رو با رسول بیات، رییس خانه احزاب استان زنجان گفت‌وگو کرده است.

ایرنا: عملکرد احزاب استان را در دوره‌های گذشته انتخابات شوراهای اسلامی چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا احزاب توانسته‌اند نقش مؤثری در جهت‌دهی به انتخاب‌های مردم ایفا کنند؟

بیات: برای پاسخ به این سؤال بایستی به جایگاه احزاب در ساختارهای سیاسی و قانون و همچنین به فرهنگ سیاسی حاکم در جامعه اشاره کرد.

اجمالا می‌توان به این مطلب رسید که احزاب اساسا در ایران در جایگاه مناسبی قرار ندارند و ساختار سیاسی ایران حزب گریز است و قوانین موجود هیچ نقش حمایتی از احزاب ندارند.

فرهنگ سیاسی هم توسط کسانی ساماندهی می‌شود که میانه خوبی با احزاب ندارند با این مقدمه طبیعی است که احزاب در ایران بی پشتوانه و گاهی هم مزاحم تلقی می‌شوند و ماشین تخریب علیه فعالین حزبی همیشه روشن است، بنابراین احزاب در هیچ انتخاباتی نقش تعیین کننده‌ای نداشته‌اند به ویژه در انتخابات شورای شهر و روستا که منطقه محور و محله محور مبتنی بر قبیله‌گرایی است.

البته احزاب در قالب جبهه‌های شکل گرفته در برخی شهرهای بزرگ مثل تهران تعیین کننده هستند اما بلافاصله بعد از انتخابات به دست فراموشی سپرده می‌شوند و حتی منتخبین حامیان خود را فراموش کرده و احزاب هیچ زمان از میوه و محصول خود بهره‌مند نمی‌شوند.

در برخی از استان‌ها هم لیست‌ها توسط جبهه‌های تشکیل شده معرفی می‌شود که چندان موفقیت آمیز نبوده و نمی‌توان نمره قابل قبولی به آن داد.

ایرنا: در انتخابات پیش‌رو، فضای فعالیت سیاسی در استان زنجان را چگونه توصیف می‌کنید؛ آیا احزاب از شور و تحرک لازم برخوردارند؟

بیات: انتخابات پیش روی شوراها بعد از چندین دوره اولین بار است که به تنهایی برگزار می‌شود.

همزمانی انتخابات شوراها با انتخابات ملی تاثیر و تاثر متقابل داشت که در این دوره شاهد آن فعل و انفعالات نخواهیم بود بنابراین فضای سیاسی جدیدی می‌بایست خلق شود.

در حال حاضر اندکی تحرک در میان فعالین سیاسی و جریانات سیاسی مشاهده می شود اما به مرحله شورآفرینی و موج آفرینی نرسیده است.

البته بیش از احزاب کاندیداهای احتمالی با تشکیل جلسات و محافل خانوادگی و دوستانه در حال یارگیری هستند که برای تحرک‌بخشی اصل انتخابات شایسته قدردانی است، اما انتخابات شوراها در ایران و در برخی از شهرهای استان‌ها آلوده به مطامع شخصی شده است.

نگاه به شوراها کاسب کارانه و منفعت طلبانه شده و گاهی هم با ورود پول‌های کثیف به جریان انتخابات بر آسیب پذیری شوراها افزوده است.

نظام شورایی علیرغم اهمیت آن، ناقص متولد شده است، انتظار می رفت هر دوره نسبت به دوره قبل کاملتر و کم نقص‌تر شود اما در برخی مواقع شاهد پسرفت هم هستیم درحالیکه احزاب بایستی نقش آفرین باشند و برنامه های قابل ارزیابی و کارآمدی تدوین نمایند.

احزاب برنامه محور برای مدیریت درست شهر ها به سمت افراد برنامه پذیر می روند.

ایرنا: به نظر شما نقش احزاب در افزایش مشارکت مردم در انتخابات شوراهای شهر و روستا چقدر مهم است؟

بیات: با وجود نامهربانی های که همیشه به فعالین حزبی می شود، احزاب رسالت تاریخی ‌همیشگی دارند که در تمامی صحنه ها حضور داشته باشند. عدم تحرک احزاب مساوی با مرگ آنها است و سرآمد فعالیت های سیاسی احزاب به حضور پر رنگ آنها در انتخابات ختم می شود.

