چرا مرغ گران شد؟

روزنامه شهروند/ توليدکنندگان مرغ مي‌گويند که در روزهاي اخير مجبور شده‌اند نهاده‌هاي دامي را ١٠٠ درصد گران‌تر از قيمت مصوب دولت از دلال‌ها بخرند که اثر مستقيم اين اتفاق احتمالا کوچک‌شدن سفره مردم در آينده خواهد بود. گرفتارشدن توليدکنندگان طيور در گرداب دلال‌ها، معنايي جز احتمال افزايش قيمت مرغ و تخم‌مرغ و کاهش عرضه اين مواد غذايي در آينده ندارد. وقتي توان عرضه کافي نهاده‌هاي دامي از سوي دولت وجود نداشته باشد، توليدکنندگان مجبور مي‌شوند نياز واحدهاي توليدي خود را گران‌تر از دلال‌ها بخرند که به اين شکل هزينه‌هايشان افزايش پيدا خواهد کرد و درنهايت چاره‌اي جز گران‌کردن توليدات‌شان نخواهند داشت. قيمت‌گذاري دستوري در بازار مرغ و تخم‌مرغ همچنان اصلي‌ترين ابزار دولت براي کنترل قيمت‌هاست اما اگر فشار هزينه‌ها بيشتر شود و بدهکاري‌ واحدهاي توليدي به سيستم بانکي افزايش پيدا کند، احتمال افزايش قيمت‌ها وجود خواهد داشت؛ همان اتفاقي که اخيرا در بازار خودرو نيز رقم خورده است. دولت بعد از شيوع ويروس کرونا به دليل فشارهاي ناشي از تحريم‌ها و افزايش هزينه‌هاي جاري با کسري بودجه بالا روبه‌روست اما همچنان تلاش دارد با اجراي برنامه‌هايي راه را بر دلالي ببندد ولي به گفته کارآفرينان ابزاري کافي در اين خصوص در اختيار ندارد. رضا سواري از توليدکنندگان برتر صنعت طيور است. وي با بيان اينکه ۵٠‌درصد بازار نهاده‌هاي دامي در اختيار دلال‌هاست، گفت: دولت اخيرا اعلام کرده خريد نهاده‌هاي دامي در فضاي مجازي قاچاق است؛ اين حرف بايد زماني زده شود که دولت به اندازه کافي بار نهاده داشته باشد چون توليدکنندگان هم دوست ندارند با دلال‌ها معامله کنند اما اين شرايط وجود ندارد و ما مجبوريم به سمت دلال‌ها برويم و ١٠٠‌درصد گران‌تر از آنها خريد کنيم؛ چون اگر اين کار را انجام ندهيم، نمي‌توانيم به توليدمان ادامه دهيم. توليد با تورم ١٩‌درصدي «اگر ٢۴‌ميليارد تومان پول مورد نياز واحدهاي توليدي‌ام به نهاده‌هاي دامي را در هر بار خريد در سپرده‌هاي بانکي بگذارم، سود بيشتري مي‌دهد تا اينکه در توليد بياورم.» اين صحبت سواري نشان‌دهنده افزايش هزينه‌هاي توليد در صنعت طيور است که در آمارهاي رسمي نيز آمده است. براساس آخرين گزارش مرکز آمار، شاخص قيمت توليدکننده [تورم] محصولات مرغداري‌هاي صنعتي در‌ سال گذشته حدود ١٩,٣۶‌درصد نسبت به‌ سال ٩٧ رشد کرده است. در نگاهي جزئي‌تر، تورم توليد مرغ براي واحدهاي صنعتي در‌ سال ٩٨ حدود ٢٢.۴١‌درصد و براي تخم‌مرغ ۶.٧٩‌درصد بيشتر از ‌سال ٩٧ بوده است. البته اين تورم به دليل کنترل قيمت‌ها به وسيله دولت باعث گران‌ترشدن قيمت مرغ ماشيني نشده و اين ماده غذايي پرمصرف در ارديبهشت‌ماه امسال به قيمت متوسط هر کيلوگرم ١١‌هزارو۵٧ تومان به فروش رسيده که نسبت به ماه مشابه‌ سال ٩٨ حدود ٧‌درصد ارزان‌تر است. به نظر مي‌رسد رشد هزينه‌هاي واحدهاي توليدي بيشتر از همه خودش را در قيمت تخم‌مرغ نشان داده و افزايش ٢۴‌درصدي نرخ آن را در ارديبهشت ٩٩ نسبت به ماه مشابه ٩٨ رقم زده است. چالش اصلي؛ کمبود عرضه نهاده‌هاي دامي خريد نهاده‌هاي دامي به قيمت ١٠٠‌ درصد گران‌تر از دلال‌ها، بزرگ‌ترين چالشي است که توليدکنندگان دام و طيور در هفته‌هاي اخير با آن روبه‌رو