تأکید استاندار گیلان بر احیا و لایروبی فوری آب‌بندان‌ها

هادی حق‌شناس، استاندار گیلان یکشنبه ۹ آذر در جلسه استانی شورای حفاظت از منابع آب که در سالن انصاری استانداری برگزار شد، با اشاره به اهمیت مدیریت منابع آبی اظهار کرد: از ابتدای سال زراعی تاکنون ۱۱۷ میلیمتر بارش داشتیم که امیدواریم معادل این مقدار بارش در ماه‌های پیش‌رو داشته باشیم.

وی افزود: ممکن است بیشتر یه کمتر از پیش‌بینی‌ها بلرش باران اتفاق بیافتد لذا همچنان امیدواریم که برکت الهی بر گیلان نازل شود، در چنین شرایطی نباید دست روی دست بگذاریم و منتظر بارش باشیم و باید یکسری اقدامات را خودمان انجام دهیم.

استاندار گیلان با بیان اینکه در استان ۹ هزار هکتار آب‌بندان‌ داریم، افزود: همه این‌ها آب‌بندان‌ها و کانال‌ها باید لایروبی شوند، با توجه به نیاز آبی که در استان داریم، ۱۵ الی ۲۰ درصد را پاسخ می‌دهند، زیرا ۱۷۰ هزار هکتار اراضی ما از کانال و سد سپیدرود و مابقی از آب‌بندان‌ها و سَل‌ها آب می‌گیرند.

وی با اشاره به اهمیت لایروبی و احیای آب‌بندان‌ها تصریح کرد: از آب‌بندان‌ها در پاییز می‌توانیم به عنوان استخر ماهی استفاده کنیم و بعد از آن هم می‌توانیم در فصل کشاورزی به عنوان آب‌بندان استفاده کنیم.

وی با اشاره به اینکه سه هزار هکتار از آب‌بندان‌ها با احیا و لایروبی مورد استفاده قرار گرفتند، گفت: باید ظرف همین دو سه هفته‌ای که باقی مانده و فرارسیدن فصل زمستان که فصل آماده‌سازی زمین برای رفتن به فرآیند کاشت و داشت است، بهره‌مند شویم تا در واقع خودمان را برای فصل زراعی یا فصل کاشت و داشت و برداشت آماده کنیم.

استاندار گیلان خاطرنشان کرد: سال کم‌بارشی را ما شروع کردیم و از اول سال تاکنون در گیلان ما حدود ۱۱۷ میلی‌متر بارندگی داشتیم، در حالی که تقریباً می‌توانست تا دوبرابر هم باشد، در نتیجه، چون شروع سال آبی با کاهش بارندگی مواجه شدیم، در ای راستا برنامه‌ای که از سال گذشته شروع کردیم و البته برخی دستگاه‌ها هم توجه ویژه به بحث آب‌بندان‌ها داشتند، اما با توجه به کاهش بارش در فصل پاییز که البته امیدواریم بخشی از این کاهش بارش در آذر ماه بر اساس گزارش سازمان هواشناسی جبران شود، دستگاه‌های متولی از جمله آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی و همچنین فرمانداران شهرستان‌های ۱۷ گانه استان گیلان مکلف هستند که در خصوص احیای آب‌بندان‌ها اقدام جدی انجام دهند.

وی بیان کرد: سازمان برنامه هم مکلف شد که سریع‌تر هم مبادله و موافقت‌نامه‌ها را پیرامون احیا و لایروبی آب‌بندان‌ها انجام دهد و هم تخصیص‌های لازم انجام گیرد تا منابع مربوطه هم تأمین شود.

وی ادامه داد: نکته کلیدی این است که بر اساس پیش‌بینی سازمان هواشناسی احتمالا در فصل زمستان دی و بهمن ماه شرایط نرمال خواهیم داشت، ولی در هر حال هم جهاد کشاورزی و هم آب منطقه‌ای باید که از همین حالا پیش‌بینی‌های لازم برای تأمین آب بخش کشاورزی انجام دهند.

وی تصریح کرد: طبیعتا بخشی از این تأمین آب به تجارب کشاورزان عزیز ما در طول سال‌ها برمی‌گردد، با تجربه‌ای که دارند می‌توانند از طریق آماده‌سازی شالیزارها در فصل زمستان کمک کنند، تا آب کمتری هدر دهیم و سال زراعی آینده را به خوبی پشت‌سر بگذاریم.

