ثبت ملی باغستان امکانپذیر نیست

صدا و سیما/ مدیرکل میراث فرهنگی استان قزوین گفت: ثبت اثری به وسعت 2 هزار و 800 هکتار در فهرست آثار ملی با بودجه این سازمان قابل انجام نیست.
فاطمه اشدری، عضو شورای شهر قزوین غنوان کرد: باغستان به تفسیری یک کمربند سبز است. وقتی که تصور می کنیم شهر قزوین چه ویژگی داشته که این حلقه باغستان آن را در بر گرفته است به این نتیجه می رسیم که فضای باغستان حدود 6 برابر فضای شهری بوده است. حالا چه اتفاقی افتاده که فضای 3 هزار و 500 هکتاری به 2 هزار و 500 هکتار می رسد جای بررسی دارد.
علیرضا خزائلی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان نیز با اشاره به خطرات پیش روی باغستان اظهار کرد: مهمترین تهدید باغستان، توسعه شهری بوده است. عامل دوم هم بحث غیراقتصادی شدن فعالیت باغداران در باغستان بوده است. عامل سوم هم بحث آب است. به هر نحو با تهدیدات آب مواجه هستیم. دست اندازی در مسیر آبیاری سنتی باغستان، آن را تحت الشعاع قرار داده و مورد چهارم هم بحث امنیت در باغستان است. به توصیف ناصرخسرو، باغستان بی در و دیوار بوده و ازبین رفتن امنیت هم موضوع جدی است. بحث آخر هم دسترسی هاست.
وی گفت: به طور عمده حفاظت از باغستان دو طرف دارد. یکی دستگاه های دولتی و غیرانتفاعی و یک قسمت دیگر مالکان است. این دو گروه در قبال وظایف خود مسئولیت دارند.
در ادامه بحث اشدری گفت: باتوجه به نوع آبیاری درختان در باغستان برای آبیاری غرق آبی یک بار در سال نیاز است اما باغداران این روند را رعایت نمی کنند و جلوی تغییر کاربری های باید گرفته شود. نهادها و سازمان ها باید در این زمینه پیشقدم شوند. تزریق پساب تصفیه شده به باغستان می تواند بسیار موثر باشد.
خزائلی تصریح کرد: اینکه باغستان مانع توسعه شهری است باید تعادل بین حفظ توسعه و باغستان را در نظر بگیریم. برای توسعه شهری باید طرح های جامع تهیه شود. متاسفانه پیش بینی طرح ها با توسعه شهری متناسب نبود. وضعیت توسعه سکونت در شهر قزوین، با توجه به پیگیری های انجام شده در قسمت بالای اتوبان در نظر گرفته شده است.
وی گفت: برای حفظ باغستان و توسعه شهری کار کارشناسی صورت گرفته است. در سفر وزیر محترم تفویض اختیار به استان انجام شده که مسیر خوبی در پیش روست.
اشدری عنوان کرد: اگر احداث کمربندی ها اطراف باغستان اتفاق می افتاد باغستان حفظ میشد. متاسفانه در طرحی که سال 95 مصوب شد برای کاهش هزینه ها، کمربندی موردنظر از بخشی از باغستان احداث شد. شهرداری و شورای ترافیک هم طرح مذکور را تایید کرده اند.
ظاهری، کارشناس باغستان نیز بیان کرد: باغستان سنتی برای شهروندان خط قرمز است که میراث مادی و معنوی شهر است. ساختارهای فعلی در مدیریت باغستان جوابگو نیست و اگر بخواهیم ساختار جدید تعیین کنیم یک مجموعه پیچیده پیش روست. حق آبه و مالکیت و سایر مسائل در این زمینه دخیل هستند.
بابوک باغدار باغستان هم گفت: میراث فرهنگی از سال 93 هیچ برنامه ای برای حفظ باغستان نداشته است. براساس طرح صیانت در مرداد 1400 میراث فرهنگی موظف به حفظ باغستان باتوجه به آیین نامه شده است. برای تمام مشکلات باغستان از طرف باغدار راه حل وجود دارد و جلسات کارشناسی باید با حضور باغدار انجام شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: آنچه که توسط وزارت ابلاغ شد ضوابط عرصه و حریم است. موضوعی که باغداران پرتلاش باغستان مطرح می کنند صحیح است و وظیفه ماست که این راه حل ها را در نظر بگیریم. جلسات مختلف در حال برگزاری با باغداران متعدد است. برای اولین بار در ضوابط عرصه و حریم در کشور پیشنهادات باغدار و مالک به شورای عالی ارسال می شود. صندوق حمایت از باغستان در حال تشکیل است که اعضای آن باغداران هستند.
اشدری در ادامه گفت: تمامی دستگاه ها باید پای کار بیایند اما اجرای آن توسط خود باغداران انجام شود. هرگونه تغییر کاربری و تعریض ممنوع اعلام شده است.
خزائلی تصریح کرد: اگر ثبت ملی یک اثر بیش از 2هزار و 800 هکتاری کل بودجه سازمان را هم در این راه هزینه کنیم محقق نخواهد شد. در سال 1400 کل بودجه استانی میراث فرهنگی 15 میلیارد تومان بود. بنابراین باید در مقابل تغییر کاربری ها و توسعه های شهری ایستادگی کنیم.