خراسان/ ولي ا... سيف رئيس کل سابق بانک مرکزي، در دوران رياست خود بر اين بانک با بي سابقه ترين تحولات اقتصادي و ارزي کشور روبه رو شد. اين مسئله انتقادات از وي را در ماه هاي پاياني رياست بانک مرکزي افزايش داد. با اين حال، وي به تازگي و در گفت وگويي که با خبرگزاري فارس داشته، ناگفته هايي را از آن دوران بيان کرده است که نشان مي دهد بخش بزرگي از جهش هاي ارزي در کشور، ريشه در مداخلات غير تخصصي دولت در سياست گذاري و اقدامات بانک مرکزي دارد.
رمز توفيق اقتصادي دولت هفتم و هشتم
ولي ا... سيف رئيس کل سابق بانک مرکزي از دخالت غير علمي روساي جمهور در سياست گذاري تخصصي اقتصادي که منجر به عملکرد نامناسب اقتصادي آن ها ميشود، انتقاد کرد. وي با اين حال، دليل توفيق دولت هفتم و هشتم (به رياست جمهوري حجت الاسلام خاتمي) را نه تخصص رئيس جمهور در اقتصاد، بلکه واگذاري اداره اقتصاد به متخصصان اقتصادي دانست و گفت: بقيه (روساي جمهور) هم تخصص نداشتند و فقط ادعا داشتند. نبايد فکر کنيم تجربه کار در بازار يا آشنايي با تجارت به معناي تخصص در امور اقتصاد کلان است و اينها مفاهيم کاملا متفاوتي هستند.
خبرگزاري فارس در اين مصاحبه به تناقض مواضع ولي ا... سيف قبل از رياست بانک مرکزي پرداخت. وي در آن زمان با تثبيت نرخ ارز مخالف بود، اما عملکرد بانک مرکزي در دوره 92 تا 96 نشان مي دهد که در آن زمان نرخ ارز تغيير چنداني نکرد. رئيس کل سابق بانک مرکزي در پاسخ به طورتلويحي از مواضع اوليه خود، دفاع کرد و با اشاره به مداخله دولت و رئيس جمهور براي تثبيت نرخ ارز، گفت: يکي از بحثهاي ما هميشه خدمت آقاي رئيس جمهور، دوستان اقتصادي و اعضاي دولت، اين بود که اگر ميخواهيد نرخ ارز آرامش داشته باشد، بپذيريم وقتي تورم وجود دارد بايد نرخ ارز متناسب با آن افزايش پيدا کند. سيف با اشاره به تغييرات تورم و نرخ ارز از سال 80، گفت: اگر همان روند و فضا وجود داشت الان نرخ ارز بايد به 14 يا 15 هزار تومان ميرسيد.
ولي ا...سيف در اين باره مثال معکوسي هم زد و اظهار کرد: زماني که فکر ميشد توافق به نتيجه ميرسد، (فکر ميکنم حوالي شهريور 93 بود)، تصور ميشد اگر خبر توافق منتشر شود يک دفعه نرخ ارز افت کند و شرايط برعکس شود، مثل دوره پذيرش قطعنامه. آن جا بيان کردم اگر اين اتفاق بيفتد من وارد بازار ميشوم و ارز ميخرم. در مقابل به شدت به من انتقاد شد که اين حرفها چيست؟ بعد من توضيح دادم و از صحبت هاي من قانع شدند. اما گفتند، از چه نرخي پايين تر ميخواهيد ارز بخريد؟ (يادم نيست اما مثلاً) گفتم از 3100 تومان، بعد گفتند: نه اگر ارز از 2900 تومان پايين تر آمد، ميتوانيد بخريد.
برداشت متفاوت سيف و روحاني از مواضع رهبر انقلاب
ولي ا...سيف در بخش ديگر، خاطره اي تعريف کرد که نشان مي دهد برداشت وي و رئيس جمهور از مواضع رهبر انقلاب درباره مواجهه با نرخ ارز متفاوت بوده است. سيف با اشاره به ديدار خود با رهبر انقلاب در دي ماه 95 در خصوص اصلاح رويکرد تمرکز جدي به نرخ ارز و همچنين استقلال بانک مرکزي ادامه داد: وقتي از جلسه برگشتم به آقاي رئيس جمهور گزارش دادم و گفتم شما گاهي اوقات مطرح ميکنيد آقا خيلي درباره نرخ ارز حساس هستند اما من احساس کردم ايشان موافق هستند. آقاي رئيس جمهور گفتند من مفصل با آقا صحبت کردم و نظرات ايشان را ميدانم و آن چيزي که من ميگويم اجرا شود و من هم نظرات ايشان را ميگويم.
اشتباه استراتژيک دولت، اصرار بر ارز 3700 توماني
رئيس کل سابق بانک مرکزي همچنين به منطق مبهم اصرار آن زمان دولت بر تثبيت نرخ ارز اشاره کرد و گفت: يک روزي در ستاد اقتصادي دولت به من گفته شد آقاي رئيس جمهور با اين بحثهايي که شما ميکنيد موافق است اما (نرخ ارز) بايد کنترل شود و 50 درصد از نرخ تورم تاثير بگذارد روي نرخ ارز. گفتم چرا 50 درصد؟ اين 50 درصد از کجا آمده است!گفتند حالا از هيچ که بهتر است! وي تصريح کرد: اشتباه استراتژيک دولت در سال 95 اصرار بيمنطق بر بازگرداندن نرخ به محدوده 3700 تومان بود. در صورتي که گزارش هاي کارشناسي حاکي از اين بود که نرخ بايد در سال 95 از 4 هزار تومان عبور ميکرد.
پشت پرده وعده گشايش هزار ال سي در روز اول برجام
وي به توضيح آثار مثبت برجام در وصول برخي منابع مسدود شده حاصل از فروش نفت پرداخت و در عين حال اظهار کرد: آقاي رئيس جمهور انتظارات زيادي را (از برجام) ترسيم کرده بود. مثلاً همان زماني که ايشان گفت در روز اول اجراي برجام هزار ال سي باز ميشود، من خصوصي به رئيس دفتر ايشان گفتم از کجا اين اطلاعات به ايشان داده شده است؟ گويا اين اطلاعات توسط يکي از اعضاي اتاق بازرگاني به ايشان داده شده بود. (لذا) توقع از برجام را به صورت افراطي بالا برده بودند.
بازار