وی با اشاره به اهمیت لایروبی آب‌بندان‌ها گفت: با توجه به اینکه سال زراعی کم بارشی را پیش رو داریم لذا ضرورت دارد هرچه سریع‌تر نسبت به مهار آب‌هایی که از دسترس استان خارج می‌شود، اقدام کنیم. یکی از اقدامات مؤثر این است که آب‌بندان‌های موجود را لایروبی کنیم تا در زمان بارش اینها  را پرآب کنیم که بتوانیم در زمان کشت و کشاورزی استفاده کنیم.

وی تأکید کرد: ضروری است نسبت به انجام فرآیند مربوط به کارگیری پیمانکار واجد شرایط برای لایروبی آب‌بندان‌ها در سطح شهرستان‌ها اقدام و با کوتاه کردن زمان فرآیند انجام کار، ترجیحا از طریق ترک تشریفات، بدون مناقصه و بدون در نظر گرفتن تخصیص اعتبارات و ابلاغ موافقت‌نامه، این موضوع پیگیری و انجام شود و نتیجه آن را ظرف مدت یک هفته اعلام نمایید، سازمان مدیریت برنامه‌ریزی استان، شرکت آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی استان موظف به همکاری و تسهیل در تحقق این موضوعند.

محمد دادرس، مدیرکل هواشناسی استان گیلان هم امروز در این جلسه با بیان اینکه از ابتدای سال زراعی جاری میزان بارش‌ها در استان ۱۱۷ میلی‌متر بوده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶۴ درصد کاهش داشته، اظهار کرد: در حوزه آبریز هم تقریباً ۴.۳ بارش داشتیم که حداقل باید ۶۴ میلیمتر بارش داشته باشد که تا الان نسبت به سال گذشته نزدیک به ۹۳ درصد و نسبت به بلند مدت هم ۹۳.۳ درصد کا کاهش بارش را داریم.

وی افزود: طبق برآوردها از ابتدای سال زارعی تاکنون باید ۱۷۰ میلی‌متر بارش دریافت می‌کردیم که سهم بارش ما نسبت به بلندمدت کمتر بوده، در اکثر استان‌ ایستگاه‌های هواشناسی در واقع کاهش بارش را نشان می‌دهند. بر این اساس می‌توانیم بگوییم خشک‌ترین آبان طی دوره آماری یا فصل زراعی را پشت سر گذشتیم. 

وی با بیان اینکه در آبان ماه حداقل باید ۱۹۰ میلیمتر بارش داشته باشیم، گفت: در حال حاضر بندرانزلی با ۴۰ میلی‌متر پربارش‌ترین شهر کشور بوده ۸۷ که در اصل باید باید ۲۹۶ میلیمتر تا به امروز بارش داشته باشیم که ۸۶ درصد کاهش بارش را ملاحظه می‌کنید. 

مدیرکل هواشناسی گیلان تصریح کرد: به لحاظ منطقه‌ای هم مناطق کوهستانی ما در واقع تنش کاهش بارش بیشتری را متحمل شدند، تاکنون ۱۳ میلیمتر بارش داشتند که به‌صورت بلندمدت حداقل باید نزدیک به ۹۲.۸ یا ۹۳ میلیمتر بارش داشته باشیم در حالی که تاکنون ۱۳ میلیمتر بارش اتفاق افتاده که نسبت به بلند مدت ۸۵ درصد کاهش داشته است.

وی ادامه داد: در مناطق دیگر هم به همین شکل شاهد کاهش هستیم غرب استان با ۱۹۳ میلیمتر نسبت به بلند مدت ۴۸ درصد کاهش، بخش مرکزی ۲۰۰ میلیمتر بارش داشتیم که ۵۴ درصد کاهش بارش داشته. شرق استان هم باید ۱۳۷میلیمتر بارش می‌داشتیم که نسبت به بلند مدت ۶۸ درصد کاهش بارش را شاهد بودیم. 

دادرس تصریح کرد: بارندگی مهر ماه تقریبا در۱۵ روز اول خوب بوده، یعنی از مجموع بارش‌ها ۹۵ میلیمتر تقریبا ۱۵ روز اول مهر اتفاق افتاده و بعد از آن دیگر بارشی نداشتیم. 

