باشگاه خبرنگاران/حال درياچه اروميه خوب است، اما هر سال با رسيدن فصل تابستان، گرماي هوا روي خوشي به درياچه اروميه نشان نداده و قطره قطره آبي که باران ارزاني داشته را پس ميگيرد.
پيش از فصل تابستان، همه چيز بر وفق مراد بود، اما حال، مصيبت درياچه اروميه از راه رسيده و هر روز شاهد کم شدن يک سانتي متري تراز درياچه هستيم؛ شايد طبيعي به نظر برسد، اما روزهاي گرم تابستان، مردم بيشتر از هميشه نگران درياچه اروميه هستند، اما بسي جاي اميد است که درياچه اروميه نسبت به وضعيت بحراني خود، ۲۰/۱ سانتيمتر بيشتر آب دارد.
براي اطلاع از آخرين وضعيت درياچه اروميه و راهکارهاي ارائه شده براي مقابله با تبخير نگين فيروزهاي آذربايجان، سري به دفتر منطقهاي ستاد احيا در آذربايجان شرقي زديم.
تبخير براي درياچه اروميه، بزرگترين تهديد است
خليل ساعي مدير دفتر منطقهاي ستاد احيا در آذربايجان شرقي، تهديد بزرگ براي درياچه اروميه را تبخير دانسته و اضافه ميکند: تبخير، تهديد بزرگ درياچه اروميه است که سالانه چيزي در حد ۱ ميليارد و ۲۰۰ ميليون متر مکعب نسبت به وسعت درياچه، آب آن را ميگيرد؛ اگر توفيقي براي کاهش تبخير باشد يقيناً احياي درياچه اروميه خيلي سريعتر از برنامه پيش بيني شده پيش خواهد گرفت.
تبخير، تغيير اقليم و توسعه بي رويه بخشهاي زراعي و کشاورزي
ساعي، عوامل کاهنده ميزان آب درياچه را چنين بيان ميکند: با توجه به وضعيت فعلي درياچه، آنچه که موجب کاهش تراز درياچه ميشود بحث تبخير است؛ اما آنچه که طي سالهاي گذشته موجب کاهش آب درياچه شده است تغيير اقليم بوده که به تنهايي، ۲۰ درصد در کاهش تراز درياچه اروميه نقش داشته است.
وي افزود: از ديگر عوامل کاهنده تراز درياچه اروميه ميتوان به افزايش و توسعه بي رويه بخشهاي زراعي و کشاورزي، استفاده از چاههاي غير مجاز و يا به تعبيري استفاده بيش از حد مجاز از چاهها، به دليل نبود عوامل کنترلي در سالهاي گذشته را نام برد که اين سه عامل، سالانه موجب کاهش ۴۰ سانتي متري تراز درياچه ميشد، اما خوشبختانه طي دو سال گذشته نصب کنترهاي هوشمند بر روي چاههاي مجاز، توسط شرکت آب منطقهاي ميزان برداشتي آب از سوي کشاورزان کنترل ميشود.
دست نيافتن به راهکاري براي کاهش تبخير
ساعي گفت: در بحث تبخير، دانشکده فيزيک دانشگاه تبريز با استفاده از روش و فنون علمي قصد دارد تبخير را به حداقل برساند، اما تمامي اينها در مرحله مقدماتي است؛ بنا بر جلسات صورت گرفته با اساتيد، مبني بر کاهش تبخير به دليل مطمئن نبودن از نتايج، درخواست گرديد تا آزمايشات خود را به صورت پايلوت در يک محيط محدود انجام دهند، اما در صورت اثبات کاهش تبخير، ستاد احيا درياچه اروميه ورود کرده و به صورت گسترده بر روي سطح درياچه اروميه انجام ميدهد؛ راهکارهاي کاهش تبخير جزو برنامههاي ۲۶ گانه ستاد احيا ميباشد، اما نه تنها در کشور ما بلکه در کل دنيا به روشي که بتوان تبخير را به حداقل رسانيد متأسفانه دست نيافتهايم.
کاهش تراز درياچه اروميه
ساعي با اشاره بر بالا رفتن درجه حرارت بنا بر طبيعت فصل تابستان و عدم ورودي آب به درياچه اضافه ميکند: تراز درياچه در ۱۲ خرداد ماه، ۹۴/۱۲۷۱ بود که در بازه زماني ۱۷ روز گذشته، تراز درياچه اروميه، ۱۰ سانتي متر کاهش را نشان ميدهد. طبيعت فصل تابستان به لحاظ بالا رفتن درجه حرارت و از سويي عدم ورودي آب به درياچه از سدها و هم چنين فصل کشت و نياز آبي گياهان از سوي ديگر، باعث خواهد شد که اين روند ادامه دار باشد؛ اما برآورد بر اين است که با ادامه اين روند تا پايان شهريور ماه سال جاري و يا ۲۰ مهر ماه، تراز درياچه به ۲۰ / ۱۲۷۱ برسد در نتيجه تا پايان تابستان و زمان تبخير، حدود ۷۰ سانتيمتر تراز درياچه کاهش خواهد يافت.
مدير دفتر منطقهاي ستاد احيا در رابطه با بحث ادامه دار بودن روند تبخير بيان ميکند: تراز درياچه در حداقل وضعيت خود، ۰۴/۱۲۷۰ ميباشد که با لحاظ کردن اين تراز و حداقل ترازي که طي دو سال گذشته بوده، باز هم تا پايان شهريور بالاي ۲۰/۱ سانتي متر افزايش آب درياچه را خواهيم داشت. ديدن هر ساله درياچه اروميه در شهريور ماه، يأس و نااميدي را به دنبال داشت چرا که در پهنه درياچه، بسترهاي نمکي به چشم ميخورد بايد گفت همين بسترهاي نمکي دوباره به چشم خواهد خورد، اما به صورت محدود؛ چرا که آب درياچه، ۲۰/۱ سانتي متر از وضعيت بحراني بيشتر است.
طبيعت فصل تابستان به لحاظ بالا رفتن درجه حرارت و از سويي عدم ورودي آب به درياچه از سدها و هم چنين فصل کشت و نياز آبي گياهان، باعث خواهد شد که اين روند ادامه دار باشد؛ اما برآورد بر اين است که با ادامه اين روند تا پايان شهريور ماه سال جاري و يا ۲۰ مهر ماه، تراز درياچه به ۲۰ / ۱۲۷۱ برسد در نتيجه تا پايان تابستان و زمان تبخير، حدود ۷۰ سانتيمتر تراز درياچه کاهش خواهد يافت.
بازار