از نوزادی تا سالمندی؛ عفونت ادراری چگونه قابل پیشگیری است؟

ایرنا/ بیرجند-ایرنا- فلوشیپ آندواورولوژی و پیوند کلیه در خراسان جنوبی با اشاره به شیوع عفونت‌های ادراری در تمام گروه‌های سنی گفت: این بیماری از دوران نوزادی تا سالمندی افراد را درگیر می‌کند اما با انجام اقدامات ساده پیشگیرانه، تشخیص به‌موقع و درمان مناسب، می‌توان از بروز بسیاری از موارد و عوارض جدی آن جلوگیری کرد.

به گزارش ایرنا عفونت‌های ادراری از شایع‌ترین بیماری‌های دستگاه ادراری هستند که می‌توانند در هر سنی، از نوزادی تا سالمندی، بروز کنند و در صورت بی‌توجهی زمینه‌ساز عوارض جدی از جمله عفونت‌های مکرر، آسیب کلیه و حتی نارسایی کلیوی شوند.

---

بازار

---

اگرچه این بیماری در نگاه نخست ساده به نظر می‌رسد، اما تفاوت علل، راه‌های پیشگیری و روش‌های تشخیصی در گروه‌های مختلف سنی، ضرورت آگاهی‌بخشی و مراجعه به‌موقع به پزشک را دوچندان می‌کند.

در همین راستا، دکتر محمد نجفی سمنانی فلوشیپ آندواورولوژی و پیوند کلیه در خراسان جنوبی در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار ایرنا به تشریح مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری، تشخیص و درمان عفونت‌های ادراری از نوزادی تا سالمندی پرداخته است.

وی با تأکید بر اینکه عفونت‌های ادراری در سنین مختلف علل و راهکارهای پیشگیری متفاوتی دارد، گفت: بخش قابل توجهی از این عفونت‌ها با آموزش، اصلاح سبک زندگی و مراجعه به‌موقع به پزشک قابل پیشگیری است و درخانم های جوان در که در سنین باروری مبتلا به آن می شوند، نیازی به اقدامات تشخیصی پیچیده وجود ندارد.

وی اظهار کرد: ختنه نوزادان پسر اگر در روزهای اول پس از تولد تا یک ماهگی نوزاد، بروز عفونت اداری را از ۱۱ تا ۱۹ برابر کاهش می دهد.

وی افزود: در سنین کودکی، یکی از عوامل مهم مستعدکننده عفونت ادراری، مشکلات گوارشی به‌ویژه یبوست است زیرا کودکانی که دچار یبوست، فوریت یا تکرر ادرار هستند، بیش از سایران در معرض عفونت قرار می‌گیرند بنابراین والدین نباید منتظر شکایت کودک بمانند، زیرا کودکان مبتلا به یبوست ممکن است دفع مدفوع دردناک یا ناقص داشته باشند و این موضوع را به عنوان یک بیماری تلقی نکنند.

نجفی سمنانی ادامه داد: با افزایش سن و پس از ازدواج، شیوع عفونت ادراری در زنان به‌طور قابل توجهی بالا می رود، به‌طوری که این عفونت‌ها در زنان تا ۴۰ برابر بیشتر از مردان دیده می‌شود؛همچنین عفونت ادراری ماهیت عودکننده دارد و حدود ۳۰ درصد افرادی که یک بار دچار عفونت می‌شوند، ظرف ۶ ماه آینده مجدداً با عفونت مراجعه می‌کنند.

وی با اشاره به توصیه‌های علمی معتبر گفت: بر اساس راهنمای بالینی انجمن اورولوژی اروپا، برای پیشگیری از عفونت ادراری، نخستین توصیه افزایش مصرف آب است، توصیه دوم استفاده از فرآورده‌های گیاهی حاوی «کِرنبری» یا همان زغال‌اخته است که مطالعات علمی متعددی اثربخشی آن را در کاهش عود عفونت‌های ادراری نشان داده‌اند.

