پارک ملی تندوره باید کانون طبیعت‌گردی جهان اسلام باشد

تورج همتي، مديرکل حفاظت محيط‌زيست خراسان رضوي در جلسه طرح تفضيلي ـ اجرايي  زيرساخت‌هاي گردشگري تفرجگاه چهلمير، که با حضور نمايندگاني از سازمان همياري شهرداري‌هاي خراسان رضوي، مشاور و ناظر طرح  برگزار شد، اجراي زيرساخت‌هاي گردشگري را به‌عنوان يکي از پايه‌هاي اساسي توسعه پايدار شهرستان دانست و بر لزوم پيگيري اجراي فازهاي آتي پروژه تأکيد کرد.
مديرکل حفاظت محيط‌زيست خراسان رضوي بابيان اينکه محور اصلي محيط‌ زيست استان حفاظت پارک و گونه‌هاي ارزشمند آن  است، ابراز کرد: قبلاً هم اعلام کرده‌ايم و معتقديم که تندوره بايد از طريق يونسکو به‌عنوان يکي از بهترين ذخيره‌گاه‌هاي تنوع زيستي معرفي شود، چراکه در آنجا اين ظرفيت وجود دارد و به دنبال اين هستيم که با پيگيري‌هاي لازم  از طريق وزارت امور خارجه و سازمان حفاظت محيط‌زيست، به‌عنوان يک کانون طبيعت‌گردي جهان اسلام با محوريت مشهد مقدس شناسانده شود.
وي با اشاره به اينکه اين پارک با توجه به شرايط مستعد و بالقوه زيست‌محيطي مي‌تواند به‌عنوان يک برند طبيعي در سطح ملي و بين‌المللي مطرح شود اظهار کرد: سياست‌هاي طبيعت‌گردي در پارک‌هاي ملي بر اساس رعايت قوانين و پروتکل‌هاي محيط‌زيستي است و براي ورود به گردشگري اکولوژيک، شکل‌گيري و حمايت جوامع محلي بسيار حائز اهميت است.
همتي بابيان اينکه ايجاد يک دفتر بين‌المللي اکوتوريسم و يک دفتر بين‌المللي يونسکو در پارک طبيعت در چشم‌انداز و برنامه‌هاي آتي ما براي پارک پيش‌بيني‌شده است، بيان کرد: اگر اين اتفاق بيفتد و تندوره ثبت در يونسکو شود علاوه بر اينکه مي‌توانيم از کمک‌هاي بين‌المللي برخوردار شويم، منطقه ما در سطح بين‌الملل مطرح مي‌شود و شاهد مطالعات و پژوهش‌هاي دانشگاه‌هاي معتبر جهان و تعاملات فرهنگي، اقتصادي اجتماعي و زيست‌محيطي خواهيم بود.
وي با اشاره به اينکه تاکنون  در نيم‌قرن اخير ۱۳ منطقه در کشور ثبت يونسکو شده  است، يادآور شد: با توجه به ظرفيت بسيار بالاي طبيعي استان  و شأن و جايگاه خراسان رضوي و با توجه به مغناطيسي که در مشهد به‌عنوان گرانيگاه جهان اسلام  وجود دارد، مي‌توانيم بزرگ‌ترين مرکز اکوتوريسم در غرب آسيا را با محوريت مشهد راه‌اندازي کنيم.
مديرکل حفاظت محيط‌زيست خراسان رضوي خاطرنشان کرد: اصول اکولوژيک و زبان طبيعت حکم مي‌کند در اين منطقه يک کار فرا استاني و حتي فراملي انجام شود و در تندوره اين پتانسيل و فهم تکنولوژيک وجود دارد که بر اساس مکاني که طبيعت به ما نشان داده و ديکته کرده، بتوانيم مرکزي با اين مشخصات و مختصات داشته باشيم.