در تمامی نقاط جهان احزاب انتخاب محور هستند بنابرین احزاب باید قبل از افراد و گروههای غیر رسمی پیشرو باشند. احزاب موتور محرک انتخابات هستند و افزایش مشارکت هم از نتایج نقش آفرینی آنهاست.

ایرنا: خانه احزاب چه برنامه‌هایی برای تقویت این مشارکت دارد؟

بیات: خانه احزاب محصول احزاب است. اگر احزاب فعال باشند خانه احزاب هم جان تازه ای خواهد گرفت البته از سوی دیگر هم خانه احزاب در مسیر تقویت بنیان های مشارکت و توسعه فعالیت های جمعی در خدمت تمامی احزاب خواهد بود.

ایرنا: مهم‌ترین چالش‌هایی که احزاب استان زنجان در مسیر فعالیت انتخاباتی و معرفی نامزدها با آن مواجه‌اند چیست؟

بیات: احزاب در ایران برای استمرار فعالیت های خود با چالشهای بسیار زیادی مواجه هستند.

مهم‌ترین چالش فقدان توازن و ‌فهم ناقص بین تحزب و دولت مدرن است. در ایران حزب تبدیل به مساله سیاسی نشده و موضوع شناسی حزبی و مساله شناسی درباره حزب به درستی تبیین نشده است.

علیرغم اینکه نهاد حزبی در جهان جدید یک ضرورت غیر قابل انکار بوده و مفهوم دولت مدرن با حزب قرین ‌و عجین است، در ایران برخی مواقع به جای توجه به حکمرانی حزبی شاهد حکمرانی باندی و قبیله ای هستیم.

باندهای قدرت حول اشخاص شکل گرفته و جای احزاب را پر کرده اند، سیاست ورزی حرفه ای و حکمرانی بدون تحزب، موجود ناقص الخقله است.

یکی دیگر از چالشها ترویج حزب هراسی است البته احزاب هم توان لازم در پیشبرد اهداف خود را نداشته و بهانه به دست بد خواهان حزبی می دهند و اغلب هم احزاب در لاک دفاعی هستند.

چالش مهم دیگر تبیین نشدن مفهوم قدرت و رابطه الزام آن با احزاب است، تردیدی نیست که جامعه بر اساس قدرت قدرتمندان می چرخد مخصوصا قدرت سیاسی و اگر روزی مسیر کسب قدرت اشراف زادگی و جنگ آوری بود امروز احزاب با تلطیف فعالیت سیاسی مسیر کسب قدرت و حفظ و بسط آن را انسانی‌تر و اخلاقی می کنند؛ کاسبان قدرت همیشه در تلاش هستند اما احزاب با بازتعریف مفهوم قدرت رقابت ها را قابل تحمل‌تر می کنند.

در بستر حکمرانی حزبی شهروندان منفعل نداریم، طرد شدگی سیاسی و اجتماعی به حداقل می رسد و تمامی شهروندان بازیگر می شوند.

چالش مهم دیگر ممکن نبودن اجرای برنامه های حزبی است اغلب برنامه ها به دیوار محکم می خورد تا چنین چالشهایی وجود داشته باشد احزاب در معرفی افراد توانمند و از ارائه برنامه های جامع محروم خواهند ماند.

در استان زنجان حمایت از احزاب نسبتا خوب بوده اما به نقطه ایده آل نرسیده است.

ایرنا: چه انتظاراتی از نهادهای برگزارکننده انتخابات دارید تا زمینه رقابت سالم و عادلانه برای احزاب و نامزدهای آنها فراهم شود؟

بیات: انتخابات چند ضلع مشخص دارد، مدیریت انتخابات نیاز به نقش آفرینی درست همه بازیگران دارد؛ نهادهای اجرایی و نظارتی مهمترین بازیگران هستند و این نهادها بایستی اعتماد آفرین باشند.

کاندیداها نقش بسیار مهمی در ساماندهی درست انتخابات دارند، آنها با ورودشان به عرصه انتخابات عملا تنور انتخابات را گرم می کنند.

شهروندان نیز با حضور و انتخاب درستشان میوه شیرینی را به جامعه تقدیم می کنند.

بی تفاوتی و بی رمقی سم مهلکی برای جامعه انسانی و بزرگ‌ترین اشتباه نبودن در صحنه است، من شخصا معتقدم غیبت در انتخاباتی مثل شوراها اشتباه بزرگی است.