خراسان و خاطره‌های یک مرد بی همتا؛ «فرج‌الله‌خان»

ایرنا/ بجنورد- ایرنا- مردی که مرزها را نگهبانی می‌کرد و با شجاعت، امنیت و آرامش را برای مردمش به ارمغان می‌آورد؛ داستان فرج‌الله‌خان بیچرانلو امروز در آینه خاطرات و اسناد تاریخی زنده است.

به گزارش ایرنا، نام فرج‌الله‌خان بیچرانلو در دل تاریخ معاصر خراسان همچون عقابی بر فراز مرزها می‌درخشد؛ مردی که شجاعت، غیرت و تعهد اجتماعی او نه تنها در حافظه مردم شیروان، بلکه در اسناد و خاطرات تاریخی ثبت شده است.

---

بازار

---

کتاب تازه منتشرشده «فرج‌الله‌خان بیچرانلو؛ عقاب مرزهای خراسان، در آینه خاطرات و اسناد» اثر پژوهشی دکتر یعقوب حاتمی، تصویری مستند و در عین حال زنده از زندگی این چهره برجسته ارائه می‌دهد.

این اثر ۳۰۰ صفحه‌ای با همکاری دفتر تحقیقات مرزبانی فراجا تهیه شده و با گردآوری اسناد، خاطرات و روایت‌های محلی، کوشیده تا فرج‌الله‌خان را از منظر سیاسی، اجتماعی و فرهنگی معرفی کند.

دکتر علی حاتمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد که ایده نگارش این کتاب بیش از یک دهه در ذهنش شکل گرفته، اما جمع‌آوری منابع معتبر و مستند، فرآیندی زمان‌بر و پیچیده بود که با همکاری پژوهشگران این حوزه به انجام رسید.

اوج شجاعت در روزگار سخت

زندگی سیاسی فرج‌الله‌خان در سال ۱۳۱۱ با دستگیری خوانین توسط رضاشاه وارد مرحله‌ای دشوار شد.

وی چهار سال در زندان مشهد به سر برد و سپس به مدت ۶ سال به گلپایگان تبعید شد. با آغاز جنگ جهانی دوم و آشفتگی اوضاع کشور در سال ۱۳۲۰، فرج‌الله‌خان به زادگاه خود بازگشت و بار دیگر به عنوان نگهبان مرزها و حافظ امنیت منطقه شناخته شد.

این اثر ۳۰۰ صفحه‌ای با همکاری دفتر تحقیقات مرزبانی فراجا تهیه شده است

بخشی از کتاب به قیام بهمن ۱۳۲۰ اختصاص یافته؛ زمانی که فرج‌الله‌خان با همراهی سواران خود علیه حکومت مرکزی قیام کرد.

هرچند این حرکت به دلیل مسائل سیاسی و عدم هماهنگی با دیگر نیروهای جنوب خراسان به نتیجه نرسید، اما روحیه استقلال‌طلب و غیرت منطقه‌ای او را به وضوح نشان می‌دهد.

این بخش از کتاب، تصویر مردی را ارائه می‌دهد که با همه محدودیت‌ها و فشارها، از حقوق و امنیت مردمش دفاع می‌کرد.

دلاوری و تعهد اجتماعی

کتاب همچنین به ابعاد انسانی و اجتماعی زندگی فرج‌الله‌خان می‌پردازد. او همواره بر آرامش منطقه تاکید داشت، از خون‌ریزی و کشتار پرهیز می‌کرد و حرمت نوامیس مردم را رعایت می‌کرد.

کتاب «فرج‌الله‌خان بیچرانلو؛ عقاب مرزهای خراسان» دومین اثر دکتر یعقوب حاتمی استاز جمله اقدامات برجسته او می‌توان به مقابله با حمله لهاک‌خان، فرمانده ارتش مراوه‌تپه اشاره کرد؛ فرج‌الله‌خان با نیروی محلی، در ورودی قوچان مانع پیشروی او شد و باعث شد لهاک‌خان به ناچار به روسیه پناهنده شود.

علاوه بر این، در جریان قیام ترکمن صحرا در سال ۱۳۰۴، توانست آرامش و ثبات را به منطقه بازگرداند و مورد تقدیر رضاشاه قرار گرفت.

میراثی برای تاریخ و خاطره

کتاب «فرج‌الله‌خان بیچرانلو؛ عقاب مرزهای خراسان» دومین اثر دکتر یعقوب حاتمی پس از کتاب «گلیل؛ مجموعه اشعار ارسال بیژن اقدسی» است.

این اثر با ویراستاری دکتر اسماعیل حسن‌پور، دکتر حمید حسنعلی‌پور و خانم مهستی بیچرانلو آماده چاپ شد

این اثر با ویراستاری دکتر اسماعیل حسن‌پور، دکتر حمید حسنعلی‌پور و خانم مهستی بیچرانلو آماده چاپ شده و به زودی در دسترس علاقه‌مندان تاریخ محلی خراسان قرار می‌گیرد.

حاتمی در پایان ابراز امیدواری کرد که این کتاب بتواند نقشی در شناخت دقیق‌تر تاریخ محلی و معرفی چهره‌های مرزنشین و مردمی تاثیرگذار داشته باشد و یادآوری کند که تاریخ هر منطقه، به اندازه خاطرات و زندگی کسانی که در آن زیسته‌اند، ارزشمند و زنده است.

استان خراسان شمالی با جمعیتی بیش از یک میلیون نفر در شمال شرق ایران واقع شده و از شمال با ترکمنستان هم‌مرز است.

این استان ترکیبی از کوهستان‌ها و دشت‌ها دارد و اقلیم آن شامل مناطق کوهستانی معتدل و بخش‌هایی نیمه‌بیابانی و بیابانی است.

تقریبا نیمی از جمعیت در روستاها زندگی می‌کنند، جایی که اشتغال محدود و کمبود زیرساخت‌ها باعث مهاجرت برخی ساکنان به شهرها شده است. با این حال، روستاها نقش مهمی در فرهنگ، اقتصاد و هویت استان دارند و برخی از آنها آثار تاریخی و فرهنگی با ارزشی چون آتشکده اسپاخو را در خود جای داده‌اند.

استان خراسان شمالی همچنین از نظر قومی متنوع است؛ فارسی‌زبان‌ها، کردها، ترکمن‌ها و ترک‌ها در کنار هم زندگی می‌کنند و زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف استان را شکل می‌دهند.