مدیرکل هواشناسی گیلان با بیان اینکه براساس گزارش نموداری سال ۸۶، ۸۷  کمترین بارش را داشتیم افزود: امسال با ۱۱۷ میلی‌متری که بارش داشتیم تقریبا نزدیک به آن سال هستیم. می‌توانیم بگوییم در طول ۴۰ سال اخیر این شرایط خاص بوده که امیدواریم در شرایط بهتر و بهبود بارش‌ها قرار بگیریم.

وی در خصوص افزایش دما هم گفت: می‌توانیم بگوییم گلستان، مازندران و گیلان یک و نیم درجه نسبت به سال گذشته افزایش دما داشته‌اند که این افزایش دما می‌تواند منجر به افزایش تبخیر شده و در واقع سطح خشکی‌ها را افزایش بدهد، یا اگر وزش بادی داشته باشیم، می‌تواند گرد و غبار را به دنبال داشته باشد که این در واقع شرایط چندان مطلوبی برای استان نخواهد بود. 

وی بیان کرد: در طول سال زراعی از ابتدای مهر ماه که کشور ۱.۲ درجه نسبت به بلند مدت افزایش دما دارد. اما استان گیلان بعد از مازندران ۲.۲ درجه نسبت به بلند مدت افزایش دما داشته. افزایش ۲ درجه دما به خصوص در این فصلی که ما با یک فصل بارندگی و ابرناکی داسته باشیم، افزایش دما چندان مطلوب نیست.

دادرس بیان کرد: در آذر ماه باید به صورت نرمال ۱۲۰ میلیمتر بارش داشته باشیم. اما نقاطی کم بارش‌تر خواهد بود. ولی در جلگه مرکزی امیدواریم حجم بارندگی خوبی داشته باشیم، براساس اکثر مدل‌ها ۱۵ آذر به بعد شاهد بارش خوبی خواهیم بود، حتی برای به اصطلاح چند روز آینده (سه‌شنبه غروب تا صبح پنجشنبه) بارشی بین ۳۰ تا ۵۰ میلیمتر پیش بینی می‌شود. برای دی ماه و بهمن ماه هم بارش‌ها در حد نرمال دیده شده که در واقع بارش دی ماه ما باید متوسطش ۷۵ میلیمتر و برای بهمن ماه ۹۵ میلیمتر پیش‌بیتی می‌شود که امیدواریم این امر محقق شود.

صالح محمدی، مدیرکل جهادکشاورزی استان هم در این جلسه اظهار کرد: موضوع تغییر اقلیم که دغدغه چندسال اخیر بوده، اکنون حاکم شده و استراتژی لازم برای مدیریت آن را می‌طلبد.

وی افزود: آب‌بندان‌ها ظرفیت مؤثری برای کشاورزی‌اند؛ در سطح استان، شهرستان آستانه با دو هزار و ۱۳۳ هکتار بیشترین آب‌بندان و رشت و رودبار کمترین آب‌بندان را دارند. ۲۸ درصد آب‌بندان‌ها سودآور و دارای خاک ارزشمندند؛ امسال مشارکت مردمی برای مدیریت منابع آبی ضروری است.

وحید خرمی، مدیرعامل آب منطقه‌ای گیلان هم در این جلسه با بیان اینکه در استان ۲۳۸ هزار هکتار اراضی داریم که ۷۰ درصد وابسته به سد سفیدرود است، ۳۰۰ میلیون مترمکعب نیاز آب شرب استان بوده، اظهار کرد: در سال‌جاری میزان حجم ورودی آب به سد سپیدرود ۲۱ میلیون مترمکعب بوده در حالیکه باید ۱۱۷ میلیون مترمکعب ورودی آب به سد داشته باشیم. طبق آمار امروز هم ۳۶ میلیون مترمکعب آب در سد داریم. دبی ورودی ما پنج‌ونیم بوده در حالیکه سال گذشته ۳۲ بوده است.

وی افزود: پیشنهاد می‌کنم قرارگاه جهادی مدیریت آب استان تشکیل شود و با توجه به شرایط اعتبارات استانی تخصیص ۱۰۰ درصدی داشته باشند.

مدیرعامل آب منطقه‌ای استان گفت:با توجه به اهمیت موضوع پیرو مصوبه این جلسه و تأکیدات استاندار هر کدام از فرمانداری‌ها می‌توانند دراسرع وقت لایروبی و احیای آب‌بندان‌ها را شروع کنند.