

خراسان/بررسی ها می گوید، محصولات کشاورزی از مزرعه تا مصرف نهایی حدود ۳۰ درصد دورریز دارد. محاسبات رئیس مؤسسه تحقیقات برنج کشور به طور مشخص درباره برنج، می گوید: ما ایرانی ها روزانه ۸ تن برنج را هدر می دهیم.
چقدر غمگین است وقتی فکر کنیم در شرایطی که محصولات کشاورزی و غذایی، با صرف هزینه و سرمایه های طبیعی گران قیمت، به ثمر می رسد ، محصولی همچون برنج، به سادگی در سفره مردم به اشکال مختلف اسراف و دور ریز می شود. در این زمینه روز گذشته رئیس مؤسسه تحقیقات برنج کشور آماری ارائه کرده که روزانه حداقل ۸ تن برنج در سفره مردم دورریز میشود و این آمار جدای از آمار ضایعات است.
۳۰ درصد هدررفت از مزرعه تا مصرف
اما ماجرای هدر رفت مواد غذایی منحصر به یک محصول همچون برنج نیست. عباسی نماینده مجلس و عضو کمیسیون کشاورزی مجلس می گوید: برآورد میشود در حوزه محصولات کشاورزی از مزرعه تا مصرف نهایی حدود ۳۰ درصد دورریز وجود دارد. حدود ۲۰ سال گذشته پژوهشی در مورد نان انجام و مشخص شد از ابتدا تا انتها حدود ۲۵ درصد هدررفت نان وجود دارد.
اسراف روزانه یک میلیون و ۶۰۰ هزار قاشق برنج
خیلی از ما ممکن است در شمار کسانی باشیم که دور ریز غذای برنج در سفره هایمان یک موضوع کاملا عادی تلقی شود. اما این موضوع عادی زمانی دردناک است که نتیجه این بی توجهی ها و عادی شدن مسئله، به یک فاجعه تبدیل می شود. این فاجعه را حسینی رئیس مؤسسه تحقیقات برنج کشور توضیح می دهد: بر اساس آمار، هر یک قاشق برنج معادل ۵ گرم برنج خام است. قطعاً هر ایرانی در سفره یک قاشق برنج دور میریزد. ۸ تن برنج در روز معادل یک میلیون و ۶۰۰ هزار قاشق است. نسبت این عدد به ۸۵ میلیون نفر، معادل ۵ دانه برنج بهازای هر نفر در سفره است.
او در توضیحاتش تاکید می کند که این محاسبه، جدای از آمار ضایعات است. حسینی می گوید: هر فردی برای جلوگیری از اسراف باید بهاندازه برنج مصرف کند. قطعاً در مکانهای عمومی مانند رستوران، دانشگاه و پادگانها دورریز بیشتر است. زراعت برنج، کار بسیار پر زحمتی است و باید در مصرف آن دقت ویژهای شود.
تامین غذای ۱۵ میلیون نفر با اسراف ها
اجازه بدهید، در این آمار و ارقام کمی بیشتر فرو برویم و فاجعه اسراف مواد غذایی را بیشتر بشکافیم. در فروردین گذشته «رسانه مسئولت اجتماعی» در گزارشی نوشته است: بررسیها نشان میدهد حجم مواد غذایی هدر رفته در ایران به اندازهای است که با آن میتوان غذای ۱۵ میلیون نفر را در سال تأمین کرد. هر روز به ازای هر نفر، ۱۳۴ کیلوکالری غذا در ایران هدر میرود. ضایعات سالانه مواد غذایی در ایران معادل ۳۵ میلیون تن با ارزش تقریبی ۱۵ میلیارد دلار است. درحالی که در اتحادیه اروپا با ۲۷ کشور عضو، تنها ۹ میلیون تن موادغذایی درسال راهی زبالهها میشود. در واقع، از ۱۰۰ میلیون تن محصول کشاورزی تولیدی در کشور ۳۵ میلیون تن در سال هدر می رود. در این زمینه میتوان به ۳۰ درصد ضایعات در نان، ۲۵ تا ۳۰ و حتی ۵۰ درصد ضایعات در میوهها و سبزیجات، ۱۰ درصد ضایعات در برنج، ۲۵ درصد ضایعات در خرما و... اشاره کرد.
هر کیلو برنج با مصرف ۲۵۰۰ لیتر آب
در کنار این آمار و ارقام خوب است این را هم بدانیم که برای تولید هر کیلوگرم برنج، حداقل ۲۵۰۰ لیتر آب، مصرف و حدود یک کیلوگرم گاز گلخانهای تولید میشود . بنابراین، هر کیلوگرم برنج دور ریخته شده، معادل اتلاف منابع آبی و افزایش آلودگی هواست.
واردات سالانه یک تن برنج
البته همزمان با آمار ۸ تن هدر رفت برنج که رئیس مؤسسه تحقیقات برنج کشور آن را محاسبه کرده، معاون وزیر جهاد کشاورزی رقم هدر رفت برنج در سفره های مردم را یک میلیون تن دانسته و گفته است: این رقم معادل واردات سالانه برنج است.
اپیدمی جهانی اسراف غذا
به طور متوسط سالانه در جهان حدود۴۰۰ میلیارد دلار مواد غذایی به هدر می رود و در این بین میزان هدررفت این محصولات در اقتصاد ایران بسیار بالاتر از نرخهای جهانی است. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در گزارش جدید خود به بررسی وضعیت مصرف مواد غذایی در نقاط مختلف جهان پرداخته و در این گزارش از فاجعهای بسیار بزرگ در هدررفت مواد غذایی سخن گفته است.
بر اساس اعلام این سازمان در حالی که گزارشها نشان میدهد بیش از ۸۰۰ میلیون نفر در جهان، با مشکلات تغذیه و گرسنگی دست و پنجه نرم میکنند، ساکنان دیگر کشورها در سال بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار مواد غذایی را هدر میدهند. در حالی که تنها با انتقال بخشی از هدررفت کشورهایی که با دسترسی دشوار به غذا روبهرو هستند، امکان سیر کردن بسیاری از این گرسنگان وجود داشت. رسانه مسئولیت اجتماعی می نویسد: فائو اعلام کرده که هدررفت روزانه غذا در ایران به ازای هر فرد ۱۳۴ کیلو کالری است که مجموع این هدررفت در سال حدودا به اندازه ۶۰ درصد از درآمدهای نفتی کشور ارزش دارد.آن چه وضعیت ایران را نامطلوب تر میکند، هدررفت بالای محصولات کشاورزی است.
هدر رفت سالانه ۴ میلیارد مترمکعب آب با اسراف غذا
همان طور که در ابتدای این گزارش به نقل از عضو کمیسیون کشاورزی مجلس عنوان شد، آمارها نشان میدهد که نزدیک به ۳۰ درصد از کل محصولات کشاورزی تولید شده در ایران پیش از آن که به دست مصرفکننده نهایی برسد بنا به دلایل مختلف کنار میرود و این یعنی هدررفت این محصولات در ایران حدودا دو برابر میانگین جهانی است.با توجه به قرار گرفتن ایران در یک جغرافیای کم آب، چگونگی مدیریت زمینهای کشاورزی و استفاده بهینه از محصولات آن ها اهمیت زیادی برای محیط زیست کشور دارد اما عددها نشان میدهد که با تلف شدن ۳۰ درصد محصولات کشاورزی ایرانی، سالانه حدود چهار میلیارد مترمکعب آب نیز به هدر میرود.