این فلوشیپ پیوند کلیه تصریح کرد: زغال‌اخته محصولی است که در برخی کشورها به‌صورت گسترده کشت و حتی صادر می‌شود، در کشور ما نیز شرکت‌های دانش‌بنیان این محصول را به شکل داروی گیاهی استاندارد وارد کرده اند لذا این داروها مقالات علمی معتبر دارند و می‌توانند طبق راهنمای بالینی مورد استفاده قرار گیرند.

وی در ادامه به عفونت‌های ادراری در سنین بالاتر اشاره کرد و گفت: در مردان مسن، بزرگی خوش‌خیم پروستات یکی از عوامل اصلی بروز عفونت ادراری است از همین رو علائمی مانند باریک شدن جریان ادرار، قطع و وصل شدن، ضعف جریان، بیدار شدن مکرر از خواب برای ادرار و احساس تخلیه ناقص مثانه، همگی هشداردهنده هستند و در صورت درمان نشدن می‌توانند به عفونت‌های مکرر، آسیب کلیه و حتی نارسایی کلیوی منجر شود.

نجفی سمنانی افزود: در زنان میانسال نیز پدیده «مثانه بیش‌فعال» نسبتا شایع است که با تکرر و فوریت ادرار موجب ناراحتی در آنان می شود بنابراین تکرر و فوریت در مثانه بیش فعال به ‌ویژه پس از مصرف چای و قهوه همراه است و توصیه می شود این افراد نیز برای دریافت درمان دارویی مناسب به پزشک مراجعه کنند.

وی با بیان اینکه ادرار کردن منظم یکی از مهم‌ترین مکانیسم‌های دفاعی بدن در برابر عفونت است، گفت: در سنین مختلف، اختلال در تخلیه ادرار زمینه‌ساز عفونت خواهد بود و درمان این اختلالات نقش مهمی در پیشگیری دارد.

این متخصص اورولوژی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره روش‌های تشخیصی توضیح داد که در برخی گروه‌های پرخطر مانند کودکان با نقص سیستم ایمنی، بیماران مبتلا به بیماری‌های روماتیسمی شدید، افرادی که داروهای سرکوب‌کننده ایمنی دریافت می‌کنند، سالمندان بالای ۶۵ سال و بیماران دیابتی، عفونت ادراری ساده محسوب نمی‌شود و حتماً باید با آزمایش کامل و کشت ادرار بررسی و درمان شوند.

وی افزود:برای زنان در سنین باروری که شایع‌ترین گروه مبتلا هستند، در صورت وجود سه علامت اصلی شامل سوزش ادرار، تکرر و فوریت ادرار و نداشتن ترشحات غیرطبیعی، معمولاً نیازی به کشت ادرار، سونوگرافی یا بررسی‌های پیچیده نیست و یک آزمایش ساده ادرار و دوره کوتاه آنتی‌بیوتیک کفایت می‌کند، حتی برای این بیماران داروهایی وجود دارد که تنها با مصرف یک دوز دارو عفونت به درستی درمان می شود.

وی تأکید کرد: داروهای آنتی‌بیوتیکی مورد استفاده در عفونت ادراری بانوان سن باروری حتی اگر مکرر هم باشد، محدود و معین بوده لذا با دوز مشخص و معمولا کوتاه ‌مدت هستند که معمولاً بیش از سه تا پنج روز توسط پزشک تجویز نمی‌شوند از همین رو مصرف خودسرانه یا طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند به علت آسیب جدی به فلور طبیعی بدن، مشکلات جدی برای سلامتی فرد ایجاد کند.

دکتر نجفی سمنانی یادآور شد: در مردان مبتلا به عفونت ادراری، انجام سونوگرافی دستگاه ادراری ضروری است و در پسران یا مردان با اولین نشانه عفونت، بررسی تصویربرداری حداقلی مانند سونوگرافی باید انجام شود زیرا تشخیص صحیح و درمان به‌موقع، کلید پیشگیری از عوارض جدی عفونت‌های ادراری است.