---

بازار

---

وي با بيان اينکه تاکنون با توجه به طرح‌هاي بالادست،  طرح مديريت توجيهي و مديريت تفضيلي و طرح بازنگري پارک ملي تندوره تهيه‌شده است، افزود: اين مطالعات مي‌توانند به‌عنوان اسناد بالادستي براي پيشبرد اين کار مهم مفيد و مؤثر واقع شود.
همتي، مشارکت مردمي را به‌عنوان يک ظرفيت تأثيرگذار در مديريت و حفاظت از زيستگاه‌ها و تنوع زيستي دانست و تصريح کرد: بحث طبيعت‌گردي پايدار يکي از اهداف اداره کل حفاظت محيط‌زيست خراسان رضوي بوده که با تمرکز بر جلب مشارکت جوامع محلي و اقتصاد اکوتوريسم دنبال مي‌شود.
در ادامه نيز مشاور طرح با بيان اينکه غناي طبيعي اين منطقه به لحاظ برخورداري از گونه‌هاي ارزشمند جانوري و گياهي و ويژگي‌هاي زمين‌شناسي منحصربه‌فرد اين پارک ملي را به يکي از نقاط موردتوجه براي اکولوژيست‌ها و طبيعت دوستان بدل کرده است، گفت: منطقه بندي دقيقي جهت سطوح مختلف حفاظتي و نيز محدوده‌هاي گردشگري گسترده و متمرکز صورت گرفته است که زمينه را براي ساماندهي فعاليت‌هاي حفاظتي و گردشگري در منطقه فراهم آورده‌ است.
سعيد گلستاني افزود: شاخص‌ترين محدوده‌ي گردشگري پارک ملي تندوره در دره چهلمير در ۳ کيلومتري شهر درگز و مجاور روستاي تاج‌الدين و دودانلو واقع‌شده است که از سال‌هاي دور به‌واسطه برخورداري از رودخانه دائمي و پوشش گياهي مناسب از مقاصد گردشگري به شمار رفته است.
وي ادامه داد: در طول اين دره زيرساخت‌هايي نظير راه آسفالت، برق و روشنايي، سرويس‌هاي بهداشتي و حدود ۱۶ سکوي اطراق توسط اداره کل محيط‌زيست استان احداث‌ شده است.
مشاور طرح بيان کرد: بر اين اساس از سال ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۹ با اعتباري بالغ‌ بر ۱۵ ميليارد ريال اقداماتي نظير بهسازي سرويس‌هاي بهداشتي، ساخت سردر، نصب تابلوهاي معرفي گونه‌هاي جانوري و نيز احداث گذر گردشگري کوهستاني به طول ۷۰۰متر صورت پذيرفته است و در گام بعد بر اساس دستورالعمل واگذاري پروژه‌هاي دولتي به بخش خصوصي «ماده ۲۷ قانون مقررات ملي دولت» و پس از برگزاري فراخوان عمومي و ارزيابي متقاضيان در سال ۱۴۰۰ بهره‌برداري تفرجگاه چهلمير طي مدتي معين به موسسه توسعه گردشگري که پيش‌ازاين تجربه راه‌اندازي و بهره‌برداري از مجتمع گردشگري چاليدره را در کارنامه خود دارد واگذارشده است.
وي بابيان اينکه بر اساس طرح تهيه‌شده، علاوه بر بهسازي تسهيلات موجود، احداث اقامتگاه‌هاي بوم‌گردي، کمپ اطراق و چادرزني، موزه حيات‌وحش، زيپ‌لاين گذر صخره‌اي و پل معلق، پارک طبيعي تماشاي حيات‌وحش «Safari Land» در دستور کار قرار خواهد گرفت، ابراز کرد: بي‌ترديد اجراي اين پروژه با جذب گردشگراني در مقياس ملي و  بين‌المللي مي‌تواند زمينه توسعه صنعت گردشگري در شهرستان درگز و توسعه اقتصادي ناشي از آن را در پي داشته باشد. از رويکردهاي اصلي اين طرح توسعه اشتغال محلي با به‌کارگيري نيروهاي بومي به‌ويژه از روستاهاي هم‌جوار است که زمينه توسعه پايدار و تأمين معيشت محلي محدوده را فراهم خواهد ساخت.
وي تأکيد کرد: تلفيق رويکردهاي حفاظتي از پارک‌هاي ملي و توسعه پايدار از طريق تعريف پروژه‌هاي گردشگري در قالب اکو پارک «Eco Park» بيش از پنجاه سال است که در دنيا مطرح‌شده است و طرح اکو پارک تندوره «چهلمير» نيز بامطالعه بيش از ۱۰ پارک ملي موفق دنيا تهيه‌ شده و مي‌تواند الگويي براي مديريت درست فعاليت‌هاي گردشگري در چهارچوب بين‌المللي براي ساير نقاط کشور تبديل شود.