بوده‌اند. رضا سواري، کارآفرين نمونه صنعت طيور گفت: ما در تأمين نهاده‌هاي دامي مشکلات زيادي داريم؛ مثلا برخي واردکنندگان عمده مي‌گويند به آنها ارز ترجيحي تعلق نگرفته است تا بتوانند بارشان را از گمرک آزاد کنند به همين دليل در آنجا دپو شده است. وي افزود: من براي واحدهاي توليدي‌ام در بهمن ٩٨ حدود ١۵٠٠ تن ذرت خريده بودم که تازه در روزهاي اخير به دستم رسيده است. اين در حالي است که پولش را آن زمان داده بودم و آن‌قدر توان ندارم که هر هفته سفارش بدهم، پول هم بدهم و منتظر بمانم ۴ ماه بعد بار به دستم برسد براي همين مجبورم براي تأمين نهاده مورد نياز به سمت دلال‌ها و بازار آزاد حرکت کنم. اين توليدکننده با بيان اينکه ٢٠ روز طول مي‌کشد تا‌ هزار تن نهاده دامي در واحدهاي توليدي‌اش به پايان برسد، درباره اختلاف قيمت دولتي و بازار آزاد هم گفت: قيمت مصوب دولت براي هر کيلوگرم ذرت هزارو٣۵٠ تومان و هر کيلوگرم سويا ٢هزارو۴۵٠ تومان است در حالي که در بازار آزاد بايد بين ٢هزارو۵٠٠ تا ٢هزارو٩٠٠ تومان براي هر کيلوگرم ذرت و ۵‌هزار تومان براي هر کيلوگرم سويا پرداخت کنيم. همين قيمت‌هاي بازار آزاد هم نسبت به بهمن ٩٨ گران‌تر شده‌اند؛ مثلا هر کيلوگرم ذرت هزارو٧٠٠ تومان و هر کيلوگرم سويا ٣‌هزار تومان بود. من هر بار حدود ٣‌هزار تن سويا و ذرت براي ١۶ واحد توليدي‌ام نياز دارم که مجبورم بين ٢هزارو۵٠٠ تا ٢هزارو٧٠٠ تن آن را به شکل آزاد تهيه کنم. اخيرا دولت ٢۵ تن نهاده دامي به من داده است؛ اين ميزان فقط براي نصف روز واحدهاي توليدي من کافي است. دلال‌ها چه کساني هستند؟ ۵٠‌درصد بازار نهاده‌هاي دامي در اختيار دلال‌هاست؛ سواري با اعلام اين آمار مي‌گويد: دلال‌ها قبلا پول را به حساب واردکنندگان واريز کرده‌اند و الان دارند آن را در بازار به شکل آزاد عرضه مي‌کنند؛ چون کمبود نهاده وجود دارد، توليدکنندگان مجبورند از آنها خريد کنند به همين دليل سود فوق‌العاده‌اي نصيب دلال‌ها مي‌شود. اين افراد آزادانه در حال فروش هستند. توليدکنندگان تلفني با دلال‌ها تماس مي‌گيرند و معامله انجام مي‌شود. دولت اخيرا اعلام کرده خريد نهاده‌هاي دامي در فضاي مجازي قاچاق است؛ اين در حالي است که توليدکنندگان مجبورند اين کار را انجام دهند. سواري با بيان اينکه از زماني که دولت اين مسأله را اعلام کرده، دلال‌ها عرضه را کاهش و قيمت‌ها را افزايش داده‌اند، گفت: خريد نهاده از دلال‌ها در فضاي مجازي نيست؛ آنها به شکل آزادانه کار مي‌کنند. دولت بايد زماني از قاچاق‌بودن معامله در فضاي مجازي حرف مي‌زد که به اندازه کافي بار نهاده در اختيار داشت. توليدکنندگان هم دوست ندارند با دلال‌ها معامله کنند اما اين شرايط وجود ندارد و ما مجبوريم به سمت دلال‌ها برويم و ١٠٠‌درصد گران‌تر از آنها خريد کنيم؛ چون اگر اين کار را انجام ندهيم، نمي‌توانيم توليد کنيم. توليدکنندگان مي‌گويند دولت به شکل قطره‌چکاني اقدام به عرضه نهاده‌هاي دامي مي‌کند اما دولت تأکيد دارد که عرضه نهاده‌هاي دامي به ميزان کافي در حال انجام است و قرار است ستاد تنظيم بازار نهاده‌هاي دامي در آينده نزديک شروع به کار کند. فعلا دلال‌ها در بازار جولان مي‌دهند و توليدکنندگان هم ناگزير به معامله با آنها هستند.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar