پزشک خانواده؛ گام بلند یزدی‌ها در بهبود سلامت روستاها و شهرهای کوچک

ایرنا/ یزد- ایرنا- طرح پزشک خانواده در استان یزد با هدف ارتقای دسترسی عادلانه به خدمات بهداشتی و درمانی، تحولی اساسی در ارائه خدمات سلامت به ساکنان روستاها و شهرهای کوچک ایجاد کرده و از آغاز این برنامه در سال ۱۳۸۴، یزد با بهره‌گیری از نظام ارجاع و زیرساخت‌های الکترونیک به عنوان پیشگام در توسعه سلامت مناطق کم‌برخوردار شناخته شده است.

به گزارش ایرنا، برنامه پزشک خانواده، یکی از کلیدی‌ترین طرح‌ها در نظام سلامت کشور است که با هدف ارتقاء عدالت در دسترسی به خدمات درمانی، کاهش هزینه‌های درمانی غیرضروری و بهبود کیفیت خدمات بهداشتی، طراحی و به اجرا درآمده است.

---

بازار

---

اجرای طرح ملی پزشک خانواده یک جراحی بزرگ در نظام سلامت کشور محسوب می‌شود و اکنون اهتمام تمام و کمال این طرح ملی به مهم‌ترین اولویت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دولت چهاردهم تبدیل شده است و مطابق این برنامه، یک خانواده به طور مستقیم تحت پوشش تیم پزشکی قرار می‌گیرد؛ یعنی این گروه پزشکی علاوه بر اقدامات درمانی مربوط به یک خانواده، اقدامات مربوط به بهداشت جسمی، جنسی و روانی افراد را نیز تحت نظر قرار داده و مشاوره‌هایی در این خصوص به افراد ارائه می‌دهند و در صورت نیاز به خدمات تخصصی، افراد به پزشکان متخصص ارجاع داده می‌شوند.

در این برنامه، مردم برای دریافت خدمات سلامت از یک مسیر تعریف شده و تحت نظر یک تیم مشخص اقدام می‌کنند و از حمایت‌های دولتی نیز برخوردار خواهند شد و خانواده‌هایی که تحت پوشش پزشک خانواده قرار می‌گیرند، ارجاع آنها به متخصصان بالینی هدفمند می‌شود؛ به گونه‌ای که از ارجاع‌های بیهوده به پزشکان کاسته می‌شود که خود کاهش مراجعات حضوری در کلینیک‌ها را به دنبال دارد.

این طرح که نخستین‌بار در سال ۱۳۸۴ با مصوبه مجلس شورای اسلامی آغاز شد، در ابتدا در مناطق روستایی و شهرهای با جمعیت زیر ۲۰ هزار نفر در سراسر کشور، از جمله استان یزد، به مرحله اجرا درآمد از آن زمان تاکنون، این برنامه دستاوردهای قابل توجهی به همراه داشته و امروز نیز به‌طور گسترده‌تری در استان یزد و دیگر نقاط کشور در حال توسعه است. در این میان، استان یزد با ۶۲ مرکز خدمات جامع سلامت، همچنان پیشگام در اجرای این طرح به شمار می‌آید و به تازگی با انتخاب شهرستان تفت به عنوان پایلوت استانی، گام‌های بلندی در راستای تقویت زیرساخت‌های الکترونیکی و بهبود نظام ارجاع برداشته است.

اجرای پایلوت استانی در تفت، یک گام بزرگ برای تقویت نظام ارجاع

طرح پزشک خانواده در استان یزد از سال ۱۳۸۴ در علی آباد شهرستان تفت آغاز شد و به‌تدریج در سایر مناطق روستایی و شهرهای کوچک استان گسترش یافت، اکنون، این طرح در ۶۲ مرکز خدمات جامع سلامت استان یزد به‌طور کامل اجرا می‌شود و ساکنان این مناطق خدمات سطح یک سلامت را دریافت می‌کنند.

سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: طرح پزشک خانواده یکی از بنیادی‌ترین برنامه‌های نظام سلامت کشور است که با هدف افزایش عدالت در دسترسی به خدمات سلامت، کاهش هزینه‌های درمانی و مدیریت مؤثر ارجاع بیمار طراحی شد.

دکتر مسعود شریفی با اشاره به تجربه استان‌های فارس و مازندران در اجرای پایلوت شهری طرح پزشک خانواده افزود: طی این سال‌ها، برنامه به دستاوردهای مهمی مانند افزایش دسترسی مردم مناطق محروم، کاهش هزینه‌های غیرضروری و افزایش رضایتمندی خدمت‌گیرندگان دست یافته است و ارجاع بیماران از سطح یک به سطح ۲ نیز برقرار شده است.

وی اظهار کرد: در استان یزد نیز تکمیل زیرساخت‌های برنامه با هماهنگی وزارت بهداشت در حال انجام است و هم‌اکنون طرح پزشک خانواده در روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر به‌طور کامل اجرا می‌شود.

دکتر شریفی به موفقیت‌های قابل توجه این طرح در استان اشاره کرد و افزود:با اجرای این طرح، دسترسی مردم مناطق محروم به خدمات بهداشتی و درمانی به‌طور چشمگیری افزایش یافته و هزینه‌های غیرضروری کاهش یافته است.

وی به انتخاب علی آباد شهرستان تفت به‌عنوان پایلوت استانی در سال ۸۴ اشاره کرد و افزود: این شهرستان به دلیل برخورداری از بزرگ‌ترین جمعیت روستایی تحت پوشش، بیمارستان دولتی با چهار رشته تخصصی اصلی، و تکمیل زیرساخت‌های الکترونیکی، به‌عنوان نمونه‌ای برای تقویت نظام ارجاع انتخاب شد.

وی اضافه کرد: در سال ۱۴۰۳ تعداد ۶۲ مرکز از مراکز خدمات جامع سلامت در استان مجری برنامه پزشک خانواده روستایی و شهرهای کمتر از ۲۰ هزار نفر بوده است و تمام خدمات سطح یک براساس دستورعمل های ابلاغی وزارت بهداشت و درمان ارائه می شود.

وی همچنین به اجرای برنامه سلامت خانواده شهری از سال ۱۴۰۲ در شهرستان‌های مهریز و ابرکوه اشاره کرد که شامل بلوک‌بندی جمعیتی، تعریف مسیر ارجاع، واکسیناسیون، غربالگری‌ها، خدمات تشخیصی و درمانی پایه، مدیریت بیماری‌های مزمن و ثبت الکترونیک سلامت است.

این مسئول با اشاره به وضعیت سایر شهرستان‌های استان گفت : برنامه پزشک خانواده در تمام مناطق روستایی و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر در حال اجراست و دانشگاه علوم پزشکی یزد در حال رفع چالش‌ها و تقویت زیرساخت‌هاست و با اعلام برنامه از سوی وزارت بهداشت، استان آمادگی کامل برای گسترش و تداوم اجرای طرح را دارد.

سرپرست معاونت بهداشتی در پایان درباره سطوح ارائه خدمات توضیح داد: پزشک خانواده در سه سطح خدمت‌رسانی تعریف شده است، سطح یک شامل تمامی خدمات اولیه سلامت در مراکز خدمات جامع سلامت و پایگاه‌هاست ، این مراکز به طور معمول در جایی نزدیک به محل زندگی مردم بهداشت و پایگاه های قرار دارد و در آن، نخستین تماس فرد با نظام سلامت از طریق پزشک خانواده یا تیم سلامت اتفاق میافتد.

وی اضافه کرد: خدمات سطح دوم شامل خدمات تخصصی و فوق تخصصی که توسط واحدهای سرپایی و سطح سوم خدمات شامل خدمات تخصصی و فوق تخصصی که توسط واحدهای بستری در نظام سلامت ارائه می‌شود که شامل خدمات تشخیصی، درمانی و توانبخشی/ بازتوانی/نوتوانی است.

۱۴ بیمارستان دولتی و خصوصی در استان یزد فعال است.