رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس: قانونگذار نباید کارکرد طبیعی مهریه را مخدوش کند

ایرنا/ قم – ایرنا – رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی با هشدار نسبت به پیامدهای مهریه‌های سنگین و نامعقول گفت: قانونگذار نباید با تصویب قوانین سلبی، کارکرد طبیعی و شرعی مهریه را مخدوش کند و نظام حکمرانی نیز ناگزیر است برای صیانت از نهاد خانواده، در این موضوع ورود تخصصی داشته باشد.

به گزارش خبرنگار ایرنا، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی روز سه‌شنبه در مراسم افتتاحیه «رویداد تخصصی دانش‌افزایی در تقنین میان‌رشته‌ای مهریه» اظهار کرد: براساس نصوص دینی و عرف اجتماعی ایران از گذشته تا امروز، مهریه حقی طبیعی و هدیه‌ای اخلاقی برای زن است که پیوند زوجین را تقویت می‌کند؛ اما تعیین مهریه‌های سنگین، غیرمعقول و خارج از توان، می‌تواند بنیان خانواده را تضعیف کرده و حتی در برخی موارد به فروپاشی آن منجر شود.

---

بازار

---

وی با اشاره به اینکه پرداخت مهریه در فرهنگ اسلامی واجب و دارایی شرعی زن محسوب می‌شود، اضافه کرد: تجربه‌های اجتماعی نشان داده است که بی‌توجهی به آثار و پیامدهای تعیین مهریه‌های غیرواقع‌بینانه، موجب بروز آسیب‌های حقوقی، فرهنگی و اجتماعی می‌شود و اگر حکومت در این زمینه ورود کارشناسی نداشته باشد، ساختار خانواده با چالش مواجه خواهد شد.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با تشریح مبانی قانونی مهریه گفت: ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی تعیین مهریه را به توافق طرفین واگذار کرده و محدودیتی نیز در میزان آن ایجاد نکرده است؛ اما از منظر فقهی، اگر مهریه نامعقول باشد و امکان تسلیم آن وجود نداشته باشد، عنوان «سفهی» پیدا می‌کند. در چنین شرایطی، هرچند عقد نکاح صحیح است، مهریه باطل شده و «مهرالمثل» جایگزین آن می‌شود.

وی افزود: بنا بر فتوای برخی مراجع عظام تقلید، اگر میزان مهریه به حدی باشد که عرف آن را سفیهانه و غیرعقلایی تشخیص دهد، حکم سفاهت بر آن مترتب شده و باید مهریه تعدیل و به مهرالمثل تبدیل شود.

نهاوندی با اشاره به پیشینه تاریخی مهریه گفت: سه هزار سال پیش در قانون حمورابی، نکاح و مهریه به‌عنوان حقوق زن ثبت شده بود و حتی در دوران اعراب جاهلی نیز مهریه رواج داشت؛ اما اسلام با ایجاد تحولی بزرگ، مهریه را از حق خانواده و قبیله به حق شخصی زن تبدیل کرد و پرداخت آن را واجب و عندالمطالبه دانست.

وی افزود: روایات نبوی نیز ضمن تأکید بر پاسداشت کرامت زنان، نسبت به مهریه‌های سنگین هشدار داده و آن را عاملی برای شومی و ناسازگاری در زندگی مشترک معرفی کرده است.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به بررسی طرح اصلاح قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی در مجلس گفت: نگاه به مهریه باید جامع، واقع‌بینانه و میان‌رشته‌ای باشد.

در ادامه جلسه، حجت‌الاسلام والمسلمین علی غلامی، مسئول کارگروه زن و خانواده مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، با تأکید بر اینکه مهریه امروز یک موضوع مهم اجتماعی است، گفت: اگر میان طرح‌های مرتبط با محکومیت‌های مالی و نظام مالی زوجین پیوند منطقی برقرار شود، بسیاری از چالش‌های موجود کاهش پیدا خواهد کرد.

همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین فرج الله هدایت‌نیا، استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، با تشریح تحولات تقنینی و قضایی مهریه اظهار کرد: ماهیت بسیاری از مشکلات موجود فرهنگی، مهارتی و رفتاری است و صرفاً با اصلاح قوانین حل نخواهد شد.